سرویس موسیقی هنرآنلاین: نخستین جلسه بررسی سند اصول و سیاست‌های موسیقی کشور با حضور حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور، علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد فاضلی معاون پژوهشی مرکز پژوهش‌های استراتژیک ریاست جمهوری و جمعی از اساتید، هنرمندان و فعالان عرصه موسیقی کشور برگزار شد. در این جلسه که بیش از دو ساعت به طول انجامید، پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی، حسین علیزاده آهنگساز، محمدرضا درویشی پژوهشگر و آهنگساز، سیدمحمد میرزمانی آهنگساز، علی ترابی مدیر عامل انجمن موسیقی ایران، ساسان فاطمی استاد دانشگاه، هومان اسعدی استاد دانشگاه، محمدرضا آزاده فرد مدرس دانشگاه، مسعود کوثری مدرس دانشگاه، ، ایرج نعیمایی استاد دانشگاه، علی صدیقی مدیر نشر موسیقی هرمس، حمید اسفندیاری مدیر فرهنگی هنری آواری باربد، حسین دانش مزیان مدیر موسسه موسیقی عارف، حمید عسکری استاد دانشگاه، بهرام جمالی مدیر عامل بنیاد رودکی، بابک چمن آرا مدیر نشر فرهنگی هنری بتهوون و... حضور داشتند.
سند یک ابزار کاربردی استراتژیک در حوزه موسیقی کشور است
علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه این نشست درباره مباحث مطرح شده، با بیان اینکه این جلسه به دعوت دکتر آشنا معاون فرهنگی رئیس جمهور برگزار شد، گفت: در این جلسه سند راهبردی موسیقی کشور که توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده و انشاالله در آینده به تصویب خواهد رسید مورد بررسی و بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
مرادخانی در ادامه داد: با توجه به اینکه این سند به عنوان یک ابزار کاربردی اساسی و استراتژیک در حوزه موسیقی کشور مطرح است، و دکتر آشنا وجود تحقیق، پژوهش و بررسی‌های دقیق پیرامون این موضوع را بسیار لازم می‌دانستند، با دعوت از اساتید موسیقی، دانشگاهیان، دست‌اندرکاران و فعالان عرصه موسیقی سوالاتی را که در این زمینه داشتند مطرح کردند و نقطه نظرات این عزیزان را شنیدند.
معاون امور هنری افزود: فعلا موضوعات به صورت میدانی در حال بررسی است و قرار شد تا در آینده در زمینه‌های مختلف کمیسیون‌ها و کارگروه‌هایی تشکیل شود تا اگر قرار است سندی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد، سندی متقن، دقیق، درست و با توجه به همه ویژگی‌هایی مورد نیاز موسیقی کشور باشد.
مرادخانی همچنین تصریح کرد: این اتفاق، اتفاق مبارکی است چراکه مصوباتی هستند که بدون هیچ تحقیق و پژوهشی تهیه، تصویب و حتی ابلاغ می‌شوند. اما نتیجه خوبی که از این جلسه حاصل شد این بود که مشخص شد این سند نیاز به بررسی بیشتر با حضور متخصصان و فعالان این حوزه دارد.
سند در واقع سیاست ملی موسیقی کشور است
حسام الدین آشنا معاون فرهنگی رئیس جمهور نیز در سخنان کوتاهی درباره این سند گفت: با توجه به سطحی که ما درباره آن صحبت می‌کنیم به نظرم این سند در واقع سیاست ملی موسیقی کشور است و چون باید وضعیت موسیقی به طور کل مشخص شود نیاز به چنین سندی قطعا وجود دارد.
آشنا افزود: مطمئنا اگر سند خوب و دقیقی تهیه شود ما به ساماندهی تولید، آموزش، پژوهش، ترویج، واردات و صادرات موسیقی کشور خواهیم رسید و حتما این سند به روشن‌تر شدن رابطه دولت، جامعه، اهالی موسیقی و فضای موسیقایی خارج از کشور کمک خواهد کرد.
معاون فرهنگی رئیس‌جمهور در پاسخ به سوالی درباره اینکه موسیقی به دست‌آویزی برای فشار به دولت توسط برخی گروه‌ها تبدیل شده و این سند در این زمینه چه کمکی می‌تواند بکند، عنوان کرد: موسیقی فقط دستاویز نیست، دستاورد هم هست و همانطور که برای بعضی یک دستاویز است برای گروه‌های مقاومت نیز یک دستاورد است. ضمن اینکه سطح این سند ربطی به مسائل اجرایی مانند مجوز کنسرت‌ها و از این دست نیست ندارد.
آشنا همچنین درباره روند تهیه اسناد توسط دولت توضیح داد: زمانی هست که ما سندی را تهیه و تصویب می‌کنیم به عنوان یک سند سیاستی تا بگوییم که نگاه دولت به یک موضوع چگونه است. شکل دیگر این است که ما سندی را تهیه می‌کنیم و در طی تولید این سند صدای افرادی را که در مورد آن سند ذینفع هستند را نیز می‌شنویم. نوع سومی هم در تهیه سند وجود دارد که اساسا سند با مشارکت افراد ذینفع تهیه می‌شود، و این به معنی آن نیست که ما فقط صدای آنها را شنیده باشیم و نهایتا خودمان تصمیم گرفته باشیم و درباره این سند ما تلاش می‌کنیم که از نوع سوم باشد.
نظرخواهی از اهل فن برای سند اصول و سیاست‌های موسیقی کشور
حسین علیزاده، آهنگساز و موسیقیدان برجسته کشورمان نیز با بیان اینکه شرکت خودم را در این جلسه به خاطر اینکه می‌توانم نظراتم را بیان کنم نوعی اعتراض به وضعیت موسیقی کشور می‌دانم، گفت: اکثر ما فقط می‌دانستیم که قرار است سندی در شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره موسیقی به تصویب برسد اما هیچ کدام از از محتویات ان اطلاعی نداشتیم اما ظاهرا آقای روحانی با توجه به این نگاه که می‌بایست اهل فن درباره این سند نظر بدهند این جلسه برگزار شد که عملا مورد تایید هیچ یک از افرادی که در این جلسه حاضر بودند قرار نگرفت.
علیزاده در ادامه با اشاره به اینکه در این جلسه نظرات اهالی موسیقی در حدود 40 صفحه گفته شد و باید برای تهیه یک سند جدید دوباره تلاش کرد، ادامه داد: به نظرم آقای روحانی روی نکته درستی تاکید می‌کنند چراکه انسان همیشه به امید زنده است و ما هم طی این 35 سال که در حوزه موسیقی از خیلی چیزها مثل عبور از یک کوچه عمل کردیم، در واقع این امید بوده که ما را نگه داشته تا در کشورمان خودمان حق کار کردن داشته باشیم.
این آهنگساز مطرح موسیقی کشور در پاسخ به این سوال که این سند تا حد می‌تواند پاسخگوی نیازهای جامعه موسیقی کشور باشد، عنوان کرد: ایران مملکت ماست پس باید امید داشته باشیم تا بتوانیم نقائص آن را رفع کنیم. اگر می‌شود یا نمی‌شود بالاخره زمان و تاریخ آن را نشان می‌دهد و آیندگان نیز با امید این کار را ادامه خواهند داد. در واقع خیلی کارها دیر شده ولی امیدوارم زودتر به این مسائل رسیدگی شود چراکه خیلی عقب افتاده‌ایم. علیزاده اضافه کرد: ما چه موافق باشیم و چه مخالف، بالاخره اسنادی در کشور تهیه و تصویب شده و به قانون تبدیل می‌شوند و ما نباید نسبت به این مسائل موضع خنثی داشته باشیم. و همانطور که همیشه گفتم موسیقی یک تخصص است و این درست است که ما در یک کشور دینی زندگی می‌کنیم و باید از نظر شرعی نظر داده شود، اما این نیز باید تخصصی باشد.
شورای راهبری سند موسیقی تشکیل شد
پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی نیز در حاشیه جلسه بررسی سند راهبردی موسیقی کشور به اهالی رسانه گفت: جلسه امروز اولین جلسه‌ا‌ی بود که پس از پیشنهاد دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سند توسعه موسیقی کشور تشکیل شد. این سند نخستین سند توسعه‌ای است که پس از انقلاب اسلامی در شورای عالی انقلاب فرهنگی به طور خاص به مسئله موسیقی می‌پردازد. ما قبلا هیچ سندی نداشتیم و حتی در سندهای قبلی مثل برنامه چهارم و پنجم و حتی سند چشم انداز ایران در سال 1404 هم باز به طور مشخص به مسئله موسیقی پرداخته نشده بود.
ارجمند ادامه داد: نظر تمام دوستان در جلسه امروز این بود سند موجود توانایی و قابلیت‌ها ایجاد ظرفیت‌هایی لازم را که باید ایجاد کند را ندارد و متفق‌القول بر این عقیده بودند که این سند در شورا مطرح نشود چراکه نیاز به بازنگری دارد.
مدیرکل دفتر موسیقی با بیان اینکه اصلی‌ترین مشکل این سند این است که پشتیبان ندارد، افزود: در واقع این سند مبتنی بر پژوهش‌هایی که این سند را تدوین کرده باشد نیست. چراکه اسناد مبتنی بر سندهای پژوهشی و بنیادین دیگری تدوین می‌شود که این پژوهش‌ها در این سند موجود نیست لذا ما فقط چندین بند را داریم که خیلی کلی گویی و بدون ارائه راهکار مناسب برای ارتقا موسیقی است.
ارجمند همچنین با اشاره به اینکه تشکیل یک شورای راهبری، مهمترین نتیجه این جلسه بود، درباره وظایف این شورا توضیح داد: شورایی با حضور علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد، محمدرضا فاضلی معاون مرکز پژوهش‌های استراتژیک ریاست جمهوری و ساسان فاطمی استاد دانشگاه شکل گرفت و وظیفه این شورا در واقع مدیریت تنظیم سند جدید است و اولین اتفاقی که خواهد افتاد پژوهشی است برای تدوین سند بعدی که توسط اساتید دانشگاه و برجستگان این رشته صورت خواهد گرفت تا با تحلیل وضعیت موجود موسیقی کشور و دستیابی به راهکارهایی مناسب سند را کاراتر بکند. نکته دیگر این است که چون امکان دارد که این سند در سال‌های آینده نیز مورد توجه و استفاده قرار بگیرد باید ظرفیت موسیقی و و صنعت هنر موسیقی در سالیان بعد هم مد نظر داشته باشد. به گونه‌ای که اگر مثلا در بخش رسانه‌های نوین یک قابلیت جدید ایجاد شد در این سند به آن پرداخته شده باشد.
جلساتی با فقها خواهیم داشت
محمدرضا فاضلی معاون مرکز پژوهش‌های استراتژیک ریاست جمهوری و دبیر نشست بررسی سند موسیقی کشور هم پس از این جلسه درباره جزئیات این نشست گفت: با توجه به دستور رئیس جمهور مبنی بر اهمیت نظر متخصصان و اهالی موسیقی درباره سند تهیه شده، این جلسه برگزار شد و با توجه به نقطه نظراتی که امروز مطرح شد قرار است تا با همکاری مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سند جدیدی مبتنی بر تحقیقات و پژوهش‌های دقیق آماده و به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود. البته موضوع اصلی که مدنظر ما است، این است که بین دو سند فعلی و سند جدیدی که قرار است تدوین شود، کدامیک می‌تواند مورد پذیرش جامعه هنری قرار گیرد؟ و با توجه به نظرات کارشناسی که در این مورد انجام شده بسیاری از کارشناسان معتقدند که سند گذشته جامعیت کافی را ندارد و بهتر است که با بررسی دقیق‌تر و کارشناسانه‌تر پیرامون اتفاقات موسیقی کشور ما به یک جمع‌بندی نهایی برای تدوین یک سند معتبر در عرصه موسیقی کشور دست پیدا کنیم.
فاضلی همچنین با اشاره به مشکلات فقهی در ارتباط با موسیقی افزود: به طور حتم برای تدوین نهایی سند موسیقی کشور جلسات دیگری را با حضور متولیان فقهی بخش موسیقی با توجه به چالش‌های موجود برگزار خواهیم کرد و مطمئن باشید ما در جلسات آینده نظر فقها را پیرامون موسیقی جویا خواهیم شد.
حسن ریاحی، داریوش طلایی، شهرام ناظری، هوشنگ کامکار، نادر مشایخی و حمیدرضا نورخش نیز از مدعوین این نشست بودند که در این مراسم حضور نداشتند.