سرویس موسیقی هنرآنلاین: رضا والی یکی از اعضای هیئت انتخاب پروژه "آهنگسازان جوان" ایران است؛ شاید مسن‌ترین و باتجربه‌ترینشان. سال‌های سال در اروپا و آمریکا تحصیل و تدریس کرده و حالا در عرصه موسیقی معاصر به یک جهان‌بینی منحصربه‌فرد برای خودش رسیده است. با این که دارد در زمینه موسیقی معاصر کار می‌کند اما از حضور ارکسترهای شلوغ و البته پرسر و صدا در ساخته‌هایش خبری نیست.
والی در ۱۳۳۱ در شهر قزوین زاده شد. تحصیل در حوزه موسیقی را از هنرستان عالی موسیقی تهران آغاز کرد. سال ۱۳۵۱ به عازم اتریش شد تا در آکادمی موسیقی وین در رشته آموزش موسیقی و آهنگسازی مشغول درس خواندن شود. بعد از پایان تحصیلاتش در وین راهی آمریکا شد تا در دانشگاه پیتزبورگ تحصیل را ادامه بدهد. سال ۱۳۶۴ در رشته نظریه موسیقی و آهنگسازی دکترا گرفت و سه سال بعد (۱۹۸۸) عضو هیئت‌علمی دانشکده موسیقی دانشگاه کارنگی ملن شد.
او در طول سال‌های حضورش خارج از ایران توانست افتخارات زیادی را به نام خود ثبت کند که دریافت جایزه افتخاری وزارت هنر و علوم اتریش، دو فلوشیپ از بنیاد اندرو دابلیو ملُن، سفارش‌هایی از ارکستر سمفونی پیتسبورگ و... ازجمله آن‌هاست.
والی از سوی سازمان فرهنگی پیتسبورگ به‌عنوان هنرمندِ نوظهورِ برجسته انتخاب شد و جایزه دستاورد خلاقانه این سازمان را به خانه برد. ساخته‌های ارکسترال رضا والی در آمریکا را ارکستر سمفونیک پیتسبورگ، ارکستر سمفونیک سیاتل، پروژه ارکستر مدرن بوستون، ارکستر سمفونیک بالتیمور، ارکستر مجلسی لس آنجلس و... روی صحنه برده‌اند. آثار رضا والی در اروپا، چین، مکزیک، آمریکای لاتین، هنگ کنگ و استرالیا اجرا شده و از سوی کمپانی‌هایی نظیر دویچه گرامافون، ناکسس، ام اس آر کلاسیکز، نیو البیون، آلبانی، امام سی، امباسادور و ای بی سی کلاسیکز ضبط شده‌اند.
با او به بهانه حضورش در هیئت انتخاب و مدرس در رویداد موسیقایی "آهنگسازان جوان" گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
با توجه به این که پروژه "آهنگسازان جوان" ایران در حقیقت فضایی است برای این که جوانان فعال در عرصه آهنگسازی موسیقی معاصر بتوانند خودشان را محک بزنند و البته این شانس را داشته باشند که آثارشان در پایان این رویداد، در قالب آلبوم ضبط و منتشر شود، شما بر چه مبنایی حضور در این رویداد را به‌عنوان یکی از اعضای هیئت انتخاب و البته مدرس دوره پذیرفتید؟
وقتی امین شریفی (مدیر هنری پروژه "آهنگسازان جوان") با من تماس گرفت تا دعوت کند در این رویداد حضور داشته باشم، بسیار خوشحال شدم و گفتم حتماً با شما همکاری خواهم کرد. وجود این‌همه جوان علاقه‌مند که عاشقانه می‌خواهند در زمینه موسیقی کار کنند، برای شخص من واقعاً مایه خرسندی است و گمان می‌کنم حیف است این‌همه انرژی و شور و اشتیاق هدر برود. همین‌جا اعلام می‌کنم هر کمکی از دست من بربیاید برای حمایت از نسل جوان، دریغ نخواهم کرد و در این زمینه پیش‌قدم خواهم بود.
تا چه اندازه از قبل روی شرکت‌کنندگان شناخت داشتید؟
من اغلب این جوانان آهنگساز را نمی‌شناسم اما به بسیار مشتاقم استیلشان را ببینم. به‌هرحال، امروز زیبایی‌شناسی‌های زیادی در عرصه موسیقی در سطح جهان، وجود دارد و من مایلم ببینم این زیبایی‌شناسی‌ها چه تأثیری روی جوانان آهنگساز ایرانی گذاشته است. این را هم باید بگویم که برای حضور در این رویداد فقط یک شرط داشتم؛ شرطم هم این بود که به آقای شریفی گفتم باید اجازه بدهیم همه استیل‌ها شانس حضور در این رویداد را داشته باشند. من آنجا گفتم: اجازه بدهید هزاران گل از دل این پروژه "آهنگسازان جوان" بشکفد. برای من، این که استیل و گرایش یک آهنگساز در کار چیست، اهمیت ندارد. مهم خوب آهنگسازی کردن است.
ممکن است بعد از خواندن بخش پایانی پاسخ شما به پرسش قبلی مخاطبان این گفت‌وگو بخواهند بدانند که چه معیارهایی برای تشخیص آهنگساز خوب وجود دارد. در این صورت به آنان چه خواهید گفت؟
پاسخ دادن به این پرسش کار چندان راحتی نیست چون اساساً کنار هم قرار دادن معیارهای داوری و توضیح دادن درباره آن در کلام مشکل است. من در رویدادها و رقابت‌های زیادی به‌عنوان داور حضور داشته‌ام. علاوه بر این، همه‌ساله حدود ۱۲۰ آهنگساز نمونه کارهای خودشان را برای من ارسال می‌کنند تا بتوانند به‌عنوان دانشجو در دانشگاه کارنگی ملن پذیرفته شوند. همیشه تلاش کرده‌ام بهترین‌ها را انتخاب کنم. کسی که در این زمینه تجربه داشته باشد، می‌تواند با دیدن چند نت نوشته‌شده روی کاغذ، تشخیص بدهد که آهنگساز آن قطعه بااستعداد است یا دارد تقلید می‌کند.
با توجه به این که سال‌های سال است در فضای آکادمیک مشغول آموزش دادن به دانشجویان رشته آهنگسازی هستید، شیوه تدریستان در دانشگاه چگونه است؟ به بیان دیگر آیا با همان روشی که در دانشگاه با شاگردانتان برخورد می‌کنید، با آهنگسازان پذیرفته‌شده در مرحله اول این رویداد هم مواجه خواهید شد؟
من همیشه کوشیده‌ام به شاگردانم بگویم هر طور دوست دارید آهنگسازی کنید اما مهم این است که بکوشید و درصدد باشید در سطح جهانی کارتان را ارائه بدهید. همین دو سه روز قبل هم با پذیرفته‌شدگان پروژه "آهنگسازان جوان" ایران از طریق اسکایپ، جلسه‌ای داشتم و آنجا گفتم: خوش به حال شما که دارید در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنید چون در این قرن همه دنیا به هم وصل شده است. امروز آهنگسازان جوان ما مجبور نیستند تنها موسیقی اروپا را دنبال کنند و دیگر موسیقی‌ها هم در معرض دیدشان قرار دارد. در دوران جوانی من این امکان وجود نداشت. برای مثال، در طول سال‌هایی که در اتریش درس می‌خواندم، اصلاً از مختصات موسیقی آمریکا اطلاعی نداشتم و وقتی به آمریکا آمدم تازه دیدم با یک فضای کاملاً متفاوت در قیاس با موسیقی اروپا مواجهم. امروز اینترنت سطح زمین را مسطح کرده و امکان دیدن و شنیدن همه‌چیز در همه جای این کره خاکی را به وجود آورده است.
از نگاه شما شرکت‌کنندگان در این رویداد موسیقایی در پایان چه راه‌آوردی را توشه راه خود خواهند کرد؟
البته این که افراد مختلف چه دستاوردی را بعد از پایان این رویداد با خود خواهند داشت و به بیان دیگر این پروژه موسیقایی چه فایده‌ای برای آنان خواهد داشت، تا حد زیادی به برخورد خودشان با ماجرا ارتباط دارد، اما من گمان می‌کنم که نه‌تنها خودم بلکه همه مدرسانی که در این رویداد در کنار آهنگسازان جوان کشورمان حضور دارند، در تلاش هستند تا کمک کنند این همه استعداد بتواند در مسیر درست قرار بگیرد و در اصطلاح منظم شود. این نکته را باید بگویم که بعد از شنیدن آثار متقاضیان شرکت در این رویداد واقعاً غافلگیر شدم و از این همه شور و شوق به وجد آمدم. همه کسانی که برای حضور در این رویداد پذیرفته شده‌اند، آهنگسازان بااستعداد و البته باشوق و علاقه‌ای هستند اما باید قبول کنیم که این استعدادها هنوز خام است. بنابراین پختگی چیزی است که اغلب این بچه‌ها به آن احتیاج دارند. امروز طیف موسیقی به‌اندازه قطر کره زمین شده است. نسل حاضر هم فوق‌العاده خوش‌شانس است چون فناوری بشری امکان دیدن و شنیدن تفاوت‌ها را برایشان فراهم کرده است. من به دنبال انتقال یک مفهوم کلی هستم؛ می‌خواهم به آهنگسازانی که در این رویداد حضور پیدا کرده‌اند، بگویم پنجره‌های ذهن خودتان را باز کنید و به دوروبرتان با دقت بنگرید.