سرویس موسیقی هنرآنلاین: به‌تازگی ماده‌واحده "فرآیند و مرجع تدوین سند ملی موسیقی" توسط اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.
بر اساس این ماده‌واحده که در جلسه پنجم ستاد هماهنگی و راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسید، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است با همکاری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان تبلیغات اسلامی و سایر نهادها و دستگاه‌های مرتبط به طریق مقتضی سند ملی موسیقی را با رعایت چارچوب تدوین اسناد ملی حوزه فرهنگ تدوین کند.
داریوش پیرنیاکان مدرس و نوازنده یکی از کسانی است که از ابتدا در تدوین سند ملی موسیقی کشور نقش داشته است و به همین خاطر با او درباره این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم:
آقای پیرنیاکان، فکر می‌کنید سند ملی موسیقی چقدر مورد نیاز حوزه موسیقی در کشورمان است؟
جای خالی سند ملی موسیقی بسیار احساس می‌شد. سندی که به‌عنوان سند ملی موسیقی تدوین شده است، در شورای عالی انقلاب فرهنگی کار شد و اعضایی که روی این سند کار کردند، بنده به همراه حمیدرضا اردلان، هومان اسعدی و همچنین آقای ایمانی رئیس کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی بودیم. این سند حدود سه سال پیش در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شد.
سند ملی موسیقی قرار است چه مشکلاتی را رفع کند؟
زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی چیزی را به تصویب برساند، مانند یک قانون است، مانند قانونی است که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است. بنده سالیان سال است که در تمام مصاحبه‌ها و نشست‌ها به مسئولین گوشزد کردم که موسیقی به‌عنوان یک صنعت مستقل شناخته نمی‌شود و استقلال ندارد و هنوز از سمت حاکمیت شناخته‌شده نیست. این که در تلویزیون و رادیو موسیقی پخش شود و کنسرت برگزار شود، دلیلی بر به رسمیت شناختن موسیقی نیست. اگر موسیقی را به رسمیت بشناسند، دیگر هر کسی در هر جایی به سلیقه خودش با آن برخورد نمی‌کند و برای آن تصمیم نمی‌گیرد. زمانی که موسیقی به رسمیت شناخته شود این قبیل مشکلات برطرف می‌شود به همین دلیل باید برنامه‌ای مستقلی داشته باشیم. در حال حاضر شما در تلویزیون به‌هیچ‌وجه یک برنامه مستقلی برای موسیقی مشاهده نمی‌کنید و این موضوع یعنی این که موسیقی را به رسمیت نمی‌شناسند. به همین دلیل موسیقی در کشور ما تبدیل به کلاف سردرگم شده است و هرکسی از سمت خودش این کار را انجام می‌دهد. اگر در یک استانی یک مدیرکل خودش علاقه‌مند به موسیقی باشد تا جایی که بتواند از موسیقی طرفداری می‌کند، اما زمانی که قانون باشد هر شخصی که روی کار می‌آید، بر اساس قانون باید با آن برخورد کند. در این صورت یک امام جمعه نمی‌تواند بگوید من اجازه نمی‌دهم در یک شهر موسیقی پخش شود و یا کنسرتی برگزار شود. اینجاست که یک سند نیاز هست که تصویب شود و موسیقی به رسمیت شناخته شود و آن موقع است که برای آن تصمیمات دیگری نیز در کنار آن می‌توان گرفت.
این جریان به کمیسیون هنر سپرده شد؟
موضوع از طریق کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری و سند آماده شد. حقیقتاً آقای ایمانی که خودشان زمانی معاون امور هنری وزارت ارشاد بودند، در این قضیه بسیار زحمت کشیده‌اند و سعی فراوان کردند که سند آماده شود. پیگیری سند نیز از طریق کمیسیون هنر است و دکتر عاملی که در حال حاضر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی است، با ما حدود سه جلسه دراین‌باره برگزار کرد.
این سند قرار است چه مشکلات اساسی را در موسیقی برطرف کند؟
این سند هر مشکلی را که در موسیقی وجود دارد باید برطرف کند. ما در حال حاضر در هنرستان‌ها و دانشگاه‌ها موزیسین‌های زیادی تربیت می‌شوند و مدارک تحصیلی‌شان را اخذ می‌کنند و زمانی که آن‌ها جایی برای ارائه کار خود ندارند، به چه دلیلی به آن‌ها مدرک تحصیلی می‌دهیم و این موزیسین‌ها برای ارائه توانایی‌هایشان به کجا باید رجوع کنند. اگر شما زمان قبل از انقلاب را نگاه کنید، متوجه می‌شوید که زمانی که در دانشگاه تهران به موزیسینی مدرک لیسانس داده می‌شد، مرکز اجرای موسیقی و همچنین تلویزیون و انواع و اقسام ارکسترها وجود داشت و تمام موزیسین‌های تحصیل‌کرده جذب آن ارکسترها و مکان‌ها می‌شدند و استخدام می‌شدند. رو این حساب اگر موسیقی به رسمیت شناخته شود، باید تلویزیون حتماً ارکسترهای مشخصی داشته باشد و یا از ارکسترهای مختلف تغذیه شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید حتماً ارکسترهای مختلفی داشته باشد و نباید تنها دو ارکستر سمفونیک و ملی داشته باشد که آن دو هم وضعیت نامشخصی دارند. زمانی که این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود، یعنی این که تمامی نماینده‌های تمامی ارگان‌ها آنجا حضور داشته و به رسمیت می‌شناسند. یکی از پیشنهادهایی که همیشه دادم و خواهم داد این است که ما باید در مدارس معلم موسیقی داشته باشیم و حتی اگر از این دید هم نگاه کنیم که برفرض مثال یک نوجوانی می‌خواهد قاری قرآن شود، حتماً باید موسیقی بلد باشد که قاری قرآن شود که فواصل موسیقی را درست بخواند به همین دلیل معلم موسیقی لازم است و دنیا به این نتیجه رسیده است که موسیقی می‌تواند به کودکان ازلحاظ تحصیلی نیز کمک کند. این موضوع در دنیا اثبات شده است که بچه‌هایی که موسیقی بلد هستند، از نظر آی کیو نسبت به بچه‌های دیگر بالاتر هستند و تحلیلشان بهتر است و به سمت ناهنجاری‌ها نمی‌روند. یک عده‌ای که هیچ شناختی از موسیقی ندارند، موسیقی را بشکن و بالا بنداز می‌دانند در صورتی که موسیقی یک علم است و شعبه‌ای از علم ریاضیات و فیزیک است. موسیقی هنر بسیار والایی است که می‌تواند در تمامی شاخه‌ها از نظر امنیت و حتی امنیت ملی می‌تواند به ما کمک کند. در حال حاضر در کشورمان موسیقی درست برنامه‌ریزی‌شده و بر اساس معیارهای درستی باید وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال در شهرهای مرزی کشور خزعبلات ترکیه را گوش نمی‌دهند و از آن طرف موسیقی‌های مبتذل کشورهای حاشیه‌ای در اعماق روستاهای ما نفوذ کرده است و این یعنی امنیت ملی. زمانی که چند جوان و یا خانواده تلویزیون را به دلیل آن نوع موسیقی نگاه می‌کند، لابه‌لای آن چیزهایی هم که باید به خورد آن‌ها دهند، می‌دهند از طرفی تلویزیون ما جذابیتی برای جوانان و خانواده‌های ما ندارد. علاوه بر این در عروسی‌های شمال کشور موسیقی‌های مبتذل کاباره‌های کشورهای دیگر پخش می‌شود و خبری از آن موسیقی‌های زیبای محلی نیست.
تصویب آن چقدر مؤثر خواهد بود؟
تصویب این سند باعث که از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری می‌کند. امکان ندارد یک ناظمی که موسیقی کار کرده چوب و چماق به دست بگیرد و یا دزدی بکند. آموزش موسیقی باعث می‌شود جوان منحرف نشود و در راه درستی قرار گیرد. ما با دست خودمان همه را هول می‌دهیم و از یک طرف داد می‌زنیم که تهاجم فرهنگی و... از یک طرف خودمان دروازه‌های بزرگی جلوی تهاجم فرهنگی باز می‌کنیم. با توصیه و شعار نمی‌شود یک جوان را به راه راست هدایت کرد و باید عمل کنیم. آن زمان است که می‌توانیم انتظار برداشت داشته باشیم. در حال حاضر اکثر جوانان ما زبان فارسی را به‌غلط صحبت می‌کنند و واژه‌های بی‌خود به کار می‌برند، به دلیل این که آموزش درست و حسابی نمی‌دهند. حتی اخبار تلویزیون ما از نظر ساختار زبان فارسی پر از غلط است و هیچ جذابیتی برای بیننده ندارد. یکی از مهم‌ترین جذابیت‌ها، موسیقی است و جلوی آن را گرفته‌ایم. سازها را نمی‌خواهیم نشان دهیم و واقعاً نمی‌دانم این چه طرز تفکر و برنامه‌ریزی است. اگر سند ملی موسیقی تصویب شود، می‌شود بر اساس آن، خواسته‌ها را در کنار آن مطرح کرد.
اعتقاد دارد بعد از تصویب سند، مشکلات موسیقی برطرف خواهد شد؟
این را می‌دانم که اگر این سند تصویب شود، در مقابل آن مقاومت خواهد شد، اما بالاخره یک قانونی هست و همه باید به قوانین احترام بگذارند. این سند به امید خدا در صحن علنی شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح می‌شود و به تصویب می‌رسد. گمان می‌کنم که این سند مشکلی ندارد و باید تصویب شود.