سرویس موسیقی هنرآنلاین: ارکستر ملی ایران در یک ماه گذشته دو قطعه معروف را به‌طور خانگی اجرا کرد که هر دو با استقبال روبرو شدند: "سبکبال" اثر حسین دهلوی و "شور عاشقانه" اثر مرتضی نی داوود.
این اجراها به همت بنیاد رودکی و با هدف قدردانی از حافظان سلامت کشور و البته با شعار "در خانه می‌مانیم تا زودتر روی صحنه برویم" در فضای مجازی منتشر شد و بازتاب گسترده‌ای نیز داشت.
در این گزارش با چهار نفر از نوازندگان ارکستر ملی ایران شامل سایوری شفیعی نوازنده کلارینت، مسیح تحویلداری نوازنده تار، هومن اتابکی نوازنده ویولن و امیرحسین محمدیان نوازنده فاگوت گفت‌وگو کرده‌ایم و نظر آن‌ها را در مورد پروژه نوازندگی در خانه پرسیده‌ایم:
می‌خواستیم قطعه‌ای باکلام ضبط کنیم
سایوری شفیعی نوازنده کلارینت ارکستر ملی ایران درباره قطعات منتشر شده توسط این ارکستر در روزهای قرنطینه گفت: ما برای اجرای اول قطعه "سبکبال" اثر استاد دهلوی را انتخاب کردیم که توسط نوازندگان سرگروه تصمیم گرفته شد و با موافقت بنیاد رودکی ضبط و منتشر شد.
وی افزود: در این قطعه از فواصل ربع پرده استفاده شده که ضبط آن در خانه برای نوازندگان کار ساده‌ای هم نبود، اما خوشبختانه با موفقیت توانستیم آن را ضبط کنیم.
این نوازنده با اشاره به این که استاد دهلوی آثار بسیار زیبایی برای ارکستر دارد، اظهار داشت: ما می‌خواستیم یکی از آثار او را اجرا کنیم که همین اتفاق هم صورت گرفت. استقبال مردم از این قطعه هم بسیار عالی بود و حتی در کشورهای دیگر بازتاب داشت.
شفیعی در رابطه با نحوه انتخاب قطعه دوم با عنوان "شور عاشقانه" بیان کرد: می‌خواستیم قطعه‌ای که ضبط می‌کنیم باکلام باشد و به همین خاطر "شور عاشقانه" را انتخاب کردیم. یکی دیگر از دلایلی که ما این قطعه را انتخاب کردیم این بود که اجرای دیگری از آن موجود نبود.
این نوازنده درباره ایده نوازندگی در خانه توسط اعضای ارکسترهای زیر نظر بنیاد رودکی عنوان کرد: بنیاد رودکی و نوازنده‌ها به این نتیجه رسیدند که می‌توان این کار را انجام داد که اجراهای انفرادی نوازندگان و اجرای دو قطعه "سبکبال" و "شور عاشقانه" حاصل این تفکر است.
او درباره فعالیت این روزهای خود گفت: من این روزها مشغول تدریس آنلاین به دانشجویان و هنرجویان هستم و در خانه تمرین ساز تخصصی می‌کنم.
شفیعی در پایان درباره تأثیر کرونا بر فعالیت‌های موسیقی خاطرنشان کرد: شیوع ویروس کرونا مانند بسیاری از مشاغل دیگر روی کار هنرمندان هم تأثیرگذار بوده است. امیدوارم در این شرایط از هنرمندان حمایت شود و روزی برسد دوباره بتوانیم به روی صحنه برگردیم. دلم برای نوازندگی در ارکستر و روی صحنه رفتن تنگ شده است.
دغدغه نوازنده‌ها حفظ سلامتی روحی جامعه است
مسیح تحویلداری آهنگساز و نوازنده تار ارکستر ملی ایران و یکی از هنرمندان شرکت‌کننده در پروژه اجرای خانگی نوازندگان، دراینباره گفت: بنیاد رودکی از همان اولین روزهای ورود ویروس کرونا به ایران تمرینات ارکستر را تعطیل کرد. در این مدت هم نوازنده‌ها و هم مسئولان بنیاد می‌دانستند که این مسئله قطعاً ادامه‌دار خواهد بود. به هر حال الآن جامعه درگیر بیماری کرونا شده است ولی دغدغه نوازنده‌ها و بنیاد به دلیل جنس کاری که داریم حفظ سلامتی روحی جامعه است و به همین دلیل تلاش کردیم کاری انجام بدهیم.
این نوازنده ادامه داد: ما تا پیش از شیوع کرونا در سالن‌های اجرا می‌نشستیم و مردم می‌آمدند برنامه‌های ما می‌دیدند ولی پس از این ماجرا فکر کردیم کاری انجام بدهیم که این بار ما به خانه مردم برویم. از همان روزهای اول ماه فروردین در ارکستر کاری را آغاز کردیم که پیش از آن تجربه‌اش را نداشتیم. واقعاً کسی این کار را سر وظیفه انجام نداد و همه بچه‌ها دغدغه داشتند و درگیر این پروژه بودند.
وی درباره نحوه انتخاب قطعه "سبکبال" برای اجرا توسط ارکستر ملی ایران اظهار داشت: بچه‌های ارکستر ملی زیر نظر یک شورا متشکل از سرپرست‌ها و بزرگ‌ترهای گروه قطعه‌ای را انتخاب کردند. ما دغدغه داشتیم که قطعه انتخابی، بلند نباشد چون بار اول بود که این کار را انجام می‌دادیم و خوشبختانه بازخورد بسیار خوبی هم در جامعه داشت.
این نوازنده با بیان این که هنوز تاریخ رسمی برای شروع تمرینات اعلام نشده است، گفت: طبیعتاً بنیاد رودکی هم تابع سیاست‌های کلی ستاد ملی مبارزه با کرونا است. بالأخره وقتی تمرینات شروع شود، چند نفر نوازنده کنار همدیگر قرار می‌گیرند و به همین خاطر بنیاد باید فکر کند آیا این کار قانونی هست یا نه؟ نکته بعدی این است که برای اجرا باید تمرین کرد و ما برای این که بتوانیم به خانه‌های مردم برویم، سعی می‌کنیم فعالیت‌های خودمان را به‌صورت آنلاین انجام بدهیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نوازنده‌ها و خود بنیاد دارند سخت کار می‌کنند که قطعات دیگری را هم منتشر کنند. امیدوارم هر چه زودتر کرونا ریشه‌کن شود و ما بتوانیم حضوری در خدمت علاقه‌مندان باشیم. کرونا حتماً روزی می‌رود ولی آسیب‌های روحی آن باقی می‌ماند. در این شرایط نقش هنر و هنرمند پررنگ می‌شود و موسیقی می‌تواند برای تزریق امید و نشاط و ترمیم سلامت روحی بسیار تأثیرگذار باشد.
قطعات در شورای نوازندگان ارکستر انتخاب می‌شوند
هومن اتابکی آهنگساز و نوازنده ویولن ارکستر ملی ایران درباره نحوه انتخاب این قطعه‌ها گفت: ما از سال گذشته با حمایت بنیاد رودکی و آقای سهرابی در ارکستر ملی یک شورای نوازندگان داریم که در آن شورا، نوازندگان نظر خودشان را مطرح می‌کنند و در انتخاب قطعات نظر می‌دهند. از آنجا که اجراهای اخیر ما با حضور رهبر مهمان برگزار شد، در این گروه درباره کسانی که می‌خواهند وارد ارکستر شوند تحقیق و بررسی می‌کنیم تا درنهایت انتخاب درستی داشته باشیم.
این نوازنده با اشاره به این که قطعه "سبکبال" از بین چند قطعه مختلف انتخاب شد، اظهار داشت: ابتدا درباره این که قطعه انتخابی با خواننده باشد یا بی‌کلام بحث کردیم و بعد تصمیم گرفتیم قطعه‌ای را انتخاب کنیم که ارکستر با اجرای آن بتواند خودش را نشان بدهد. درنهایت از بین آن قطعاتی که پیشنهاد دادیم قطعه "سبکبال" اثر آقای دهلوی انتخاب شد که ازنظر ساختار قابلیت اجرای خانگی را داشت.
اتابکی درباره بازخوردهای این اثر بیان کرد: من فکر می‌کنم بازخوردها بیشتر از آن چیزی بود که ما فکر می‌کردیم. شبکه‌های اروپایی و ایرانی زبان خارج از کشور هم این اثر را پخش کردند.
وی درباره فعالیت‌های خود نیز گفت: من به‌عنوان مدیرمسئول و جانشین پدرم در آموزشگاه موسیقی راه صبا، از اولین روزهای شیوع ویروس کرونا مجبور شدیم که آموزشگاه را از هفته اول اسفندماه ببندیم. برخلاف همکاران، چندان موافق آموزش آنلاین نیستم چون آن رابطه استاد و شاگردی نیاز به دیدار حضوری دارد. البته در مورد برخی سازها مثل پیانو و گیتار شاید این اتفاق بیفتد ولی شخصاً به ارتباط حضوری اعتقاد بیشتری دارم. امیدوار هستیم که با رعایت یک سری نکات بهداشتی بتوانیم برخی از کلاس‌های آموزشگاه را از سر بگیریم.
توقع چنین استقبالی را نداشتیم
امیرحسین محمدیان آهنگساز و نوازنده فاگوت ارکستر ملی ایران که در تولید هر دو قطعه مشارکت داشت، دراینباره توضیح داد: اجراهای ما کاملاً به‌صورت خانگی و با موبایل ضبط شد. فقط یک یا دو نفر از بچه‌ها با میکروفن ساده بخش خود را ضبط کردند.
این نوازنده به اشاره به پروژه نوازندگی در خانه که از ابتدای سال توسط اعضای ارکستر ملی ایران و ارکستر سمفونیک تهران پیگیری می‌شود، توضیح داد: با توجه به سرعت کم اینترنت در کشورمان ابتدا تردیدهایی نسبت به عملی بودن این ایده وجود داشت و کمی بعید به نظر می‌رسید بتوانیم این کار را انجام بدهیم. درنهایت به فکرمان رسید قطعه‌ای را ضبط کنیم و بفرستیم. اگر شرایط فراهم باشد در آینده اجرای لایو در خانه نیز برگزار خواهیم کرد.
محمدیان درباره استقبال از این اجراها گفت: استقبال خیلی خوب بود. ما به‌تازگی داریم در فضای مجازی فعالیت می‌کنیم و فکر نمی‌کردیم کاری که انجام می‌دهیم این‌قدر بازخورد داشته باشد. ما اصلاً فکر نمی‌کردیم اجرای خانگی قطعه "سبکبال" این‌قدر با استقبال روبرو شود تا حدی که یکی از شبکه‌های مهم تلویزیون فرانسه این قطعه را پخش کند و در مورد آن حرف بزند. خودمان اصلاً چنین توقعی نداشتیم ولی بازخوردها بیشتر از آن چیزی بود که فکر می‌کردیم.
این نوازنده درباره فعالیت‌های خود در روزهای قرنطینه بیان کرد: این روزها در خانه به خانواده می‌رسم و ساز تمرین می‌کنم. ضمن این که به‌صورت آنلاین نیز شاگرد تربیت می‌کنم. در کل سعی می‌کنم به نحوی سر خودم را گرم کنم. ما برای نوازندگی روی سن تربیت شده‌ایم و فعلاً از این موهبت محروم هستیم و دستمان کوتاه است.
محمدیان درباره تأثیرگذاری ویروس کرونا بر روی فعالیت‌های موسیقی تأکید کرد و گفت: چنین چیزی کمی غیرمنتظره بود ولی تأثیر زیادی روی کار و زندگی همه ما گذاشت و ما را صد درصد خانه‌نشین کرد. امیدوارم این مصیبت زودتر تمام شود و ما به زندگی عادی خودمان برگردیم.