سرویس موسیقی هنرآنلاین: حمید متبسم آهنگساز و نوازنده تار و سه‌تار برای اجرای تازه‌ترین اثر خود با عنوان "تار و پود" در ایران به سر می‌برد.
متبسم قرار است به همراه گروه "تار و پود" به خوانندگی وحید تاج 6 مرداد در حیاط هنر کاخ نیاوران روی صحنه برود و در هفتاد دقیقه به اجرای عاشقانه خسرو و شیرین بپردازد و سپس این اثر برای انتشار، ضبط خواهد شد.
او در حاشیه تمرین برای این کنسرت با خوانندگی وحید تاج از اجرای پیش رو و کارگاه آموزشی خود سخن گفت.
برآوردتان از نوازندگان نسل جوان ساز سه‌تار را بفرمایید.
سه‌تار نسبت به گذشته‌های دور که به‌عنوان ساز اصلی مطرح نبود و همیشه نقش ساز دوم در ارکسترها را ایفا می‌کرد، بسیار رشد کرده و امروز شاهد فعالیت نوازندگان سه‌تار فراوانی هستیم که نوازندگی‌شان تنها با تکیه‌بر توانایی نیست بلکه دانش نوازندگی دارند. منتهای مراتب هر نوازنده‌ای به‌نوعی روی سیم سه‌تار مضراب می‌زند که موجب سردرگمی در تکنیک ساز می‌شود، از طرفی برخی خوانندگان و نوازندگان بالأخص نوازندگان ساز تار، بدون آموختن روش صحیح نوازندگی سه‌تار به نواختن این ساز می‌پردازند، به همین خاطر انواع تکنیک‌ها، به‌اشتباه در این ساز مرسوم شده است.
این مسئله در مورد خود ساز سه‌تار همیشه مطرح است، اما درباره بخشی که شما به آن اشاره کردید، باید بگویم؛ شخصاً هرکسی را به‌عنوان نوازنده سه‌تار قبول ندارم چراکه برخی فقط سه‌تار می‌نوازند اما نوازنده سه‌تار نیستند! به‌طور مثال معمولاً نوازنده تار به دلیل شباهت بین این دو ساز، سه‌تار نوازی می‌کند که نمی‌توان او را به‌عنوان نوازنده سه‌تار خطاب کرد، اما در مقابل با بخش بزرگی از شاگردان اساتید بزرگ این ساز همچون محمدرضا لطفی روبرو هستیم که آن فرهنگ و مکتب را دنبال می‌کنند و قطع به‌یقین نوازندگان قابلی در نوازندگی هستند که فرهنگ نوازندگی‌شان محکم است. همین‌طور نوازندگان بعد از ایشان، همانند مسعود شعاری که در سه‌تار نوازی، صاحب سبک استو حرف بسیاری دارد و تاکنون شاگردان کار بلدی را تعلیم داده که از تکنیک‌های اصیلی چون صبا، هرمزی، لطفی و ... برخوردارند.
با این حساب، نوازندگان کارگاه آموزشی ساز تار و سه‌تار شما در چه سطح از نوازندگی قرار داشتند؟
با توجه به شرایط از پیش تعیین‌شده توسط دفتر کار بنده، کسانی که ابراز علاقه برای حضور در این کارگاه آموزشی را داشتند باید سطح خوبی در نوازندگی داشته باشند و غالباً هم به همین‌گونه است، اما برخی از این نوازندگان در سطحی از توانایی و دانش نوازندگی قرار داشتند که می‌توان آن‌ها را در آینده‌ای نه‌چندان دور به‌عنوان همکار خطاب کرد. همین مهم باعث شد تا بازدهی کلاس‌های این دوره از مجموع کلاس‌های برگزارشده در دوره‌های پیشین بهتر و برای من بسیار راضی‌کننده باشد.
با توجه به برگزاری کارگاه‌های آموزشی، در شما دغدغه قصد انتشار متدهای آموزشی برای ساز سه‌تار و تار رادارید؟
شخصاً موسیقی را با نوازندگی تار آغاز و در ادامه نوازندگی سه‌تار و آهنگسازی را تجربه کردم و مقوله تدریس در کنار آن‌ها یکی از دغدغه‌های من بوده و هست، اما انجام تمام این کارها به‌تنهایی دشوار و زمان‌بر است و از طرفی در سالیان گذشته تمرکز زیادی را بر روی آهنگسازی گذاشته‌ام، به همین خاطر فرصت کمتری برای پرداخت به دیگر مقوله‌ها را داشته‌ام. بااین‌وجود، مقدمات یک کتاب آموزشی و نت‌نویسی‌ها را از سالیان قبل، آماده کرده‌ام و تنها قدم نهایی برای تکمیل آن مانده که هنوز فرصت برداشتن آن فرا نرسیده است و همان‌طور که مطلع هستید بیشتر زمان بنده برای به روی صحنه بردن اجراها و ساخت کارهایی می‌گذرد که نمی‌توانم آن‌ها را رها کنم چراکه علاقه من به آهنگسازی بر هیچ‌کس پوشیده نیست و زمانی که غرق آهنگسازی می‌شوم نمی‌توانم حتی به کار دیگری فکر کنم.
شما آثار به‌یادماندنی و فاخر بسیاری چون "بامداد" رادارید چرا پارتیتورهای آن‌ها را برای اجرای ارکسترهای ایرانی منتشر نمی‌کنید؟
مجموع عظیمی شامل شش هزار صفحه از "بامداد" و "بوی نوروز" تا "به نام گل سرخ"، "سیمرغ" و "پردیس" را در دست انتشار دارم که نت‌نویسی این آثار به‌وسیله ابزار روز و با ساختاری حرفه‌ای انجام شده است، منتها قدم نهایی از نوشتن مقدمه‌ای برای شروع، نشانه‌گذاری‌ها و درج کلمات کاربردی تا ویرایش باقی‌مانده است که باید انجام شود و قطعاً انتشار پارتی‌تور آثار نام‌برده در دستور کار بنده قرار داردو طبق توضیحی که درباره انتشار متد آموزشی بیان کردم نیازمند زمانی مناسب است چون تاکنون دست‌تنها کارهایم را جلو برده‌ام، اما با کمک سمیرا گلباز (همسرم) به‌زودی آن‌ها را به سرانجام رسانده و در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهم داد.
درباره رپرتوار کنسرت "تار و پود" توضیح دهید.
کنسرت "تار و پور" بر اساس داستان عاشقانه خسرو و شیرین اثر نظامی گنجوی است که از سال گذشته مشغول ساخت و اجرای آن بودم و با همراهی اعضای گروه و مهدیه محمدخانی به‌عنوان خواننده در اروپا آن را روی صحنه بردیم که ششم مردادماه برای نخستین بار در ایران با صدای "وحید تاج" اجرا خواهد شد و در ادامه به ضبط و انتشار آلبوم این اثر خواهیم پرداخت. انتخاب وحید تاج به‌عنوان خواننده این اثر در ایران به دلیل توانایی بالا و دانش تئوریک موسیقایی ایشان بود که باعث شد در زمان کوتاهی بر روی خواندن اثر مسلط شود.
چرا از حضور مهدیه محمدخانی در اجرای ایران به‌عنوان همخوان بهره نبردید؟
بنده تمام سعی خود را برای حفظشان خوانندگان اثر کرده‌ام و اگر هر دو خواننده باهم بر روی این اثر می‌خواندند قطعاً به دلیل شرایط موجود، صدای آقا بر صدای خانم غالب می‌شد و همین امرشان خواننده خانم را زیر سؤال می‌برد. از طرفی ملودی اثر بسیار لطیف است و با همخوانی دو خواننده، کار لطافتش را از دست خواهد داد. همچنین اگر هر دو خواننده می‌خواستند به‌صورت جداگانه خواندن قسمت‌هایی از کار را بر عهده بگیرند هم امکان‌پذیر نبود.
چرا در این اثر با موزیسین‌های خارجی همکاری نکردید؟
"تار و پود" را برای این آنسامبل نوشتم و ذهنیت من برای پرداخت به این داستان تغییری نخواهد کرد و با همین آنسامبل به اجرا درخواهد آمد. البته در ساخت دو مجموعه "پردیس" با نوازندگان خارجی همکاری داشته‌ام که این دو اثر ترکیبی از سازهای غربی و ایرانی ست و متأسفانه پس از سه سال هنوز زمان انتشار آن مشخص نشده است.