سرویس موسیقی هنرآنلاین: علی مرادخانی معاون اموری هنری وزیر ارشاد در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره اتفاقات هنری مختلف این روزها در کشورمان صحبت کرد که در ادامه می‌خوانید.
ارکستر سمفونیک تهران نخستین اجرای مشترک خود را با ارکستر فستیوال راونا در تالار وحدت روی صحنه برد. نظرتان درباره این رویداد چه بود؟
خیلی خوشحال هستم که چنین فضای مناسبی ایجاد شد تا یک اتفاق هنری و فرهنگی ویژه رخ بدهد. این اتفاق علاوه بر مردم، بر روی خود هنرمندان ارکستر سمفونیک تهران هم تأثیر ویژه گذاشت و آن‌ها هم خوشحال بودند که می‌توانند در کنار انسان‌های بزرگی هم چون آقای موتی و سولیست‌های ایتالیایی به دانسته‌های خودشان بیفزایند.
فکر می‌کنید این رویداد چه تأثیراتی بر فضای موسیقی کشور می‌گذارد و در فضای موسیقی و فرهنگ دنیا چه چیزی را نشان خواهد داد؟
چنین رویدادهایی به طور قطع به ارتقا سطح موسیقی کشور بسیار کمک می‌کند و در این سطح جدی و ارزشمند است. هنر ایران به فراتر از مرزها می‌رود و مردم در کشورهای اروپایی نیز به نظاره هنرنمایی نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران می‌پردازند. حضور شایسته در فضاهای اجتماعی و فرهنگی دنیا از جمله موضوعات اساسی و لازم است. هنرمندان دارای یک تریبون هستند و همیشه می‌توانند از این طریق ایران را معرفی کنند و منظر خوبی از آن ارائه دهند. مردم دنیا از این طریق واقعیت شایسته این خاک را می‌شناسند. بسیاری از مردم کشورهای دیگر و مردم اروپا به علت تبلیغات منفی که علیه ایران می‌شود از واقعیت زیبا و خوب آن بی‌اطلاع هستند. در اینجا موسیقی می‌تواند به عنوان یک بخش اساسی از هنر، واقعیت را به درستی به دنیا نشان دهد و جایگاه مردم ایران را در میان دیگر مردم دنیا تثبیت نماید. هنر همراه با خود دوستی و مهربانی را به همراه خواهد داشت.
پس از اجرای مشترک ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فستیوال راونا، به تماشای این اجرا در شهر راونا نشستید. نتیجه چنین همکاری چگونه بود؟
هنر سرزمینمان ایران، به عنوان یک جریان میدانی عظیم می‌تواند نمایشگر خوبی برای ایران باشد. با تأسف در دنیای امروز به جای این که علاقه به معرفی درست باشد، آنچه گسترش پیدا کرده است کژی و کژاندیشی است. هر یک از حوزه‌های مختلف تئاتر، سینما، موسیقی و تجسمی وظیفه خودشان را در این زمینه دارند. ما روی موضوع ارکسترها بسیار کار کرده‌ایم. موسیقی می‌تواند در زمان کوتاهی ایجادکننده اتفاقات مهم باشد. تعداد بسیاری اجرای مشترک ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فستیوال راونا را در شهر تهران، در طی دو سئانس صبح و بعد از ظهر دیدند. در شهر راونا نیز بیشتر از سه هزار نفر در یک شب برای تماشای کنسرت به سالن آمدند.
آیا سیاست هنر تفاوتی با سیاست دولتی دارد؟
دیپلماسی هنر با دیپلماسی دولتی فرق دارد. دیپلماسی هنر میان دو مردم است نه میان دولت‌ها. البته بخشی از آن می‌تواند میان دولت‌ها باشد، اما در نهایت بخش اصلی آن میان مردم‌هاست. به قدری دیپلماسی مردمی زیاد است که در اشعار حافظ هم به این مشترک‌ها اشاره شده است.
باز هم ما شاهد چنین رویدادهای بزرگ فرهنگی خواهیم بود؟
اگر نظیر این رویدادهای بینافرهنگی مهم تکرار شود و هنر ایران بتواند در فضای اجتماعی دنیا فعال باشد، ایران از موضع فرهنگ، هنر و آرمان‌های عمیق خود دفاع خواهد کرد و دیگر جهانیان، ایران را با تصورات بدی که سیاستمداران برایشان ایجاد کرده‌اند نخواهند شناخت. این بزرگ‌ترین دستاورد چنین رویدادهای مهمی خواهد بود.
به بینال شهر ونیز سری زدید و از غرفه ایران بازدید کردید. نظرتان درباره غرفه ایران و نمایش مجسمه بیژن بصیری در این غرفه چه بود؟
بیژن بصیری هنرمندی بسیار خوش‌قریحه است. او بسیار علاقه‌مند است که جایی در ایران باشد که بتواند آثارش را برای همیشه در آنجا قرار دهد و آثارش در ایران ماندگار شود. این هنرمند به قدری خوش‌ذوق است که ایتالیایی‌ها حاضر هستند برای از دست ندادن او هر کاری انجام بدهند. نمایشگاه او را در ونیز شامل سنبل‌هایی از انسان‌هایی که بر روی یک موضوع فکر می‌کنند، می‌دانم. هر چقدر به مرکز نزدیک شوید ماجرا عمیق‌تر می‌شود. زمانی که در چنین فضایی قرار بگیرید، همه چیز در حوزه جبر و اختیار مطرح می‌شود. دانش و معرفت انسان‌ها هر چه به مرکز نزدیک می‌شویم نیازمند معرفتی نسبت به این موضوع است که ما نمی‌دانیم در حقیقت هستی چه اتفاقی افتاده است اما واقعیت این است که ما الان هستیم. عصای موسی در این نمایشگاه نمادی از آن چیزی است که موسی با خود داشت. در زیر این‌ها جریانی سیال مانند خون انسان هست که همه این‌ها را تغذیه می‌کند. بصیری به دنبال این است که فاصله بین این ندانستن‌ها یعنی عبور از حیرت به سمت معرفت را تعریف کند. او پیشنهاد داد آثارش را به ایران بیاورد و نمایشگاه دائمی آثارش را در ایران بگذارد. این پیشنهاد تازه مطرح شده است و ما باید فکری برای ایجاد نمایشگاه در ایران کنیم.
تعدادی از هنرمندان گله می‌کنند که برای برگزاری غرفه ایران در بینال ونیز با آن‌ها مشورت نشده است. نظر شما دراین‌باره چیست؟
تمام هزینه‌های برگزاری بینال ونیز بر عهده خودشان بوده است. مداخله ما تنها در سطح محتوا بوده است. بیژن بصیری به زودی نمایشگاه دیگری در پالرمو خواهد داشت. او در جایگاه بسیار خوبی است و ما تنها از برگزاری نمایشگاهش حمایت می‌کنیم.
در رابطه با حاشیه‌ای که برای تئاتر "لامبورگینی" و حضور حمید صفت در این تئاتر پیش آمده توضیح می‌دهید؟
در مجموعه معاونت هنری، به بخشی از کارها حوزه تئاتر و به بخشی دیگر حوزه موسیقی مجوز می‌دهد. در حال حاضر می‌بینیم در کنسرت‌ها و هنگام اجرای موسیقی هنرمند نقاش یا خوشنویس در کنار صحنه بر اساس آن اجرا، اثری را ایجاد می‌کند. پس پیوند میان هنرها بسیار شده است. لذا ما باید خودمان را به روز کنیم. از همین رو شاید به این نتیجه برسیم که شورای مشترکی داشته باشیم تا این شورا با تسلط بر هر دو فضا، بتوانند مجوزهای لازم در این زمینه را صادر کنند. به این نکته باید توجه داشت که مجوز اصل موضوع است و یا این محتوا است که مهم است. گاهی هنرمندی می‌خواهد پرفورمنسی را اجرا کند که نمادهای مختلفی دارد. ما وارد این نمادها نمی‌شویم. ما باید در بخش نظارت پالایش درستی داشته باشیم.