گروه معماری هنرآنلاین: علیرضا عظیمی، پژوهشگر و مدیر مسئول پایگاه خبری فضای نو به بهانه روز معمار یادداشتی نوشته و در اختیار هنرآنلاین قرار داده است. در این یادداشت می‌خوانیم:
«باور دارم نخستین سال از قرن جدید خورشیدی، سال جهش معماری داخلی در ایران خواهد بود. برای این مدعا دلایل متعددی دارم که در یادداشت ذیل بصورت فشرده به آنها خواهم پرداخت:
۱- رشد ساخت و ساز در دهه های اخیر باعث گردید تا ظرفیت تخریب و نوسازی پروژه‌های معماری در کشور به حد غایت برسد؛ اما همزمان با این وضعیت حجم انبوهی از ساختمان‌های مملکت فرسوده و نیاز به بازسازی دارند. ساختمان‌هایی که تخریب و نوسازی آنها توجیه اقتصادی ندارد و در عین حال نیازمند بازبینی مطابق نیازهای روز هستند.
۲-جهش قیمت زمین و مصالحی بنیادین معماری مانند سیمان و آهن، باعث شد تا صاحبان املاک، بازسازی بناها را به تخریب و نوسازی آنها ترجیح دهند. خصوصا اینکه با بازسازی قیمت ملک جهت رهن و اجاره افزایش می‌یابد.
۳- بازسازی و طراحی داخلی یک ملک مدت زمان کمتر و بودجه بسیار کمتری نسبت به تخریب و نوسازی دارد. همچنین این روش با برخی از معیارهای زیستی انسان سازگاری بیشتری دارد تا جدا شدن از محله قدیمی و کوچ به بافت جدید.
۴-حجم انبوه فارغ التحصیلان معماری در سال‌های اخیر در حرفه‌های مختلف پخش شده و مشغول به کار هستند. بسیاری از این حرف وابسته به موضوع معماری داخلی و دکوراسیون هستند. از این حیث جامعه بزرگی از مهندسان معمار و طراح داخلی آماده به کار در این حوزه هستند که قطعاً به زودی پیشنهادهای خود را روانه کارفرمایان خواهند کرد.
۵-تحریم ها باعث شد واردات مبلمان، اکسسوری و اسباب دکوراسیون ممنوع شود. در این وضعیت شرکت‌های داخلی و محصولات آنها از لحاظ کمی و کیفی به شدت رشد کردند. در همین حین برخی تولیدکنندگان دست از کوی کشیدند و روی به طراحی اوریجینال آوردند. اینجا بود که طیف وسیعی از دکوراسیون‌های جدید مطابق با سلیقه و نیاز ایرانی وارد بازار شد.
۶-فرهنگ معماری داخلی در بین معماران و طراحان افزایش پیدا کرده است. زمانی در این مملکت معماران به شدت مشغول انجام پروژه های شهرسازی بودند و معماری در مقیاس شهرک‌های مسکونی برای آنها تعریف می‌شد. این معماران از انجام پروژه‌های داخل شهری خودداری می‌کردند و آنها را خرده‌کاری می‌خواندند. سال‌ها بعد پروژه‌هایی همچون مجتمع‌های مسکونی، ویلا و بناهای تجاری پروژه بزرگ مقیاس تعریف می شدند و پروژه‌های معماری داخلی خرده‌کاری محسوب می‌شدند. اما امروز در نبود پروژه‌های دولتی عظیم و شهرسازی، در نبود پروژه‌های عظیم و چند صدهزار متری، معماری داخلی دیگر خرده‌کاری نیست. امروز بخش عمده‌ای از پروژه‌های دفاتر معماری را آثار معماری داخلی و دکوراسیون شکل می‌دهند.
۷-مجلات چاپی معماری هیچگاه به معماری داخلی اهمیت ندادند در حالی که بخش عمده‌ای از آگهی‌های آنها را شرکت‌های تأمین کننده و تولیدکننده محصولات معماری داخلی شکل می‌دادند. در این وضعیت رسانه‌های تخصصی معماری داخلی خصوصاً در فضای آنلاین شکل گرفتند و به جهش این حرفه کمک کردند و با توجه به جذب سریع آگهی و اسپانسرهایی که داشتند، رشدی سریع داشتند و راهی که مجلات در چند دهه طی کردند را در چند ماه طی کردند.
۸-با تلاش همه این عوامل مردم نیز متوجه اهمیت معماری داخلی در فضاهای کاری و زندگی شخصی خود شده‌اند. امروز اکثر شرکت‌های بزرگ و مهم قبل از راه اندازی دفتر یا شعبه جدید خود، معماری داخلی آن را به دقت بررسی می‌کنند تا بازدهی کارمندان افزایش یابد. مردم با ورود به خانه‌های جدید خود تنها به خریدن اسباب و پر کردن خانه‌ها نمی‌اندیشند. آنها کار را به معماران داخلی زبده می‌سپارند تا فضای دلنشینی برای زندگی آنان خلق کنند. کافه‌ها، فست‌فودها و رستوران‌ها که تا چند سال پیش صرفاً با ورق‌های قرمز و مشکی پوشیده می‌شدند امروز در سبک‌های مختلف طراحی داخلی می شوند. حتی یک مغازه تجاری ساده، مدتی را به طراحی داخلی خود اختصاص می‌دهد تا اثر بیشتری بر مشتری خود داشته باشد.
۹-شاید تا اواسط دهه هشتاد خورشیدی، معماری داخلی امری لوکس و تجملاتی محسوب می‌شد اما امروزه ، طبقه متوسط ایران نیز به معماری داخلی بها می‌دهد. بعید است امروز کسی با برچسبی چون «لوکس بودن» با معماری داخلی برخورد کند.
۱۰- همچون اواخر قاجاریه که باعث باز شدن چشم ایرانیان به مسایل جدید شد، افزایش حجم سفرهای ایرانیان به کشورهای همسایه در سالیان اخیر و لمس ارزش‌های نامرئی معماری داخلی فضاها، آنها را همچون یک دانشگاه با این قضیه آشنا نمود. این مطالبه مردم از معماران نیز در تحرک بیشتر ایشان مؤثر بود.
در خاتمه، یادآور می‌گردد که این یک تحلیل است نه برنامه‌ریزی از سوی حاکمیت یا حتی جریان اجتماعی قدرتمند. ممکن است در طی یک واقع همه چیز دگرگون شود. اما به هر تقدیر این راهی است که معماری ایران باید آن را طی کند تا زنجیره‌ی خدماتی آن کامل شود. خیلی از خدمات مانند معماری منظر یا تکنولوژی معماری در ایران حتی هنوز به ابتدای این رویا هم نرسیده‌اند.»
بازخوانی: مهندس عابد مزینانی