سرویس مد و لباس هنرآنلاین: فرهنگ کردی از دیرباز به عنوان یکی از جلوه‌های غنای تاریخی و تمدنی ایران نمود و بروز عینی داشته و بدون شک یکی از مظاهر آن، تنوع پوشش در میان مردمان این قوم است.

پروین مکری هنرمند کرد و پیشکسوتی است که طی دهه‌های متمادی تلاش کرده است در زمینه دوخت‌های سنتی و لباس اقوام ایرانی هم پیشینه تحقیقاتی را برای مردمان این سرزمین فراهم آورد و هم با هنر خود، قدمی بلند در مسیر حفظ و احیای دوخت‌های سنتی و سوزن‌دوزی‌های ایرانی بردارد.

مشروح گفت‌وگوی هنرآنلاین با این هنرمند را در ادامه بخوانید:

خانم مکری، لطفاً درباره مهم‌ترین ویژگی‌های لباس قوم کرد توضیح دهید.

پوشش کردها در هر منطقه نوع زندگی آنها را مشخص می‌کند حتی می‌توانیم در مناطقی که همجوار هستند هر کدام از این مردمان را به لحاظ پوشش و یا حتی سربندی که بر سر می‌بندند از قبیله و قومی دیگر تمیز دهیم. در حقیقت بسیاری از اقوام و قبیله‌ها  در فرهنگ پوشش خود ساختاری مجزا از دیگری برای خود ایجاد کرده‌اند. لباس مردمان قوم کرد از بخش‌های متعددی تشکیل شده که هرکدام با انواع و اقسام متعددی از تزئینات گوناگون دارای جلوه‌های بصری بسیار جذاب شده‌اند و چه بسا با انواع سوزن‌دوزی‌ها و رودوزی‌هایی که در بخش‌های مختلف لباس به کار گرفته شدند از ابریشم دوزی، قلاب دوزی، پولک دوزی، منجوق دوزی، گلابتون دوزی، اپلیکه دوزی و چهل تکه دوزی تا سکه دوزی و انواع ریسندگی‌ها و بافندگی‌ها، هر کدام کار کرد و زیبایی خاصی به بخش‌‌های پوششی لباس قوم کرد بخشیده‌اند.

تنوع پوششی در میان مردمان این قوم تا چه میزان در طول تاریخ و میان مردم جهان چشمگیر و مثال‌زدنی بوده است؟

نکته حائز اهمیت این است که عوامل جغرافیایی و طبیعی هر منطقه بر تمامی موضوعات فرهنگی اثر می‌گذارد و به تبع آن بر روی جریان طراحی لباس و تزئینات نیز مؤثر خواهد بود. پوشش قوم کرد در کشور یکی از انواع پوششی متنوع در زمینه لباس اقوام است. لباس گشادی که زیبایی و وقاری مثال زدنی دارد و با وجود به کارگیری نمادهای مختلف در آن، لباسی راحت به لحاظ حرکتی است. از همینرو و به دلیل بسیاری از شاخص‌های هنری، این لباس همواره زبانزد خاص و خام بوده و خواهد بود. پوشش کردها از خصوصیات ویژه‌ای بهره برده که آن را در میان جهانیان ماندگار و پایدار ساخته است حتی بارها دیده شده که دارای ابعاد تجارتی میان ایران و دیگر ملل بوده و حتی به واسطه جذابیت‌های بصری بالا در عرصه مدلینگ مورد توجه قرار گرفته است.

نقش آموزش را تا چه میزان در ماندگاری و حفظ این میراث کهن مؤثر می‌دانید؟

نقش آموزش و پرورش به شدت می‌تواند به ویژه از مسیر پژوهش در زمینه ماندگاری پوشاک اقوام ایرانی مؤثر باشد. تحقیق و تفحص درباره مظاهر هنری یکی از رسالت‌های نظام آموزشی کشور است و بسته به سلیقه، سرشت و طبیعت مردمان مناطق مختلف فضای بسیاری برای طراحی و به کارگیری رنگ‌ها و نمادهای فرهنگی در بخش‌های گوناگون لباس وجود دارد.

آیا این لباس آنگونه که باید و شاید مورد توجه نهادهای متولی و مسئول در سایر زمینه‌های فرهنگی و هنری قرار گرفته است؟

ارزشیابی پوشش ملت کرد توسط نهادهای مختلف صورت گرفته و چه بسا موزه‌هایی تأسیس شده‌اند با هدف ماندگار نگه داشتن لباس قوم کرد. به هر روی پوشش در بحث کارکردگرایی به عنوان یک بستر برای نمایش فرهنگ و هنر هر قوم به شمار می رود و به لحاظ جامعه شناختی، زیبایی شناختی و روانشناختی امری است قابل مطالعه. پوشاک مردم کرد میراثی است دارای جایگاه ویژه و گرانبها برای مردمان ایران و در سایه دارا بودن منزلت اجتماعی و فرهنگی بسیار رفیع به عنوان یکی از ثروت‌های ملی به شمار می‌رود.

لطفاً برایمان از تاریخچه لباس مردمان قوم کرد بگویید.

در ارتباط با تاریخچه لباس اقوام کرد باید بگویم که با توجه به پیشینه غنی و تاریخچه بالغ بر ۸ هزار ساله ایران، مردم کرد نیز از اقوام باستانی ایران به شمار می‌روند و در تعریف فرهنگ آنها به باورها، اعتقادات، ارزش‌ها و اخلاقیاتی برمی خوریم که آنها را در میان سایر اقوام منحصربه‌فرد کرده است. در بحث پوشش ویژگی‌های لباس قوم کرد منشاء تاریخی و تمدنی داشته و در شرایط گوناگون به ویژه تا دوران صنعتی شدن در رابطه با سنت‌های بومی و اصیل قوم کرد، نشانه‌ها و مظاهر گوناگونی نمود عینی یافته است.

و سخن پایانی...

پوشاک هر قوم یک پدیده فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رود که مرزهای مردمان آن منطقه را در زمینه‌های اعتقادی و ارزشی مشخص می‌کند. بر این اساس پوشاک قوم کرد در نوع خود بی‌نظیر است. پوشاکی که سراسر رنگ و زیبایی بوده و به دست هنرمندان آراسته به زینتی شده که همواره در تاریخ فرهنگ و هنر ایران باقی خواهد ماند.