سرویس مد و لباس هنرآنلاین: ماجرای قانونی شدن درج چادر مشکی در لیست کالاهای فرهنگی از سال‌ها پیش بر سر زبان‌ها افتاده است؛ هرچند بعضاً با رویکردی متفاوت و با فاصله از مقولات فرهنگی از سوی متولیان و دستاندرکاران امر به این جریان پرداخته شد و چه بسا همین مسئله سبب شد تا موفقیتی در این مسیر تاکنون حاصل نشود.

به‌طور مثال، از ابتدا صحبت از کاهش قیمت پارچه چادر مشکی یا معافیت از مالیات در ازای قرار گرفتن این پوشش در لیست کالاهای فرهنگی بوده است. موضوعی که این جریان را از رویکرد فرهنگی به اقتصادی متمایل کرده و چه‌بسا همین امر تاکنون سبب شده است که مجلس شورای اسلامی برای تدوین قانونی در ارتباط با این جریان مجاب نشود.

به‌هرروی، چادر مشکی، کالای پرکاربردی در میان بانوان سراسر کشور است اما به‌واقع چه ویژگی‌هایی می‌تواند این پوشش را در لیست کالاهای فرهنگی قرار دهد و مجلس شورای اسلامی را مجاب کند تا قانونی برای این موضوع در نظر گیرد؟

در این مجال با نگاهی به ویژگی‌های کالای فرهنگی از دید اقتصاددانان، تلاش می‌شود تا مسیری اصولی برای قرارگیری چادر مشکی در لیست کالاهای فرهنگی را مورد رصد و ارزیابی قرار داد:

تولیدات صنایع فرهنگی، رسانه‌ای و هنری بازتاب اندیشه‌ها، باورها، و شرایط خاص فرهنگی تولیدکننده و مصرف‌کننده است و هدف از انتشار و اشاعه این محصول به‌نوعی انتقال پیام در راستای تقویت هویت فرهنگی یا تخریب آن است.

محصول تجاری یا بازرگانی را باید تابع سلیقه و نیاز مشتری دانست که اگر این کالای تجاری متقاضی نداشته باشد، تولید نمی‌شود و یا خط تولید آن متوقف می‌شود. اما در تولید محصولات صنایع فرهنگی، این سرمایه‌دار یا تولیدکننده است که دارای سلیقه و نیاز است و فرایند عرضه و تقاضا بالعکس حوزه اقتصاد است، و مشخصات کالا از سوی تولیدکننده، تعیین می‌شود.

ویژگى سیال بودن و تغییر مداوم فرهنگ به‌ویژه در دهه‌های اخیر برجسته شده است. امروزه انواع کالاهای فرهنگی با کارکردهای پیچیده و متفاوت در دسترس همگان قرارگرفته است که آخرین نمونه‌های آن، شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت‌اند. یکی دیگر از ویژگی‌های فرهنگ جدید آسانی دسترسی به کالاهای فرهنگی است که معضلات فراوانی را در پی داشته است.

افزایش قدرت انتخاب مصرف‌کنندگان کالاهاى فرهنگى موضوعی دیگر است. به علت فراوانى و تنوع کالاها و به دلیل در دسترس بودن آن‌ها مصرف‌کننده به‌راحتی می‌تواند کالاى فرهنگى موردنظر خود را انتخاب کند.

فارغ از مطالب عنوان‌شده، ارزش زیبایی‌شناختی، ارزش معنوی، ارزش اجتماعی، ارزش تاریخی، ارزش نمادین و ارزش اصالت ازجمله ویژگی‌های کالاها و خدمات فرهنگی به شمار می روند که در ادامه ارزش فرهنگی آن‌ها را به منصه ظهور رسانده و فضایی برای قرارگیری این محصولات در لیست کالاهای فرهنگی کشورمان را فراهم خواهد ساخت.