سرویس مد و لباس هنرآنلاین: درخصوص اینکه آیا مد و مدگرایی یک تهدید است یا فرصت، ابتدا باید تعریفی از مفهوم مد، جامعه هدف مد و تاریخچه‌ای از مد و پوشش در ایران داشته باشیم تا با داشتن این مؤلفه بتوان تهدید یا فرصت بودن مد را ترسیم کرد.

ابتدا این سوال مطرح است که مد چیست؟

متأسفانه تحلیلی که از مد درجامعه حاکم است برگرفته از رسانه‌های غربی است و حتی خیلی‌ها باور دارند مد در واقع چیزی جز حربه و حیله برای بالا بردن فروش نیست. با احترام به نظر این دسته از افراد باید بگویم مد در واقع آنچه رسانه‌های غربی تصویرسازی کرده‌اند مد به صرف بالا بردن فروش ایجاد نشده است.

در واقع مد، الگویی برای پیروی و تقلید آگاهانه و یا ناآگاهانه برای یکه‌تازی در جامعه رواج پیدا می‌کند و از ویژگی‌های آن، متغیر بودنش است یعنی از زمانی به زمان دیگر، از طبقه اجتماعی به طبقه اجتماعی دیگر از فرهنگی به فرهنگ دیگر رواج می‌یابد. در این فرصت، امکانی برای تشریح فرهنگ غالب و مغلوب نیست اما همین قدر اشاره می‌کنم که فرهنگ غالب که بر رواج مد تاثیر می‌گذارد، فرهنگی است که با داشتن انعطاف و تجمیع خورده فرهنگ ها ادامه حیات می‌دهد و از مکانی به مکان دیگر اثر می‌گذارد.

مد مفهومی پیچیده است و تنها مد غربی نیست، این‌گونه می‌توان بیان کرد که غرب هم تحت تأثیر مد قرار می‌گیرد.

ظرفیت و قدمت پوشش در کشورهای آسیای شرقی، خاورمیانه و... آنچنان غنی و با تمدن است که علاوه بر اینکه توسط طراحان این کشورها به دنیای مد راه یافته و حتی استقبال بسیار خوبی از سوی مردمان این کشورها نیز روبرو شده، حتی توانسته به عنوان سبک‌ها و شیوه‌های نو و متفاوت پوشاک، بر سبک پوشاک عمومی مردمان کشورهای غربی و دیگر نقاط جهان تاثیر گذارده و بعضاً در شیوه مد غربی تغییراتی اساسی ایجاد کرده است.

سوال دومی که ما را به نتیجه نزدیکتر می‌کند این است که چه کسانی به سمت مد و مدگرایی کشش و گرایش دارند؟

چنانچه پیش‌تر نیز توسط کارشناسان گفته شده، غالباً جوانان و زنان بنا به دلایل خاص، گرایش بیشتری به مد و لباس دارند اما امروز می‌خواهم علاوه بر این دو مخاطب هدف، گروه سومی را نیز بنا به شرایط و سبک زندگی و ورود تکنولوژی‌های جدید و نوظهور اضافه کنم.

در دهه‌های اخیر نسل نوجوان و جوان کشور، گرایش بیشتری به مد پیدا کرده و به جرأت می‌توان گفت گوی رقابت را از نسل جوان ربوده است. با مشخص شدن گروه‌های هدف که هرکدام بنا به دلایلی مشخص دنبال کننده مد هستند به نظر پاسخ به سومین سوال می‌تواند نتیجه‌گیری را آسان کند.

پرسش سوم: تاریخچه مد چیست؟

با مراجعه به کتاب‌های تاریخی مرتبط و مستندات موجود پی به راز پوشش در ایران باستان می‌بریم و نحوه تغییرات را در دوران مختلف و بنا بر شرایط مختلف را به خوبی درک می‌کنیم، اما نکته‌ای که نباید از آن غفلت کنیم فرهنگ غنی و چندهزارساله ایرانی است که می‌تواند منبع الهام و گنجینه گران‌بهایی برای طراحان مد و لباس کشور باشد و طراحان می‌توانند با بهره گیری از این ظرفیت، چالش بحران هویت را به هویت‌یابی در گروه‌های هدف تغییر دهد. گرچه گسترش رسانه‌ای و فن‌آوری اطلاعات می‌تواند فرهنگ ملی و بومی را تهدید کند، اما استخراج و معرفی ظرفیت‌ها و توانمندهای زیبای فرهنگ اقوام کهن ایرانی در زمینه البسه و پوشاک و تلفیق طرح ها و رنگ‌ها در تولید پوشاک تهدید در حوزه مد را می‌تواند به فرصت مبدل سازد.

امروزه مهندسی فرهنگ در لباس براساس زندگی به سبک ایرانی و اسلامی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و متولیان امر باید برای تثبیت هویت ایرانی از مبانی ذائقه‌سنجی و روان‌شناختی طیف‌های مختلف جامعه بهره‌برداری کنند و با اتخاذ روش‌های مناسب و رعایت اصول فنی در جهت برندسازی لباس ایرانی اسلامی گام بردارند.

امید است خواندن این مطلب به خوانندگان کمک کند تا بتوانند تصمیم بگیرند که آیا مد و مدگرایی یک تهدید است یا فرصت؟!"

سید مهدی جعفری مدیر روابط عمومی کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور