سرویس مد و لباس هنرآنلاین: ماهنامه "تجارت طلایی" اولین نشریه تخصصی مراکز خرید و برندهای برتر با به کارگیری کادری جوان و در عین حال مجرب، توانسته در زمینه فعالیت‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای نوآوری کند. این نشریه تاکنون با انتشار 51 شماره در جهت برطرف کردن برخی چالش‌های مدیران مراکز خرید و مشکلات آنها از زمان احداث ساختمان مورد نظر تا روز بهره‌برداری، اجاره، فروش و آغاز به کار آن، گامهای موثری برداشته است. تجارت طلایی در راستای این اهداف هر ماه با برگزاری میزگردهای مختلف در دفتر نشریه و با موضوعات خاص ضمن دعوت از مدیران مراکز خرید از شهرهای مختلف کشور از عقاید و دیدگاه‌های صاحب‌نظران در این زمینه سود جسته تا به اهداف عالی مرتبه خود جامه عمل بپوشاند. این نشریه بین المللی به سردبیری شاهرخ کشاورز در صدد است تا بتواند تمامی اقشار جامعه را مد نظر داشته باشد تا با توجه به نیازها و دغدغه‌های آنها اطلاع‌رسانی‌های دقیق و به موقعی ارائه دهد.
علاوه بر این تجارت طلایی در راستای معرفی آثار تاریخی و باستانی و نمادهای ایرانی اسلامی کشور و همچنین سازه‌های معروف جهانی فعالیت‌هایی داشته و در برخی شماره‌هایش به این موارد نیز پرداخته است.
معرفی برخی چهره های موفق اما نه چندان مشهور در زمینه معماری، تبلیغات، کارآفرینی و ... نیز از دیگر فعالیت‌هایی است که در این مجموعه به آنها پرداخته می شود. اگر می‌خواهید از دیگر چشم اندازها و برنامه‌های آتی این نشریه مطلع شوید کافی است هر ماه سری به کیوسک‌های سطح شهر تهران بزنید. علاوه بر این، ماهنامه تجارت طلایی در مراکز خرید شهرهای کرج، قزوین، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، کیش، قشم، قم، یزد و ... هم توزیع می‌شود و توانسته است در این مدت کوتاه با استقبال چشمگیر اقشار مختلف جامعه روبه رو شود.
برگزاری سه دوره همایش با نام تقدیر و تجلیل از برترین برندهای مراکز خرید و مجتمع‌های تجاری توسط ماهنامه تجارت طلایی موید این نکته است که این نشریه دغدغه فرهنگ‌سازی، استانداردسازی و بروزرسانی صنعت مراکز خرید را نیز در کارنامه کاری خود دارد و در جهت معرفی بهترین مجتمع‌های تجاری ایران و برندهای فعال در مراکز خرید به ایرانیان و جهانیان گامهای موثری برداشته است.
عضویت در مجمع جهانی مراکز خرید(ICSC) این مجموعه را یک گام به جهانی شدن نزدیک کرد و 26 دسامبر 2016 برند تجارت طلایی ثبت جهانی شد.
در ادامه، گفت‌وگوی هنرآنلاین با شاهرخ کشاورز، سردبیر ماهنامه تجارت طلایی را بخوانید:
به عنوان صاحب امتیاز ماهنامه تجارت طلایی که در حوزه مراکز خرید و برندهای برتر کشور فعالیت می‌کند، توضیح دهید که امروزه مراکز خرید تا چه حدی به صنعت مد و پوشاک وابسته هستند؟
ماهنامه تجارت طلایی تنها نشریه حوزه مراکز خرید و برندهای برتر کشور و صنعت خرده‌فروشی است. مردم مرا به عنوان خدمت‌گذار صنعت مرکز خرید می‌شناسند و عمده فعالیت‌های که تاکنون داشته‌ام، در حوزه مراکز خرید، مشاوره ساخت و بهره‌برداری و راه‌اندازی بوده است. مراکز خرید یک نوع از فضاهای تجاری هستند که برای بهره‌وری نیازمند تعدادی کسبه از صنوف مختلف هستند. در حال حاضر مراکز خرید ایران تقریباً با 27 صنف به صورت مستقیم کار می‌کنند و محصولات این صنوف در مراکز خرید عرضه می‌شود. پیرو استانداردهای جهانی حدود 65 درصد از مراکز خرید عمومی با محصولاتی که مربوط به صنعت پوشاک هستند پر می‌شوند و ما اگر بخواهیم اکسسوری و موضوع مد شامل زیورآلات، ساعت، روسری، پوشاک، کیف و کفش را هم به آن اضافه کنیم، شاید این نرخ به بیش از 70 درصد هم برسد. بنابراین امروزه مراکز خرید جهان و ایران وابستگی شدیدی به محصولات مد و پوشاک و صنایع وابسته دارند.
صنعت پوشاک ایران در دهه‌های اخیر از روند تجاری‌سازی و توسعه بین‌المللی عقب مانده است. به نظرتان چه عوامل و مشکلاتی دست به دست هم داد تا چنین اتفاقی بیفتد؟
طبیعی است که وقتی مراکز خرید وجود دارند، معنایش این است که بحث تجاری‌سازی مد ناخودآگاه انجام شده اما به هر حال در سال‌های اخیر یک سری اتفاقات باعث شده که تا حدودی روند تجاری‌سازی دچار تغییر و تحول شود. صنعت مرکز خرید در ایران صنعت جوانی است و در نتیجه آن اتفاقاتی که به لحاظ تجاری‌سازی مد در جاهای دیگر دنیا می‌افتد، در ایران به آن شکل و اندازه از حوزه مراکز خرید اتفاق نیفتاده است. اگر بخواهیم این روند را از قبل‌تر بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که در گذشته که مراکز خرید وجود نداشتند، این بازارها و راسته بازارها بودند که به عنوان محل عرضه محصولات عمل می‌کردند و آنها هم محدودیت‌های خودشان را داشتند. البته یک سری از خیابان‌ها که هنوز هم به عنوان راسته بازار مطرح هستند، شرایط‌شان فرق می‌کند. ولی باقی راسته بازارها مگر چقدر ظرفیت داشتند که بخواهند همه اعضای یک صنف در آن حضور داشته باشند؟ اگر شما پراکندگی جغرافیایی‌شان را هم بخواهید مد نظر قرار بدهید، طبیعتاً یک سری از محصولات در یک سری از نقاط نمی‌توانست جای بگیرد چون با سطح توقعات و قدرت خرید سکنه آن منطقه هم‌خوانی نداشت. به همین خاطر در گذشته فضای عرضه مدرن در بحث تجاری‌سازی وجود نداشت. در ادامه هم ایران صنعت نساجی خود که یکی از صنایع بزرگ کشور بود و به لحاظ کیفی و اشتغال‌زایی بسیار موفق عمل می‌کرد را از دست داد. مضاف بر آن مشکلاتی مثل تحریم اقتصادی و معضل قاچاق نیز باعث شد که روند تجاری‌سازی صنعت مد و لباس در این سال‌ها کند شود.
فارغ از همه مشکلاتی که وجود دارد، آیا برندهای پوشاک ایرانی به لحاظ کیفی در سطحی قرار دارند که بخواهند در عرصه جهانی صنعت مد و لباس دیده شوند؟
من افتخار می‌کنم که بگویم امروز دو برند پوشاک جامعه و مطهری آنقدر محصولات‌شان خوب است که در بحث پارچه کت و شلوار جزو برندهای برتر دنیا هستند اما احتمالاً مدیران این مجموعه‌ها هم دچار یک سری چالش‌ها هستند. از وقتی که ایران مورد تحریم قرار گرفت، مواد اولیه و ماشین‌آلات به روز وارد کشور نشد و این موضوع باعث شد که در صنعت مد و لباس کشور یک عقب‌افتادگی ایجاد شود و برندهای ایرانی نتوانند در فضای بین‌المللی فعال شوند. در آن دوران من خاطرم هست که تولیدکننده‌های ایرانی به سراغ مهندسی معکوس رفتند و یک سری از استایلیست‌های خارجی را به ایران آورند و از قابلیت‌های آنها در زمینه برش و فیتینگ استفاده کردند. از طرفی، پوشش مردم ایران یک پوشش اسلامی است و شرایط خاص خودش را دارد. بعضاً در سایر نقاط دنیا نحوه دیگری از پوشش مد نظر قرار می‌گیرد که فرهنگ پوشش اسلامی و هنجارهای ملی ایران آن نوع پوشش را نمی‌پذیرد. در کنار همه این‌ها به نظرم صنعت مد و پوشاک ایران به لحاظ تبلیغاتی و هیاهوی رسانه‌ای هم یک مقدار عقب ماند و نتوانست آن‌چه که توریست‌ها به دنبالش هستند را به آنها القا کند. البته توریست‌های زیادی هم به ایران نمی‌آیند و در این شرایط طبیعی است که برندهای کشور خیلی دیده نشوند. من معتقدم که آن پوشاکی که در فروشگاه‌های برندهای ایرانی عرضه می‌شود، حداقل به لحاظ مدلینگ تفاوت آن‌چنانی با پوشاک برندهای خارجی ندارد. فقط بحث بر سر این است که دولت باید حامی صنعت پوشاک باشد چون صنعت پوشاک را مشکلات عدیده‌ای چون تحریم، قاچاق و ضعف صنعت نساجی تهدید می‌کند و دولت نباید بگذارد که این موارد صنعت پوشاک را تحت شعاع خود قرار بدهد.
فکر می‌کنید که مراکز خرید کلان‌شهرها چقدر از استانداردهای لازم برخوردار هستند که بتوانند روی تجاری شدن یک برند صحه بگذارند؟
ایران در یک دهه اخیر در تولید فضاهای تجاری رشد بسیار زیادی داشته است. 4 سال قبل فقط چند مرکز خرید معروف با نام‌های میلاد نور، تیراژه، پاساژ گلستان و تندیس در تهران وجود داشت اما امروز نسل جدید مراکز خرید به وجود آمده و مراکز خریدی چون پالادیوم، ارگ، کوروش، آرمیتاژ مشهد، سیتی سنتر اصفهان، لاله پارک تبریز و سایر مراکز خرید به آنها اضافه شده‌اند و همینطور به شمار آنها افزوده می‌شود. بین شیوه سنتی عرضه محصول و خدمات در بازار با مراکز خرید مدرن تفاوت‌هایی وجود دارد. این گذار از سنت به مدرنیته است. بازارها اصولاً در نقاط مرکزی شهرها ساخته شده‌اند و شهرها پیرامون آن بازارها توسعه پیدا کرده‌اند. اما مراکز خرید الزاما در نقاط مرکزی شهر قرار ندارند و می‌توانند در هر نقطه‌ای از شهر بنا شوند. در نتیجه، دسترسی به مراکز خرید آسان‌تر است. بازارها به خاطر نوع معماری‌شان از امکاناتی چون سیستم تهویه مطبوع، سرویس بهداشتی، فضای خدماتی، پارکینگ و... برخودار نیستند و به آن شکلی که باید امنیت هم ندارند. در حالی‌که در مجتمع‌های تجاری، امکاناتی چون پارکینگ، رستوران، فضاهای خدماتی، تهویه مطبوع، سرویس بهداشتی، امنیت و تنوع محصول وجود دارد و همین باعث می‌شود که فعالان تولید پوشاک شعبه‌ای را در مراکز خرید افتتاح کنند. امروزه در مراکز خرید کلیه ضوابط ایمنی جهت سیانت از مال و جان مراجعین رعایت می‌شود و اتفاقاً سازمان آتش‌نشانی هم در این زمینه سخت‌گیری‌هایش را اعمال می‌کند.
در گذشته عده کثیری از تولیدکنندگان و عمده فروش‌ها وجود داشت که عمدتاً در حوالی خیابان جمهوری و ولیعصر و فردوسی فعالیت می‌کردند. آن تولیدکنندگان امروز در مسیر مدرن‌تری برای عرضه محصول‌شان قدم بر می‌دارند و در مراکز خرید حضور پیدا می‌کنند. تعدادی از تولیدکننده‌های پوشاک از جمله تن‌ریس، سله بن و رویال راک، سارک، تولیکا که امروز در قامت یک برند فعالیت می‌کنند، در گذشته محصولات‌شان سفارشی بود، یعنی آن‌که به کارگاه‌های مختلف سفارش می‌دادند که محصولات را با برند خودشان تولید کنند اما امروز اکثرشان کارخانه دارند و از داشتن واحدهای مختلف انبار، فروش، مارکتینگ و توسعه بازار برخوردار هستند. امروزه هم محصولات تجاری که محصولات مد و پوشاک هم شامل‌شان هست به فضای تجاری مدرن احتیاج دارند و هم فضای تجاری مدرن به محصول مدرن و بهره‌برداری مدرن احتیاج دارد. این دو به موازات یکدیگر پیشرفت کرده‌اند. موضوع آشنایی صاحبان برند و صاحبان مراکز خرید و راه‌اندازی فضاهای مدرن تجاری اتفاق میمون و مبارکی است.
در خصوص ماهنامه تجارت طلایی و محدوده فعالیت این ماهنامه توضیح دهید.
تا کنون 51 شماره از ماهنامه تجارت طلایی منتشر شده است و این ماهنامه در سال پنجم فعالیتش قرار دارد. برنامه آینده ما این است که ماهنامه تجارت طلایی از یک رسانه مستقل به یک مجموعه بزرگ تبدیل شود. ما در صدد آن هستیم که یک فعالیت جدی را در فضای مجازی آغاز کنیم و پیرو همین رویکرد، بزودی یک اتفاق خیلی ویژه در حوزه مراکز خرید، برندها، مجتمع‌های تجاری و خرده‌فروشی‌ها را در فضای مجازی رقم خواهیم زد. همچنین ما درخواست مجوز راه‌اندازی یک موسسه چند منظوره را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داده‌ایم که بتوانیم از ظرفیت انتشارات این مؤسسه استفاده کنیم و بتوانیم کتاب‌های به روز موجود در صنعت مراکز خرید و مارکتینگ و برندینگ و خرده فروشی را خریداری کرده و ترجمه و منتشر کنیم. شخصیت اجرایی مجموعه ما به خاطر رویدادهایی که برگزار می‌کند، همیشه جذاب بوده و نمی‌گذارد محتوا ماهنامه تکراری شود. ما چند وقت پیش یکی از دفاتر منطقه‌ای‌مان را در شهر تبریز افتتاح کردیم تا کلیه فرآیندهای تجاری در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان را تحت پوشش قرار دهد. تا پایان سال نیز دفتر جنوب کشور را در کیش و دفتر شمال شرق کشور را در مشهد افتتاح خواهیم کرد. هدف‌مان این است که به صورت منطقه‌ای و از نزدیک فرآیندهای شکل‌گیری مراکز خرید جدید را تحت کنترل قرار دهیم و همایش‌ها و سمینارهایی را در میان کلیه بازیگران این عرصه در اقصی نقاط کشور برگزار کنیم.
ماهنامه تجارت طلایی در سال 94 به عضویت مجمع جهانی مراکز خرید درآمد. در خصوص این مجمع جهانی که یک نهاد مطالعاتی و علمی بین‌المللی است توضیح دهید و بگویید که عضویت ماهنامه شما چقدر می‌تواند در صنایع مختلف به ویژه صنعت پوشاک تأثیرگذار باشد؟
مجمع جهانی مراکز خرید یک تشکل است که دفاتر منطقه‌ای در قاره‌های مختلف دارد. دفتر حوزه خاورمیانه این مجمع در دبی واقع شده که حدود 10 نفر از فعالان حوزه مراکز خرید ایران نیز در آن عضو هستند اما تنها رسانه‌ای که عضو این مجمع شده، ماهنامه تجارت طلایی است. مجمع جهانی مراکز خرید یک تشکل مطالعاتی، تحقیقاتی و عملیاتی است که فرایندهای ساخت مراکز خرید در سراسر دنیا را به لحاظ معماری، وسعت، بهره‌برداری، مدیریت، تبلیغات، برگزاری مراسم‌ها و رویدادها و... بررسی می‌کند. این مجمع یک نشریه تخصصی در حوزه مراکز خرید به نام SCT دارد که نام آن مخفف عبارت Shopping Centers Today است. ایده انتشار ماهنامه تجارت طلایی هم از همین نشریه گرفته شده که متفاوت از ایده مجله‌داری متعارف و عمومی بود. این نشریه به لحاظ صفحه‌بندی و عکس محور بودن و همچنین به لحاظ پرداختن به فضای تجاری به جای خود محصول، متفاوت از سایر نشریه‌های این حوزه عمل می‌کند و ماهنامه تجارت طلایی هم همان رویکردها را در پیش می‌گیرد. همچنین مجمع جهانی مراکز خرید یک سری همایش‌ها را نیز با موضوعاتی مختلف برای خرده‌فروش‌ها، سازندگان، بهره‌برداران و مالکان برگزار می‌کند. ما نیز برگرفته از رویکرد مطالعاتی بین‌المللی، فضای عملیات ماهنامه تجارت طلایی را روی معرفی بازارها، ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری شهرهای مختلف و حتی مناطق آزاد متمرکز کردیم. در حال حاضر می‌توانم بگویم که تقریباً هیچ شهری در ایران نیست که طی 5 سال گذشته در ماهنامه تجارت طلایی به آن توجهی نشده باشد. یعنی گسترده فعالیت این ماهنامه ملی است. ماهنامه تجارت طلایی تقریبا تمامی رویدادهایی که در حوزه برندها و مجتمع‌های تجاری برگزار می‌شود را تحت پوشش خود قرار داده و با تعداد زیادی از معماران، کارفرمایان، سازندگان و مدیران مراکز خرید و برندها مصاحبه کرده است. فکر می‌کنم که ماهنامه تجارت طلایی در معرفی فراگیری مراکز خرید در تهران و کشور، نقش مهمی داشته و یک فرهنگ را با خودش ایجاد کرده است. ضمنا ماهنامه تجارت طلایی در سال 2016 برند خود را نیز در کشور سوئیس ثبت جهانی کرد.
ماهنامه تجارت طلایی هر ساله در مهرماه یک همایشی را به منظور تقدیر از برندهای برتر مراکز خرید و مجتمع‌های تجاری برگزار می‌کنید. این همایش با حضور چه کسانی برگزار می‌شود و چه اتفاقات ویژه‌ای در آن رخ می‌دهد؟
شاید بزرگترین خدمتی که ماهنامه تجارت طلایی می‌کند این است که هر ساله در همین همایش صاحبان مراکز خرید و برندها را از سراسر کشور دور هم جمع کرده و به یکدیگر معرفی می‌نماید. ما برای حضور در این همایش یک ریال هم از افراد نمی‌گیریم. در این همایش از بهترین‌های صنعت مرکز خرید و برندها به صورت توأمان تقدیر می‌شود. همچنین در این همایش از سخنران‌های بزرگ بین‌المللی، سخنران‌های داخلی و کارفرمایان بزرگ کشور نیز برای سخنرانی دعوت می‌شود.
در گذشته همیشه یک دفتر فروش و یک دفتر بهره‌برداری وجود داشت و این دو در دو طرف یک میز می‌نشستند و بحث می‌کردند. از آنها می‌خواست محصولش را گران بفروشد و دیگری می‌خواست آن را ارزان بخرد. همایش و میزگردهای ماهنامه تجارت طلایی خیلی کمک کرد بازیگران صحنه تجارت اعم از وکلاء، مدیران، مدیران مراکز خرید، بهره‌برداران و صاحبان برندها در کنار هم جمع شوند و به واسطه همین اتفاق همدیگر را می‌شناسند و با یکدیگر ارتباط می‌گیرند. این اتفاقات باعث شد که امروز بهره‌بردار و مالک هر دو در یک طرف میز باشند و با هم تلاش کنند که فضای تجاری با کیفیت خوب به بهره‌برداری برسد و در نهایت مصرف‌کنندگان از کیفیت محصولات لذت ببرند.
همچنین ما اوایل سال گذشته پس از حادثه ساختمان پلاسکو همراه با مدیریت و هیأت مدیره مرکز خرید آیریک سنتر یک مانور واقعی در مرکز خرید آیریک سنتر اجرا کردیم. یعنی در مرکز خرید آتش‌سوزی ایجاد شد و همه عواملی اجرائی که در یک حادثه واقعی حضور دارند، اعم از مصدوم، اورژانس، ستاد بحران و آتش‌نشانی نیز حضور داشتند. این مانور را انجام دادیم تا اگر مستأجر، بهره‌بردار، صاحب مغازه، نیروهای مدیریتی و امنیتی و مردم عادی خدای ناکرده در چنین حادثه‌ای گرفتار شدند، بدانند که باید چکار کنند چون ما می‌دانیم که آموزش ندادن این چیزها باعث دست‌پاچگی می‌شود و دست‌پاچگی هم خودش موجب خسارت‌های زیادی در محل حوادث شده است. ما همچنان خدمت‌گذار هستیم و امیدواریم که خداوند کمک کند تا خدمت‌گذار باقی بمانیم.
چطور شد که وارد حوزه صنعت مرکز خرید شدید؟
من خیلی اتفاقی وارد این حوزه شدم. رشته تحصیلی من مدیریت صنعتی است که خیلی به این فضا ربطی ندارد. از دوره دانشجویی چند شغل مثل مواد غذایی، لوازم خانگی و گردشگری را انجام دادم که علیرغم پیشرفت و موفقیت در این شغل‌ها، خیلی از حضورم در آن شغل‌ها راضی نبودم تا اینکه امروز به نقطه‌ای رسیده‌ام که شغلم را دوست دارم و می‌خواهم ادامه بدهم.
با توجه به اینکه بازارهای سنتی برخی از شهرهای ایران همچنان از رونق خوبی برخوردار هستند، پیش‌بینی شما در رابطه با طول عمر بازارهای سنتی و خرده‌فروشی‌ها چیست؟
بازارها و مراکز خریدها دو سبک مختلف هستند که هر دوی‌شان هم نقدینگی دارند. پولی که در بازار وجود دارد، بعضاً از مراکز خرید بیشتر است. بازار مرکزیت دارد ولی مراکز خرید به صورت متفرقه در نقاط مختلف کار می‌کنند. سنت هرگز حذف نخواهد شد ولی مزیت‌هایش به مرور از بین می‌رود. بعضی از بازارهای کشور هنوز رونق دارند ولی با توجه به شلوغی شهرها و قرار گرفتن بازارها در مناطق پرتردد مرکزی شهرها (برای مثال بازار تهران در شلوغی منطقه 12 قرار دارد)، احتمالاً بازار روز به روز مزیت‌هایش را از دست می‌دهد و مراکز خرید مدرن همه‌گیرتر می‌شوند. به خصوص آن‌که بازار محل عمده‌فروشی است اما در مراکز خرید تک‌فروشی می‌شود و مراکز خرید محل عرضه نهایی به مصرف‌کننده هستند. به احتمال زیاد بازارها خود به خود وارد فضاهای تجاری مدرن می‌شوند. همین الان داخل بافت سنتی بازار تعدادی مرکز خرید ساخته شده و می‌شود. از طرفی مسأله بوتیک‌ها هم مطرح است. بوتیک‌ها از ابتدا کارکرد محلی داشتند. کمتر بوتیکی را می‌توان پیدا کرد که کارکرد منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای داشته باشد. در حالی‌که مراکز خرید چنین کارکردی را دارند و مشتریان از نقاط مختلف شهر به مراکز خرید می‌آیند. با توجه به تغییرات فضای شهری، رویکرد مراکز خرید این‌طور است که این مراکز در حاشیه و در کمربندی شهر ساخته شوند تا دسترسی به آنها راحت‌تر باشد و سفرهای درون‌شهری را کمتر کند. به همین خاطر به مرور مغازه‌های تک‌فروشی مزیت‌شان را از دست می‌دهند و فضاهای کسب و کار در مجتمع‌های تجاری چند منظوره و بزرگ متمرکز خواهند شد.
عصر فعلی خرید و فروش، عصر مال‌ها (مراکز خرید) است. یک مال بیش از 100 هزار متر مربع زیربنا دارد و حداقل 20-30 هزار متر مربع خالص تجاری آن است. این عدد بسیار چشم‌گیری است. ما در مرکز خرید از کوچک‌سازی به سمت بزرگ‌سازی حرکت کردیم که بتوانیم خدمات تکمیلی بهتری به مصرف‌کننده‌ها ارائه بدهیم. در این سال‌ها داشتن فضاهایی نظیر هایپرمارکت، رستوران و فودکورت، پارکینگ و شهربازی جزو الزمات یک مرکز خرید است چون خرید کردن به یک تفریح و سفر تبدیل شده. امروزه مجتمع‌های چند منظوره حتی پردیس سینمایی هم دارند. بازار صرفاً یک محل تجاری است اما مجتمع‌ها فضاهایی تفریحی-رفاهی هم هستند. در مراکز خرید شاید الزاماً خریدی اتفاق نیفتد اما پاخور مشتری هم برای مجموعه ارزشمند است. در حالی‌که در بازار سالیان طولانی است که این پاخور وجود دارد اما کسی به آن توجهی نمی‌کند و حتی از بسترهای تبلیغاتی بازار هم به دلیل داشتن پاخور بسیار زیاد استفاده نمی‌شود. در فضاهای سنتی، به دلیل سنتی بودن کارکردهایش، این موضوعات کمتر دیده می‌شود.
در حال حاضر مراکز خرید ایرانی توجه ویژه‌ای به چیدمان دارند. عدم توجه به چیدمان چقدر می‌تواند در خروج یک برند، تولیدکننده و یا یک طراح از مجموعه‌های مدرن تأثیر سوء داشته باشد؟
بسیار زیاد. اگر چیدمان نباشد، یعنی شما برای همه مشتریان فکر نکرده‌اید. اگر همه محصولات شما لوکس باشد، یک بخشی از مصرف‌کنندگان را از دست می‌دهد و اگر همه محصولات‌تان لوکس نباشد هم همینطور. مثلا اینکه شما در مرکز خرید چه مقدار لباس کژوال، اسپرت، کلاسیک، ورزشی و کودک داشته باشید، خیلی اهمیت دارد. در نتیجه شما باید همیشه یک نسبتی از چیدمان صنوف را رعایت کنید که به تناسب از طیف‌های مختلف نوزاد، کودک، نوجوان، جوان، میانسل و کهنسال مشتری داشته باشد. مسلم است که اگر به این ماجرا توجه نشود، زیاد بودن یک سبک از محصول باعث می‌شود که بقیه سبک‌ها به خاطر آن‌که ورودی ندارند، از آن فضا خارج شوند. حتی اگر بخواهید از یک حدی بیشتر فقط به یک سبک توجه کنید، خود آنها رقیب هم می‌شوند و کسب و کار همدیگر را تحت شعاع قرار می‌دهند. در نتیجه یک ترکیب صحیح از همه این موارد باید مد نظر قرار داده شود. یک سری از موارد دیگر هم هست که باید به آنها توجه شود. مثلاً پوشاک کودک به لحاظ دسترسی و قرارگیری باید نزدیک به طبقه یا فضای عرضه پوشاک بانوان باشد چون شما کمتر می‌بینید که یک آقا برای بچه‌اش خرید کند و عمدتاً خرید پوشاک کودک را خانم‌ها انجام می‌دهند.
امسال همایش آفرینش موفقیت پایدار در مراکز خرید و صنعت خرده‌فروشی با رویکرد پوشاک برگزار می‌شود. در خصوص این همایش بگویید که در کجا برگزار می‌شود و در آن چه برنامه‌هایی را ارائه می‌دهید؟
امسال سومین دوره این همایش در روز 26 تیر در شهر کرج برگزار می‌شود. البته موضوع 2 دوره اول این همایش، صنعت پوشاک نبود. ما به موازات اینکه هر سال همایش تقدیر از برندهای برتر مراکز خرید کشور را برگزار می‌کنیم، به صورت فرعی و کوچک‌تر همین مراسم را به شهرهای مختلف نیز می‌بریم. یکی از شهرهایی که از ابتدا برای چنین کاری اعلام آمادگی کرد، شهر کرج بود. این اعلام آمادگی از سوی بخش خصوصی و از طریق خرده فروشان و افرادی که در ساخت و ساز مراکز خرید حضور پررنگ داشتند انجام شد. ما دو سال اول این همایش را بیشتر در حوزه معرفی مراکز خرید، ساخت مرکز خرید و ضوابط موجود بر مدیریت، راه‌اندازی و بهره‌برداری مراکز خرید برگزار کردیم. اما امسال با توجه به آن‌که حضور فعالان صنعت پوشاک آیتم پررنگی در بهره‌برداری از مراکز خرید است، رویکرد پوشاک را هم وارد این ماجرا کردیم. تعداد زیادی از دوستان که در تشکل‌های مختلف پوشاک در استان البرز حضور داشتند، از پرداختن به موضوع پوشاک در این رویداد حمایت کردند. این همایش تقریباً اولین مراسمی است که در حوزه مد و پوشاک در استان البرز برگزار می‌شود. البته مهمانانی از شهرهای مختلف کشور نیز به این مراسم می‌آیند. امروزه سرانه ساخت مراکز خرید در شهر کرج و استان البرز بسیار پیشرفت کرده و همزمان ده‌ها پروژه در حال احداث است. طبیعی است که هم مالکان و هم بهره‌برداران مراکز خرید کرج نیازمند آشنایی با فعالان صنعت پوشاک نیز هستند و فعالان صنعت پوشاک نیز نیازمند ظرفیت‌هایی جدید تجاری هستند تا بتوانند در این فضای تعاملی کار را پیش ببرند.
در منطقه 22 شهرداری تهران مراکز تجاری زیادی ساخته شده و همچنان هم دارد به شمار آنها افزوده می‌شود. به نظرتان این مراکز می‌توانند در آن منطقه از شهر موفق شوند؟
منطقه 22 تهران بنا بوده و هست که منطقه نمونه گردشگری شهر تهران باشد. یکی از جذابیت‌های کم تکرار شهر تهران یعنی دریاچه شهدای خلیج فارس (دریاچه چیتگر) در منطقه 22 ایجاد شده است. با این حال من معتقدم که در حوزه توزیع فضاهای تجاری منطقه 22 درست عمل نشد. سرانه فضای تجاری مجوز داده شده در منطقه 22 بیش از سرانه مسکونی آن است. در آن منطقه از شهر بزودی چندین پروژه بسیار بزرگ افتتاح می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد اما یک سری پروژه هم در حاشیه دریاچه قرار دارند که معلوم نیست تکلیف‌شان چه می‌شود و چه زمانی افتتاح خواهند شد. شاید بزرگترین پروژه‌ای که سکنه تهران و کرج را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود که مردم آن مناطق خرید و تفریح‌شان را در آن‌جا انجام دهند، پروژه بازار بزرگ "ایران مال" است. این پروژه ملی آنقدر به لحاظ وسعت، ساختار، نگاه بهره‌ورانه، مکان‌یابی و کیفیت ساخت درست و اصولی و برابر با استانداردهای بین المللی عمل کرده که بعید می‌دانم بقیه پروژه‌های منطقه 22 بتوانند با آن رقابت کنند. این بازار بزرگ زمانی که به بهره‌برداری برسد، نشانگر یک هویت تجاری مدرن در سطح بین‌المللی برای ایران خواهد بود و کلیه مراکز خرید منطقه 22 و تهران را تحت شعاع خود قرار خواهد داد. ضمنا منطقه 22 آنقدر هم کشش ندارد که آن تعداد مرکز خرید عمومی بخواهد در آن ایجاد شود. به نظرم مگر اینکه مراکز خرید دیگر در حوزه‌های تخصصی کار کنند که در آن‌جا بتوانند موفق شوند و زیر سایه "ایران مال" قرار نگیرند. انشاءالله که همیشه با سیاست‌هایی درست بتوانند یک محیط سالم رقابتی را ایجاد کنند که به رشد مراکز خرید و اقتصاد منجر شود.
صحبت‌های پایانی‌تان را بفرمایید.
من خیلی خوشحالم که داریم کار تیمی کردن را یاد می‌گیریم. در پایان می‌خواهم از یک اتفاق میمونی که حاصل حداقل 4 سال پیگیری مستمر تعداد زیادی از فعالین حوزه پوشاک بوده حرف بزنم. یک شرکت سهامی در پوشاک درست شده به نام "شرکت توسعه فروش و صادرات کارآفرینان پوشاک ایرانیان" که بنا است با یک کارکرد متفاوت در سطح ملی عمل کند. موضوع این شرکت، موضوع تفکر اشخاص نیست؛ بلکه حاصل خرد جمعی و تفکر تیمی است. با توجه به آن‌که امروزه برندهای مهم پوشاک در حال ورود به ایران هستند و به خاطر تنوع محصول و زیر ساخت درست تولید، مورد توجه مشتریان ایرانی هستند، باید برندهای داخلی قوی‌تر و بهتر کار کنند. حضور آن شرکت‌ها و استقبالی که از آنها می‌شود، بعضاً ظرفیت تولید ما را تهدید می‌کند. خوشبختانه تعداد زیادی از فعالین صنعت پوشاک به این جمع‌بندی رسیده‌اند که به صورت جمعی با هم کار کنند و فضاهای تجاری بزرگ را با هم پوشش بدهند و بتوانند هم‌افزایی کنند.
هر یک از این دوستان محصولات‌شان را در سبک‌های مختلفی تولید می‌کنند، در صورتی‌که اگر آنها بتوانند تنوع عرضه را در این سبک به خصوص عرضه محصولات انجام دهند و محصول با کیفیت در آن سبک تولید کنند، ایران هم می‌تواند سبک‌های استانداردی از ارائه محصول داشته باشد.
بسیاری از برندهای مطرح جهان، یک روزی کارشان را فقط با یک ایده شروع کردند و به مرور زمان بزرگ شدند. این اتفاق برای برندهای ایرانی هم می‌تواند بیفتد. من به عنوان خدمت‌گذار مراکز خرید اعلام می‌کنم که آنقدر فضای تجاری در کشور ایجاد شده و آماده تحویل و بهره‌برداری است که جامعه مراکز خرید از سبک کار برندهای خودمان در صنعت پوشاک استقبال می‌کند و حتماً فضای مناسب را برای ارائه آثار در آن سبک‌ها نیز در اختیار برندها قرار می‌دهد. انشاءالله که برندها بتوانند این کار را انجام بدهند و اختلافات، خودخواهی‌ها و منافع شخصی را به منافع جمعی ترجیح ندهند تا این اتفاق میمون و مبارک تحت شعاع قرار نگیرد. هر کدام از مجموعه‌های تولیدکننده در ایران ساختار حقوقی، مالی و بیمه خودشان را دارند و هر کدام‌شان یک شرکت هستند که باید پاسخگوی سهامداران و مصرف‌کنندگان خودشان باشند. در این شرایط امیدوارم که بتوانند سیستم را طوری تعریف کنند که منفعت هر شرکت حفظ شود و تولیدکننده، عرضه‌کننده و مصرف‌کننده از فواید آن بهره‌مند شوند.