سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: زندگی به رغم تمامی پیشرفت‌های علوم پزشکی، هنوز هم راهی برای وقف زمانی هر چند کوتاه برای مطالعه متون تئوریک نامفهوم و آمیخته به مفاهیم مارکسیستی نخ نما شده ندارد؛ مفاهیمی که فحوای آن هنوز بر جسد اندیشه‌های ایدئولوژیک خود را کش می‌دهند، مثل اسطوره پروکراستیز؛ اسطوره یونانی که اسیران را در تختخواب خود می‌خواباند و اگر درازتر بودند پاهای آنها را می‌برید و اگر کوتاه تربودند آنها را کش می‌داد، بر تخت خوابِ رویدادهای جهان معاصر.

ویل سلف در گاردین آثار ژیژک را به جنگلی انبوه و وحشی مانند می‌کند و می‌نویسد: اسلاوُی ژیژک خالق هزاران صفحه وحشی و انبوهی است که مهر تضمین بسیاری از اندیشمندان را با خود دارد؛ اندیشمندانی که بر آثار اساسی و اصیل غرب  وقوف کامل دارند.

نویسنده گاردین  در این مطلب به معرفی کتابی از ژیژک پرداخته است با عنوان "شهامت نومیدی". او در مطلبی با عنوان "مروری بر "شهامت ِ نومیدی" اثر اسلاوُی ژیژک/ چطور یک مارکسیستِ دهشتناک  جهان را تغییر می‌دهد" و در توضیح کتاب مزبور نوشته‌ است: یک روشنفکرچپ‌گرا با محبوبیت یک ستاره موزیک راک، درباره این بحث می‌کند که  مسئله ترامپ علیه کلینتون، و برکسیت (اشاره به همه‌پرسی عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا) علیه ریمِین (باقی نگاه داشتن بریتانیا در اتحادیه اروپا) مسائل جنبی و کم اهمیتی هستند.

اسلاوی ژیژک

عکس: آنتونیو آلماس/ آبزرور

 

اسلاوی ژیژک فیلسوف، نظریه‌پرداز، جامعه‌شناس، منتقد فرهنگی و سیاست‌مدار اسلوونیایی دکترای فلسفه‌اش را از دانشگاه لیوبلیانا دریافت کرد. ژیژک فیلسوف و نظریه‌پرداز انتقادی است که بخش عمده کارش در سنت فلسفی هگلی، مارکسیسم و نیز روانکاوی لاکانی است. او فعالیتهای چشمگیری در زمینه نظریه سیاسی، نظریه فیلم و روانکاوی نظری داشته‌است. شهرت ژیژک برای احیای روانکاوی ژاک لاکان برای یک خوانش جدید از فرهنگ عامه است. او رسالات گوناگونی درباره موضوعات گوناگون نگاشته‌است. موضوعاتی چون جنگ عراق، بنیادگرایی، سرمایه‌داری، رواداری، حقیقت سیاسی، جهانی‌سازی، سوبژکتیویته، حقوق انسانی، لنین، اسطوره، فضای مجازی، پسامدرنیسم، چندفرهنگ‌گرایی، پست مارکسیسم، آلفرد هیچکاک و دیوید لینچ.

نقل قول‌هایی از ژیژک

"هر فلسطینی برای تک‌تک کارهایی که می‌خواهد بکند، باید درخواست مجوز کند، برای ترک خانه و خانواده‌اش، برای کشت زمین خودش، برای حفر یک چاه، برای رفتن به سر کار، رفتن به مدرسه، بیمارستان و... بدین‌سان فلسطینی‌های متولد بیت‌المقدس یک‌به‌یک از حق زیستن در آنجا محروم می‌شوند."

"در نظر بسیاری من یک مارکسیست دیوانه هستم، کسی که در انتظار پایان زمان است. ممکن است بسیار عجیب و غریب باشم، اما دیوانه نیستم. در نبود چیزی بهتر از کمونیسم و خارج از این وضع ناامیدی حاکم بر سراسر اروپا من کمونیسم هستم."

"اروپا نمی داند چه می خواهد. اساسا دو اروپا داریم: یکی اروپای تکنوکرات بروکسل است حتی آنها هم فقط بخشی از بازار جهانی را می خواهند و نظرات روشن و واضحی ندارند؛ اروپای دیگر اروپای ضد مهاجر و پوپولیستی است که تهدیدی واقعی برای ایده اروپاست."

زیر ذره بین نقد

اندیشمندان بسیاری نوشته‌های ژیژک را بی‌اعتبار و فاقد معنا می‌دانند. نوآم چامسکی نوشته‌های ژیژک را ژست‌گیری‌های توخالی خواند و سبک و روش او در برابر "گزاره‌های آزمون‌پذیر تجربی" حوزه‌های "جدی" تر مانند علوم دقیق قرار داد. چامسکی بر این باور است که کار ژیژک را اصلا نباید جدی گرفت.

 جان گری، فیلسوف بریتانیایی از ژیژک به خاطر ستایش خشونت و سخنان مهمل و توخالی انتقاد کرد. از نظر گری ژیژک خود یکی از محصولات کالایی سرمایه داری است "ژیژک در شاهکاری عظیم از تولیدات فکری بی‌شمار، نقدی تخیل‌آمیز از نظم کنونی ارائه کرده است؛ نقدی که مدعی طرد و انکار هر آن چیزی است که در حال حاضر وجود دارد. او به معنایی واقعاً هم این کار را می‌کند، اما هم‌زمان به بازتولید همان دینامیسم ضروری و بی‌هدفی نیز می‌پردازد که در عملکرد سرمایه‌داری می‌بیند."

امیر حسن بیگلر