سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: کتاب "زنان در شاهنامه" اثر جلال خالقی مطلق در انتشارات مروارید منتشر شد. این کتاب تز دکتری خالقی مطلق است که نخستین بار به زبان آلمانی و به سال 1971 منتشر شده است.
این کتاب از این جهت اهمیت دارد که در افواه مخاطبان و اهل ادب منقول است که در شاهنامه فردوسی آن طور که باید مقام زنان شایسته نگاه داشته نشده است. دست کم ۲۴ زن در شاهنامه به نقش آفرینی می‌پردازند. این زنان عبارتند از آرزو، آزاده، آزرمی‌دخت، ارنواز، اسپنوی، بانوی گازر، بانوی گردوی، بانوی مهبود، پوراندخت، تهمینه، جریره، رودابه، سودابه، سهی، سیندخت، شهرناز، فرانک، فرنگیس، کتایون، گردآفرید، گلشهر، ماه آفرید، منیژه و همای. با این‌حال تئودور نولدکه، پژوهشگر نام‌آور آلمانی در کتاب "حماسه ملی ایران" درباره "زن" در شاهنامه چنین می‌نویسد: "در شاهنامه زنان نقش فعالی ایفا نمی‌کنند، تنها هنگامی ظاهر می‌شوند که هوس یا عشقی در میان باشد."
اما زن از نظر فردوسی از جایگاه والایی برخوردار است. البته بین نقشی که حافظ و عطار و سنایی به زن می دهند با فردوسی تفاوت وجود دارد. بزرگترین شاخص و جلوه زن در شاهنامه این است که از آن به عنوان موجودی خردمند، هنرمند، صاحب رای، وفادار به شوی خویش و در مواردی هم فتنه انگیز سخن رفته است. حتی بعد احساسی و عاطفی زن دقیقا با روحیات و حالت پهلوانی، قهرمانی مردان سازگار و همخوان و مناسب است. یعنی توازن شخصیتی که در برخی از آثار بزرگ رعایت نشده است، در اثر فردوسی کاملاً رعایت شده است. ناگفته نماند که توازن به معنی هم وزنی نیست. بلکه به معنی تعادل است. تعادل لزوماً به معنی تساوی و یکسانی نیست. اگر جامعه امروز جهانی بخصوص ایران زن را با نقش متعادل و در جایگاهی خاص و در خور شان خود قرار دهد، بسیاری از معضلات جوامع بشری رفع یا به وجود نخواهد آمد.
زن به هیچ عنوان موجودی خوارمایه نیست، بلکه حافظ هویت و ارزش‌های والای قومی و نژادی خویش است. اگر قرار باشد به استناد مفاهیم و مضامین موجود در شاهنامه به معرفی زن و نمونه های خاصی بپردازیم، می توان شاخص‌هایی را به‌عنوان حاصل تحقیق بدین قرار خلاصه و محور بندی کرد. تصور آنان که شناختی از فرهنگ و تمدن ایران باستان ندارند، چه بسا این باشد که در آن دوره از عفت و پارسایی زنان خبری نبوده است و چون تجربه تلخ تاریخی در شناخت زندگی زنان در دستگاه‌های حکومتی پادشاهان و دربارهای فسادآلود آنان، آبرومندانه و قابل دفاع نیست، در بدو امر بدون مطالعه و امعان نظر زندگی زنان، اندکی تردید آمیز است، به‌خصوص اینکه پس از دوران سیاه و دردناک آخرین سلسله پادشاهی، تلقی ما در مورد زنان نباید مثبت باشد. در حالی که آنچه از شاهنامه و اشعار فردوسی بر می‌آید دقیقا نقطه مقابل تصور بی پایه پیشین را اثبات می کند.
کتاب "زنان در شاهنامه" با قیمت ۲۰ هزار تومان منتشر شده است.