گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: علیرضا بهارلو مترجم و پژوهشگر هنر قاجار، با اعلام این خبر به هنرآنلاین گفت: کتاب نفیس «نقاشی‌های سلطنتی عصر قاجار» (Royal Persian Paintings) کاتالوگ ارزشمند نمایشگاهی است که در سال ۱۹۹۸ در موزه بروکلین آمریکا برگزار شد. متصدی اولین و بزرگ‌ترین نمایشگاه هنر قاجار در دنیا لیلا دیبا و مریم اختیار هستند که آثار عصر قاجار را از موزه‌ها و مجموعه‌های کشورهای مختلف دنیا جمع‌آوری کردند و در نمایشگاه فوق به نمایش گذاشتند.

او با این توضیح که جولین رابی نیز یک‌سری آثار تکمیلی را در سال ۱۹۹۹ (یک سال بعد این اثر) در ادامه همین نمایشگاه در لندن به نمایش گذاشته، افزود: البته نمایشگاه جولین رابی با تعداد آثار کمتری رونمایی شد، اما جنبه تکمیلی داشت و کتاب این نمایشگاه با عنوان «پرتره‌های سلطنتی قاجار» توسط نشر دانیار در سال ۱۳۹۹ ترجمه و منتشر شده است.

بهارلو درباره اهمیت ترجمه کتاب «نقاشی‌های سلطنتی عصر قاجار»، اظهار داشت: همان‌گونه که اشاره شد اهمیت این اثر به دلیل اولین و بزرگ‌ترین نمایشگاه برگزار شده هنر قاجار در خارج از کشور است که شکوه و هویت هنر این عصر را به مخاطب یادآور می‌شود. در واقع تاریخ هنر بعد از دوره صفویه در بسیاری منابع هنری قدیم مکتوب نشده است. تاریخ‌نگاران که معمولا غربی‌ها هستند تا دوره صفوی درباره تاریخ هنر ایرانی نوشته‌اند و با سقوط دولت صفویه گویی هنر بعد از آن به‌نوعی به‌دست فراموشی سپرده شده است. برپایی این نمایشگاه باعث شد یادآوری شود هنری که در طول تقریبا بیش از یک قرن تولید و عرضه شده، ارزش و جایگاه خاص خودش را دارد. اهمیت دیگر کتاب به‌خاطر آثار نفیسی است که در نمایشگاه ارائه شده است. در ایران هنوز بسیاری از محققان وقتی می‌خواهند به هنر قاجار مراجعه کنند از تصاویر این کتاب استفاده می‌کنند. برای همین با کیانوش معتقدی، دوست و همکار علمی‌ام، تصمیم گرفتیم این کتاب را به فارسی ترجمه کنیم.

او با بیان این که معمولا تا کتابی ترجمه نشود هر چقدر هم مهم باشد دیده نمی‌شود، ادامه ‌داد: بسیاری از دانشجویان و استادان که به زبان انگلیسی مسلط نیستند به کتاب‌های موجود ترجمه‌ شده مراجعه می‌کنند. بنابراین ترجمه «نقاشی‌های سلطنتی عصر قاجار» که اشخاص مختلف و صاحب‌نظران مطرح در شرح آثار هنری دوره قاجار در آن مقالاتی دارند بسیار مفید است و با این‌که ۲۰ سال از انتشار آن می‌گذرد هنوز منبعی مهم و دست اول محسوب می‌شود. این کتاب را انتشارات دانیار چاپ می‌کند.

بهارلو با این توضیح که کتاب حاوی دو بخش «مقالات» و «آثار» است، تصریح ‎کرد: در بخش نخست مقالاتی از صاحب‌نظران این عرصه ارائه شده و بخش دوم حاوی نقاشی‌های تمام قد قاجار و برخی آثار تزیینی است که در مجموع حدود ۱۰۰ اثر را دربرمی‌گیرد. در مورد هر اثر توضیحاتی ارائه شده که شامل پیشینه، ویژگی زیبایی‌شناسی، خالق و سبک اثر است.

او که پیش‌تر کتاب‌های دیگری را از تاریخ هنر عصر قاجار همچون «نگارستان گمشده» و «شکوه هنر قاجار» ترجمه کرده، درباره انگیزه و علاقه‌اش برای برگردان تاریخ و فرهنگ این دوران، گفت: تاریخ قاجار و هنر این دوره به‌دلیل تاخر زمانی و نقش تعیین کننده‌ای که در دوران اخیر داشته‌اند بسیار حائز اهمیت‌ هستند و مطالعه این برهه از زمان، ما را با داشته‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری خود و به‌طور کلی هویت فرهنگی‌مان بیشتر آشنا می‌کند.

«صنایع کهن در دوره­ قاجار» نوشته­ ویلم فلور، «شمایل‌نگاران قاجار» نوشته­ اس. جی. فالک، «نقاشی‌ دیواری در دوره­ قاجار» نوشته­ ویلم فلور، «مصر باستان (for dummies) نوشته­ شارلوت بوت، «ذهن عکاس (تفکر خلاق در عکاسی دیجیتال)» نوشته­ مایکل فریمن، «چهره‌نگاره‌های قاجاری» نوشته‌ جولین رابی و «فرهنگ و زندگی در ایران عصر قاجار و خاورمیانه» نوشته‌ جنیفر اسکرس از جمله آثاری است که با ترجمه بهارلو منتشر شدند. او دکترای هنر اسلامی (دانشگاه تربیت مدرس) دارد.