به گزارش هنرآنلاین، این مراسم عصر امروز شنبه 4 اسفندماه با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور و سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کتابخانه ملی برگزار شد.
در ابتدا ابراهیم حیدری مدیرکل دفتر مطالعات فرهنگی و دبیر جشنواره پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوستدار کتاب، به ارائه گزارشی از این برنامه از سال ۹۳ تاکنون پرداخت و گفت: برنامه پایتخت کتاب ایران از سال ۹۳ آغاز شد؛ این برنامه برگرفته از برنامه جهانی یونسکو است. تاکنون بیش از ۴۵۰ شهر در این برنامه شرکت داشته‌اند. از جمله برنامه‌های اجراشده در این پنج دوره به جز انتخاب پایتخت کتاب، جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب است که براساس آن روستاها برنامه‌های‌شان را به دبیرخانه ارسال می‌کنند و در انتها ۱۰ روستا برگزیده و ۱۰ روستا شایسته تقدیر می‌شوند.
او استفاده از ظرفیت‌های دینی، بومی و محلی با توجه به ظرفیت‌های مختلف هر شهر، هم‌افزایی بین دستگاه‌ها و نهادها در جهت خدمتگزاری و مدیریت یارانه‌های حوزه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را از جمله اهداف این برنامه دانست.
در ادامه سعید ابریشمی‌راد شهردار کاشان، با تاکید بر این که اتفاقات بسیار خوبی در کاشان در دوره پایتخت کتاب بودن این شهر افتاده است که نمی‌شود آن را در چند دقیقه توضیح داد، متنی را خواند و در آن به فعالیت‌های مهم انجام‌شده در طول این یک سال اشاره کرد.
همه رویش‌های زندگی انسانی با کتاب آغاز شده
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز با اشاره به زمینه شکل‌گیری رویدادهای ترویج کتاب و کتابخوانی در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: 5 سال قبل که سخن از برگزاری جشنواره معرفی و انتخاب پایتخت کتاب و روستاها و عشایر دوستدار کتاب به میان آمده بود به نظر می‌آمد که این جشنواره یک فرصت اکتشافی برای توسعه اجتماعی کشور باشد.
او ادامه داد: اگر قبول دارید توسعه اجتماعی در ایران یک ضرورت است و ما، تاخیرهایی در این زمینه داشته و داریم، حتما نقطه پیشران این توسعه اجتماعی، توسعه فرهنگی است. نقطه صفر توسعه فرهنگی، کتاب و کتابخوانی است. کتاب به‌عنوان یک ماده متمرکز و انرژی ذخیره شده حرکت‌های اجتماعی، می‌تواند مبنایی برای تمدن‌سازی و پیشرفت باشد. همه تمدن‌های بشری به نحوی با کتاب آغاز و با کتاب حرکت کردند. مسیر توسعه علم و فناوری و همچنین همه رویش‌های زندگی انسانی از کتاب آغاز شده و با کتاب تدوام پیدا کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این که چگونه می‌توانیم بحث کتاب و کتابخوانی را با توسعه فرهنگی و از طریق این نوع توسعه به توسعه اجتماعی نزدیک کنیم، ایده پایتخت کتاب ایران و برنامه‌های ترویج کتابخوانی به عنوان ایده مرکزی طرح شد.
صالحی ادامه داد: ایده پایتخت کتاب ایران و جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب از زاویه کتاب مطرح نیست، بلکه می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای یک پویش و خیزش بزرگ؛ با همین نگاه اتفاقات 5 ساله قبل را می‌توان مرور کرد.
او افزود: بیش از 450 شهر در این مسیر پا به پا آمدند و بیش از 5هزار و 500 روستا حضور پیدا کردند؛ این تعداد مشارکت، چشم‌اندازی را فراهم می‌کند تا تجربه برگزاری رویدادهای کتابخوانی را گسترده کنیم. پس از گذشت 5 سال به نظر می‌رسد این تجربه در حیطه‌های مختلف، فرصت‌های متنوعی را فراهم کرده است. این رویدادها اکتشاف ایده‌ها را میسر کرده است.د ر حوزه‌های فرهنگ و در زندگی اجتماعی و همچنین توسعه اقتصادی به شکار ایده‌ها نیازمندیم. ایده‌های خلاقانه و گسترده‌ای در اقلیم بزرگ و متنوع ما وجود دارد. شکار ایده‌های مقدمه اقدامات بعدی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر تاثیر برگزاری رویدادهای ترویج کتابخوانی بر طرح ایده‌های متنوع ادامه داد: حجم قابل‌توجهی از ایده‌های زیرساختی برای حوزه کتاب و کتابخوانی طی این دوره میسر شده است؛ علاوه بر این بانک اطلاعاتی قابل توجهی نیز شکل گرفته است. گاه به ایده‌های کوچک کم بها می‌دهیم در حالی‌که پردازش این ایده‌ها می‌تواند به ایده‌های بزرگ منجر شود.
صالحی ادامه داد: توسعه اجتماعی و پویش‌های اجتماعی به افراد پای‌کار نیاز دارد. با آغاز رویدادهای ترویج کتاب و کتابخوانی، نمی‌دانستیم در فضای میهن پهناور ایران زمین چه کسانی و چه گروه‌هایی به حوزه کتاب و کتابخوانی تعلق دارند. اکنون که 3 هزار فرد و گروه به‌عنوان اعضای پویش‌های کتاب و کتابخوانی شناخته شده‌اند، نشان دهنده این است که چگونه می‌توان یک ایده را به اکتشاف افراد پای‌کار تبدیل کرد.ج ریان فرهنگی‌ای که از 5 سال پیش شکل گرفته، فرصتی را فراهم کرد تا ببینیم و بشناسیم که به چه افراد و گروه‌هایی می‌توانیم متکی باشیم.
او اضافه کرد: یکی دیگر از نکته‌های قابل توجه از تجربه برگزاری رویدادهای ترویج کتاب و کتابخوانی این بود که به ما نشان داد که چگونه می‌توانیم حلقه‌های وصل و هم‌افزایی در سطح ملی و منطقه‌ای، شهرستانی و استانی را پیدا کنیم. بخش مهمی از روند توسعه به این بستگی دارد که حلقه‌های وصل را بتوان پیدا کرد و این حلقه‌های وصل به‌گونه‌ای به هم متصل شوند که یک جریان فرهنگی را برای پیشرفت ایجاد کنند.
صالحی توضیح داد: امروزه در فضای ملی و همچنین استانی و شهرستانی مرتبط با فرهنگ مکتوب و کتاب و کتابخوانی به چنین نگاه‌ها و اتفاقاتی نزدیک شده‌ایم. توسعه اجتماعی حتما باید به مردم متکی باشد. دولت‌ها حداکثر می‌توانند نقش تسهیل‌کننده داشته باشند. توسعه اجتماعی با مردم شتاب می‌گیرد و تداوم پیدا می‌کند. شکل‌گیری مجامع و نهادهای مدنی مانند مروجان کتاب و کتابخوانی، روستاها و عشایر دوستدار کتاب اتفاقاتی بودند که از دل حرکت مردمی برآمدند. جریانی که طی 5 سال گذشته اتفاق افتاد، گرچه در حوزه کتاب و کتابخوانی پویا و بالنده محسوب می‌شود اما به‌عنوان یک مدل در سایر حوزه‌ها می‌تواند موثر باشد.
در ادامه این مراسم برگزیدگان و همچنین شایستگان تقدیر جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب معرفی و تقدیر شدند. جوایز آن‌ها لوح افتخار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه مبلغ ۷۰ میلیون ریال جایزه نقدی از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی، مبلغ ۵۰ میلیون ریال از سوی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، مبلغ ۵۰ میلیون ریال از سوی کانون عالی فرهنگی هنری مساجد و حمایت از دو طرح کارآفرینی فرهنگی تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان وام کم‌بهره از سوی معاونت توسعه روستایی نهاد ریاست‌جمهوری اعلام شد.
همچنین در این مراسم یزد به عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران اعلام شد و لوح افتخار وزرای کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی، لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو، تسهیلات مناسب برای تاسیس، نوسازی و تجهیز کتاب‌فروشی‌ها و مراکز توزیع و حمایت از طرح‌های برگزیده ترویج کتابخوانی و ۳۰۰ میلیون ریال جایزه نقدی به همراه ۲۵۰ میلیون ریال حواله کتاب به مردم این شهر اهدا شد.
برگزیدگان و شایستگان تقدیر جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب نیز به شرح زیر معرفی شدند:
برگزیده برگزیده‌ها:
بزنج - بجنورد - خراسان شمالی
برگزیده‌ها:
جایدشت - فیروزآباد - فارس
ارکان - بجنورد - خراسان شمالی
کریشکی - لارستان-فارس
حصار زیرخان - نیشابور - خراسان رضوی
اسفندیار - طبس - خراسان جنوبی
مومن‌آباد - سرخه - سمنان
قراخیل - قائمشهر - مازندران
ابتر - ایرانشهر - سیستان و بلوچستان
دریان - شبستر - آذربایجان شرقی
زاغه - بهار - همدان
شایستگان تقدیر:
ناچیت - بوکان - آذربایجان غربی
خیرآباد جلیل - دوگنبدان - کهکیلویه و بویراحمد
کردخیل - ساری - مازندران
مربچه - رامهرمز - خوزستان
کورک سادات - تنگستان - بوشهر
مشکات - کاشان - اصفهان
زوارم - شیروان - خراسان شمالی
دنگسرک - نکا - مازندران
لاسجرد - سرخه - سمنان
کردکوی - مهریز – یزد
شایعات درباره استعفای وزیر ارشاد، پایه و اساس ندارد
سپس اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، از جایگاه کتاب و تاثیر آن بر توسعه فرهنگی گفت و افزود: اگر به دنبال توسعه پایدار هستیم، باید به توسعه فرهنگی توجه کنیم، کتاب مهم‌ترین ابزار پیام‌رسان توسعه فرهنگی و همه‌جانبه است. کتاب مظهر اصلی اندیشه قلمداد می‌شود. اگر به‌دنبال رونق اندیشه هستیم باید به دنبال رونق کتاب، رونق حلقه‌های مختلف نشر از جمله ناشران و کتابفروشان باشیم.
او ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بانی اصلی برگزاری رویدادهای ترویج کتاب و کتابخوانی از جمله معرفی و انتخاب پایتخت کتاب ایران و همچنین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انصافا اقدام فرهنگی مهمی انجام داده است. تا بتواند با این روش به مسایل فرهنگی روستاها توجه خاص داشته باشد. در بسیاری از روستاهای دورافتاده کشور اگر دولت بتواند شرایط مناسب را ایجاد کند حتما شاهد تحول بزرگ فرهنگی در این مناطق خواهیم بود.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به رویداد معرفی و انتخاب پایتخت کتاب ایران توضیح داد: انتخاب یزد به‌عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران از سوی داوران شایسته بود. باوجود همه کمبودها امیدواریم دغدغه مالی متولیان فرهنگی را که در این رویداد به آن‌ها اشاره شد، بتوانیم برطرف کنیم و یارانه بیشتری را به این بخش اختصاص دهیم.
جهانگیری درباره شایعه استعفای سیدعباس صالحی، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال‌جاری با برگزاری جشنواره‌های متنوع فرهنگی نشاط قابل‌توجهی را ایجاد کرد. دکتر سیدعباس صالحی از مدیران ارزشمند، دلسوز، پی‌گیر و با پشتکار است. همه شایعاتی که درباره استعفای او طرح شد پایه و اساسی ندارد و این وزیر با قوت به کار خود ادامه خواهد داد و اگر نیازمند حمایتی باشد از سوی رئیس‌جمهور، بنده و همه دولت از او حمایت خواهیم کرد.