سرویس سینمایی هنرآنلاین: عصر روز گذشته دوشنبه 10 آبان ماه، مراسم رونمایی از کتاب هنری (آرت بوک) فیلم "بادیگارد" ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا که توسط فرزند او اسماعیل حاتمی‌کیا تهیه شده است، با حضور جمعی از مدیران، هنرمندان سینمایی و اصحاب رسانه در ساختمان موسسه هنری اوج برگزار شد.
در ابتدای این مراسم پژمان لشگری پور مجری طرح "بادیگارد" که اجرای این مراسم را هم بر عهده داشت، ضمن ارائه گزارشی از نحوه اکران این فیلم گفت: اکران "بادیگارد" اگرچه از ۲۶ اسفندماه سال ۹۴ شروع شد، اما اکران آن عملاً از ۲۷ بهمن آغاز شده بود و برای من تجربه ارزشمندی بود. این فیلم تا دو هفته پیش در بیش از ۱۴۵ سینمای کشور اکران شد، که از این میان ۳۰ سینما در تهران و ۱۱۵ سینما در شهرستان این فیلم را به نمایش گذاشتند و حدود یک میلیون ۴۰۰ هزار نفر به تماشای آن نشستند.
وی در ادامه افزود: تاکنون بیش از 200 جلسه نقد و بررسی برای این فیلم در دانشگاه‌ها و شهرستان‌های مختلف برگزار شد و به تازگی توزیع نسخه نمایش خانگی آن نیز آغاز شده است که خوشبختانه طی همین مدت کوتاه با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شده است.
این کتاب زکات تجربیاتمان است
در ادامه مراسم ابراهیم حاتمی کیا به صحنه آمد و گفت: پیش از هر چیز باید از همه صاحب‌نظران، هنرمندان، فرهیختگان و اصحاب رسانه که به این مراسم آمدند و ما را در این امر همراهی کردند، تشکر کنم.
وی در ادامه درباره این آرت بوک افزود: یک روز پسرم اسماعیل به نزد من آمد و گفت می‌خواهد چنین کتابی را تهیه کند. به من گفت این کار را در هر کجای دنیا به شکلی انجام می‌دهند. به اسماعیل گفتم آیا نمونه ایرانی چنین کاری وجود دارد؟ اسماعیل به من گفت نه، وجود ندارد و چند نمونه خارجی آن را به من نشان داد.
حاتمی کیا افزود: اسماعیل به من گفت فکر کن آنچه در فیلم برایت مهم است در این کتاب آورده شود. این یک کتاب آرت بوک می‌شود. من هم دیدم برای من و سینمای وطنی تجربه تازه‌ای است، چون وقتی وارد سینمای دیجیتال شدیم آداب آن را نمی‌دانستیم، البته من در "موج مرده" کار دیجیتال کرده بودم اما این موضوع فقط مربوط به دوربین ما می‌شد و در تمام سینما وجود نداشت. به همین دلیل هنگامی که اسماعیل این موضوع را به من پیشنهاد داد، فکر کردم کار جالبی است، چون آنچه از فیلم تصور می‌کنیم در این کتاب آورده می‌شود. به همین دلیل ما به همراه گروه این کار را انجام دادیم. باید بگویم که در این کتاب در واقع ما زکات آن تجربه را پرداختیم.
کارگردان "روبان قرمز" عنوان کرد: در فضای فقرزده سینمای ایران شاید این کار خرج‌تراشی به حساب بیاید، اما ما سعی کردیم این تجربه را کسب کنیم. شاید پیش از ما نیز دیگران کار استوری‌بورد انجام داده باشند اما ما احساس کردیم که باید این کار را منظم‌تر انجام دهیم. کاری که ما کردیم قطعاً ایراداتی دارد، اما ما تمام تلاشمان را کردیم تا این کار را انجام دهیم ضمن اینکه تازه در آغاز راه هستیم.
وی در ادامه گفت: اگر روح نوگرایی در سازمان رسانه‌ای اوج نبود، شاید این اتفاق نمی‌افتاد. ما در قالب پشت صحنه چیزی حدود دو ساعت برنامه داریم که مثل پشت صحنه‌های معمول نیست و هر بخش به صورت کامل توضیح داده شده است که این فیلم را یوسف پسر دیگرم بر عهده گرفته است و فکر می‌کنم فیلم کاملی باشد.
حاتمی کیا با اظهار این مطلب که متأسفانه قاچاق فیلم‌ها به سرعت و به راحتی انجام می‌شود، بیان کرد: متأسفانه من دیشب ساعت دو در یکی از کانال‌های تلگرامی فیلم خودم را دیدم که با کیفیت بسیار خوب برای دانلود گذاشته بودند و این ضربات سینما را ضعیف می‌کند و باید فکری به حال آن کرد. در شبکه‌های ماهواره‌ای نیز این اتفاق در حال رخ دادن است و فیلم‌ها به راحتی و با نسخه با کیفیت پخش می‌شوند. من با دوستانم در پلیس فتا صحبت کردم و ابراز کردند که جمع‌آوری و پیگیری این مسائل به دلیل اینکه در خارج از کشور هستند کار بسیار سختی است ولی امیدوارم با تمام این مسائل سینمای ایران که تازه و نو است روز به روز پیشرفت کند و این کار نیز برگی در این سینما باشد.
"بادیگارد" تجربه‌ای جدید برای همه ما
در بخش دیگری از این مراسم مریلا زارعی بازیگر فیلم " بادیگارد" که این روزها مشغول بازی در فیلم " زیر سقف دودی" پوران درخشنده است، با اشاره به فیلم سینمایی "بادیگارد" گفت: امروز "بادیگارد" به ایستگاه آخر خود رسیده است، یعنی جایی که بعد از اکران سینمایی، مردم می‌توانند به تماشای آن بنشینند.
وی با اشاره به آرت بوک این فیلم گفت: من آرت بوک را هنوز مطالعه نکرده‌ام، اما برای من حرکت قابل توجه، جذاب و جالبی بود. کاش می‌شد در انتها گروه‌های کاری در پروژه‌های خود می‌توانستند یافته‌های خود را در این کتاب ثبت کنند.
زارعی عنوان کرد: برای من که چهارمین همکاریم با ابراهیم حاتمی‌کیا را پشت سر گذاشت هر روز "بادیگارد" یک تجربه جدید بود و فکر می‌کنم برای سایر همکارانم نیز همین‌گونه است و هر روز آن با یک اتفاق جدید و یک تجربه جدید همراه بوده است.
این بازیگر با اشاره به تحقیر کلمه فاخر در سینما گفت: در سال‌های اخیر هنگامی که پسوند فاخر به فیلمی یا به شخصی اطلاق می‌شود، گویا آن فیلم را به نوعی به حقارت می‌کشانند و یک جور اتهام و دشنام به آن می‌دهند در حالی که این‌گونه نیست و اولین چیزی که به ذهن منتقدان و بقیه می‌رسد، بودجه کلان آن فیلم است، اما باید بگویم "بادیگارد" از منظر موضوع و نگاه کارگردان یک فیلم فاخر بود. حاتمی کیا به شدت بحث بیت‌المال را پیگیری می‌کند و روی آن حساسیت دارد. من از همین جا از احسان محمدحسنی که مشوق ما بود تشکر می‌کنم. صاحب معنوی "بادیگارد" ابراهیم حاتمی کیا و صاحب مادی آن احسان محمدحسنی است. به نظرم تهیه آرت بوک که احسان محمدحسنی در آن نقش بزرگی داشت، قابل تجلیل است و من از همین جا از همه دست‌اندرکاران آن تشکر می‌کنم.
وی در پایان با بیان اینکه هنوز نتوانسته بخش پشت صحنه فیلم را ببیند تنها به خواندن بخشی از مقاله‌ای که حاتمی کیا در ابتدای این کتاب نگاشته است اکتفا کرد.
کتابی مناسب برای فضای آموزش
محمود کلاری فیلمبردار با تجربه سینمای ایران که در این پروژه با حاتمی کیا همکاری داشت سخنران بعدی این مراسم بود که به صحنه آمد و گفت: پیش از هر چیزی باید بگوم که من از حضور در این فیلم لذت بردم. در واقع یک رابطه صمیمانه و حرفه‌ای بین ما حاکم بود. یک فاصله یک ربع قرنی من بعد از "از کرخه تا راین" تا "بادیگارد" با حاتمی کیا داشتم و این یک توفیق جدید برای من بود که یک بار دیگر با ابراهیم حاتمی کیا همکاری کنم.
وی افزود: "بادیگارد" یک فیلم متناسب و در قواره آنچه متن می‌طلبید بود و به همان صورت هم انجام شد. با توجه به میزان و توان سینمای ایران به لحاظ بودجه، تخصص و دانش حرفه‌ای آدم‌هایی دور هم جمع شدند که به‌واقع تلاش کردند تا هر آنچه در ذهن ابراهیم بود عینی شود.
کلاری در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد: این کتاب گویای این موضوع است که ما در سال ۹۵ چه هدفی داشتیم و نگاهمان چه بود. در بخش پشت صحنه نیز تمام این موارد دیده و شنیده می‌شود و پشت صحنه کاملی است و تمام موارد و زوایا با نگاهی آکادمیک و قابل عرضه برای تدریس و آموزش در آن ارائه شده است.
تحفه‌ای به سینمای محترم ایران
اسماعیل حاتمی کیا طراح این آرت بوک نیز در بخشی دیگر از این مراسم گفت: اگر روح جوان‌گرایی و نوگرایی احسان محمدحسنی در سازمان رسانه‌ای اوج نبود من تازه‌کار فرصتی پیدا نمی‌کردم که وارد این عرصه شوم هر چند تهیه کتاب هنری "بادیگارد" کار خارق‌العاده‌ای نیست، اما ماحصل ۷ ماه تلاش من و پدر است. هر چند پدر مشوق من بود، اما ترسی را هم به دل من می‌انداخت. تلاش کردم که کوتاه نیایم و این مسیر را ادامه دادم زیرا یکی از ویژگی‌هایی که از ابراهیم حاتمی کیا به ارث برده‌ام روحیه کمال‌گرایی است.
حاتمی کیا عنوان کرد: مخاطب اصلی این کتاب، اهالی هنر هستند و باید بگویم پژمان لشگری پور همان‌طور که در "بادیگارد" پشتیبان پدر بود، به من نیز در تهیه این کتاب کمک بسیاری کرد. آرت بوک "بادیگارد" تحفه‌ای است به سینمای محترم ایران.
ناز شما را می‌خریم
در ادامه مراسم منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما طی سخنانی گفت: دلم می‌خواست درباره کتاب و نحوه تولید و کمبود چنین آثاری در سینمای ایران بگویم اما می‌خواهم درباره یک چیز عجیب بگویم. یک نسبت قدیمی و جذاب در جامعه ما وجود داشت که بعدها تحت تأثیر یک فضای عجیب‌وغریب به عیب تبدیل شد، آن موضوع چیزی نیست به جز به ارث بردن، اما یکی از جذابیت‌های سینمای ما این است که دانش این حرفه به فرزندان ما به ارث می‌رسد و این باعث افتخار است و تنها حرفه‌ای هستیم که به فرزندانمان بسیار سخت می‌گیرد. بنابراین می‌خواهم بگویم وجاهت و نجابت ابراهیم از او به فرزندانش به ارث رسیده است و این عبارت یک حس و وجدانی است که انتقال می‌شود و ارزشی است که سینمای ایران دارد و به آن بها داده نمی‌شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش عنوان کرد: می‌خواهم اینجا از یک درد بگویم، از موضوعات عجیبی که در سینمای ما وجود دارد. با وجود اینکه پروانه نمایش می‌گیریم اما نمی‌توانیم آثارمان را به نمایش بگذاریم، در حالی که گروه‌های بسیاری ادعای سهم خواهی می‌کنند، بنابراین حجم در گردش آثار قاچاق عدد بزرگی را تشکیل می‌دهد که من جرات نمی‌کنم این عدد را بیان کنم. متأسفانه فاصله قاچاق فیلم از زمان خروج دی‌وی‌دی‌ها از کارخانه تا بازار چیزی حدود دو ساعت و نیم است و از آن زمان تا رسیدن به ماهواره‌ها سه ساعت و اگر حمایت معنوی و حقوقی نشود آسیب می‌زند در چنین حالی کجایند آن کسانی که ادعا می‌کنند چرا قدمی برنمی‌دارند و تنها ادعای ارث و میراث می‌کنند.
مدیرعامل خانه سینما بیان کرد: می‌خواهم به این جمع و به خودم بگویم که دانش اساس سینمای ما است و ما باید به سمت دانش بریم. پس این موضوع را همواره در نظر داشته باشیم.
مدیرعامل خانه سینما خطاب به فرزندان حاتمی کیا و با اشاره به نگاه مشکل‌دار عده‌ای گفت: فامیل بودن با ابراهیم حاتمی کیا فخر بزرگی است، به این فکر نکنید که دیگران چه نگاهی به شما دارند، اگر نگاه آن‌ها درست نیست مشکل از نگاه آن‌ها است، این را هم باید بگویم که سینمای ایران سال‌هاست که یک قاعده را رعایت می‌کند و آن کشیدن ناز سینما گران است، آقای حاتمی‌کیا! ما ناز شما را می‌خریم، ناز احمدرضا درویش و بسیاری دیگر را هم می‌خریم، این الفتی است که باید بین ما وجود داشته باشد، شهامت و شجاعت حاتمی کیا قابل احترام است و من خوشحالم که در این مراسم دو نفر از شجاعان سینما یعنی حاتمی کیا و درویش حضور دارند.
کم‌طاقتی درد بزرگ سینمای ایران است
اکبر نبوی منتقد سینما در ادامه این مراسم با بیان اینکه کتاب آرت بوک "بادیگارد" را خوانده است، عنوان کرد: واقعیت این است که تعداد زیادی از جوانان، علاقه‌مند به حضور در سینما هستند. این موضوع نشان‌دهنده شیفتگی و ذوق زیاد برای ورود به سینما است اما به هر حال کم‌طاقتی درد بزرگ سینمای ایران است.
وی افزود: این کتاب ارزش زیادی دارد به طوری که یکی از اساتید مسلم سینما یعنی ابراهیم حاتمی کیا در ابتدای آن از ادب شاگردی گفته است او از آموختن خودش می‌گوید که از جوانی در پی یادگیری بوده است فکر می‌کنم یکی از بزرگ‌ترین حلقه‌های گمشده سینمای ایران تواضع برای یادگیری است. به ابراهیم حاتمی کیا تبریک می‌گویم که در سایه همان عهدی که با آن وارد سینما شد، پای بند است امیدوارم تمام سینمای ایران به عهدهای خود توجه کنند.
برای چه کسی این کتاب را چاپ کردی؟
اما احمدرضا درویش دیگر مهمان این مراسم که دل پردردی برای اکران "رستاخیز" دارد نیز طی سخنانی گفت: در قامت بلند قلندر سینمای ایران می‌ایستم و شاگرد او هستم و هنگامی که پژمان لشگری پور از من برای حضور در این مراسم دعوت کرد، بی‌صبرانه منتظر بودم که به اینجا بیایم و کتاب هنری "بادیگارد" را بخوانم.
وی افزود: حدود ۴۰ سال است که ما با هم رفیق و آشنا هستیم و به همین دلیل دوست داشتم در اینجا مانند زمانی که در خلوت و به دور از دوربین‌ها صحبت می‌کنیم صحبت کنم، اما می‌خواهم در این مراسم از جانب دو شخصیت یعنی خودم و زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور حرف بزنم. آن قدر با رسول ملاقلی‌پور رفیق بودم که بدانم اگر وی در این مراسم بود چه می‌گفت. من با رسول در چند چیز اشتراک دارم اینکه با یکدیگر همکار بودیم و دغدغه‌های ما از یکجا آمده بود هر دوی ما با موج انفجار رفیق بودیم اما او را فریاد آرام می‌کرد و من را قرص‌های آرام‌بخش.
در ادامه درویش از جانب زنده‌یاد ملاقلی‌پور خطاب به حاتمی کیا گفت: ابراهیم این چه کاری است؟ برای چه کسی این کتاب را چاپ کردی؟ مگر سرت درد می‌کند؟ ابراهیم از این به بعد در آثارت تیتراژ نگذار صدای تو گوش‌ها را اذیت می‌کند. سینمای ایران نه این کتاب را می‌خواهد و نه "بادیگارد" را. سینمای ایران چیزهای دیگری می‌خواهد. این کتاب برای تو هزینه خواهد داشت. من این‌ها را به جای رسول گفتم البته خودم را خیلی سانسور کردم.
وی در ادامه گفت: حالا می‌خواهم جای خودم صحبت کنم، اما از رسانه‌ها می‌خواهم که این بخش را پوشش ندهند، برای شناخت حاتمی کیا باید آثار وی را دید. فیلم‌های او رنگین‌کمانی از واژه‌هاست. ابراهیم رفیق ارس و اروند و زاینده‌رود است.
پای یک سرمایه‌گذار خوب در میان است
فریدون جیرانی از دیگر سخنرانان این مراسم بود و با اشاره به آرت بوک فیلم "بادیگارد" گفت: این کتاب را از دو جنبه می‌توان بررسی کرد و این اقدام ویژه را درک کرد. اسماعیل حاتمی‌کیا جوانی است که سعی کرده یک کار خوب انجام دهد. ما تاکنون سابقه چاپ چنین کتابی را نداشتیم و البته این را باید بگویم که اگر پای یک سرمایه‌گذار خوب در میان نبود این کتاب شکل نمی‌گرفت.
وی با اشاره و تأسف از دخالت سیاست در هنر گفت: بسیار متأسفم که سیاست داخل سینمای ما شده و باعث شده که تشخیص درست را از دست بدهیم. سیاست فضای دوقطبی کاذبی ایجاد کرده است. متأسفم که اتفاق بزرگ سینمای ایران با عنوان بادیگارد در جشنواره دیده نشد.
بخش‌های مهم سینما را رها کرده‌ایم
منوچهر محمدی تهیه‌کننده سینمای ایران نیز طی سخنانی گفت: قرار نبود بیایم و صحبت کنم چند روز پیش یادداشتی در رابطه با محمدرضا رستمی خبرنگار سینمایی که تازه درگذشته است نوشتم و در آن یادداشت ناخواسته تندروی کردم، اما حالا صحبت‌های درویش و جیرانی من را کمی آرام کرد. وی گفت: فضای کنونی فضای بسیار بدی شده است، فضای دردناکی به وجود آمده و ما به افرادی نیاز داریم که با این فضا مقابله کنند. ما متأسفانه امروز برخی از بخش‌های مهم را رها کردیم و به بخش‌های خاله‌زنکی سینما می‌پردازیم.
وی در پایان صحبت‌هایش گفت: ابراهیم حاتمی‌کیا دیگر درخت تنومندی شده که فقط باید به فکر قد کشیدن خودش باشد اما روی صحبتم به فرزندان حاتمی‌کیا است. امیدوارم که جا پای پدرشان بگذارند آن هم از جهت اخلاق و منش. چرا که حاتمی‌کیا نشان داد شجاعت دارد و در عقیده و اعتقاد به باورهایش آن را به همراه داشته است آن‌ها نیز این را به ارث ببرند.
خسرو دهقان، مهدی فیروزان و حجت‌الاسلام زائری دیگر سخنرانان این مراسم بودند.
اما پس از پایان سخنرانی‌ها از پوستر کتاب "بادیگارد" نیز رونمایی شد.
علیرضا تابش، حبیب ایل‌بیگی، حسین مسافر آستانه، علیرضا علویان، علی سرتیپی، احمد اعلایی، علیرضا رضاداد، منوچهر شاهسواری محمود کلاری، کامران ملکی، محمدرضا شفیعی، سید محمود رضوی، رضا امیرخانی، آزاده موگویی و بسیاری دیگر مهمان این مراسم بودند.