گروه سینمایی هنرآنلاین: ماه محرم از مهمترین مناسبت‌ها برای مردم ایران است. از این جهت رسانه ملی همواره با تدارک آثاری در این ماه، تلاش دارد تا مخاطبان بیشتری را جذب خود کند. گرچه در این سال‌ها، آثار بسیاری با مضمون محرم در تلویزیون تولید شده که در مقایسه با معدود آثار سینمایی در این حوزه جای خوشحالی دارد، اما با این وجود در تلویزیون نیز مجموعه‌های انگشت‌شماری توانستند خود را از شعار جدا کنند و بر دل مخاطبان بنشینند. البته در سال‌های اخیر که رویه تلویزیون از کیفیت خارج شده و به سمت کمیت رفته است، حتی شاهد همان تعداد انگشت‌شمار نیستیم. همین موضوع سبب شده تا همچنان در ماه محرم شاهد بازپخش مجموعه‌هایی باشیم که در سال‌های گذشته تولید شده‌اند.
در ادامه به معرفی مجموعه‌های نمایشی پرداختیم که با پرداختن به ماه محرم و واقعه عاشورا اتفاق تازه‌ای را در مواجهه تلویزیون با مخاطبان ایجاد کرده‌اند.
«روایت عشق» به کارگردانی علاءالدین رحیمی و زنده‌یاد انوشیروان ارجمند
مجموعه‌ای تلویزیونی «روایت عشق» به کارگردانی مشترک علاءالدین رحیمی و زنده‌یاد انوشیروان ارجمند، تولید شد و به عنوان اولین سریال عاشورایی بعد از انقلاب در سال ۶۴ از شبکه یک سیما به نمایش درآمد. این مجموعه تا سال‌های بسیاری، همزمان با فرا رسیدن ماه محرم روی آنتن می‌رفت.
«روایت عشق» در کنار روایت حوادث کوفه تا پیش از قیام عاشورا، حرکت کاروان امام حسین(ع) به سمت کربلا و فجایع روز عاشورا را به تناسب بضاعت آن روزها در قالب تلویزیون به تصویر درآورد. زنده‌یاد انوشیروان ارجمند، روانشاد مهین دیهیم، علی اوسیوند از جمله بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش پرداختند.
«شب دهم» به کارگردانی حسن فتحی
حال که سال‌ها از اولین دوره پخش مجموعه «شب دهم» از تلویزیون گذشته، می‌توان با قدرت گفت که این سریال انقلابی در حوزه سریال‌هایی با مضمون محرم بود. چراکه پس از پخش این مجموعه، بسیاری به ساختن آثاری در این حوزه روی آوردند. علاوه بر این نیز، پخش این سریال همچنان پس از سال‌ها مورد استقبال مخاطبان و مردم قرار می‌گیرد.
در خلاصه داستان این اثر آمده است: یک جوان لوطی با نام حیدر (حسین یاری) در تهران قدیم عاشق شاهزاده‌ای قجری می‌شود. شاهزاده خانم بعد از اصرارهای حیدر برای ازدواج شرط می‌گذارد که او ۱۰ شب تعزیه در زمان حکومت نظامی رضاشاه برگزار کند.
«شب دهم» به کارگردانی حسن فتحی در ماه محرم سال ۱۳۸۰ که همزمان با نوروز بود، روی آنتن رفت. حسین یاری، کتایون ریاحی، رؤیا تیموریان، ثریا قاسمی، پرویز پورحسینی، محمود پاک‌نیت، اکرم محمدی و پرویز فلاحی‌پور از بازیگران این سریال هستند.
«معصومیت از دست رفته»، «مختارنامه» و «یلدا» به کارگردانی داوود میرباقری
داوود میرباقری مهمترین کارگردان تلویزیون ایران است که ساختن داستان‌های عاشورایی و دینی را بخشی از رسالت خود می‌داند. او که سابقه تئاتری موفقی هم دارد، سال‌هاست به عنوان پرچمدار، تولید آثار تاریخی و مناسبتی برای تلویزیون را در برنامه اصلی کاری خود قرار داده است. آثار او همچنان با استقبال مخاطبان مواجه شده و در این سال‌ها بارها از تلویزیون بازپخش شده است.
«معصومیت از دست رفته»
این سریال در سال ۸۲ توسط داوود میرباقری که به تازگی به سراغ تولید اثر در رابطه با محرم رفته بود ساخته شد. مینی سریال «معصومیت از دست رفته» خیلی زود با مخاطبان ارتباط برقرار کرد و «جنایت و مکافات» دینداران آن زمان در مواجهه با واقعه‌ای همچون کربلا را به تصویر کشید.
در خلاصه داستان این اثر آمده است: «شوذب» از یاران حضرت علی در آستانه قیام عاشورا خزانه‌دار کوفه است و در دوراهی قرار می‌گیرد. دو زن در زندگی شوذب حضور دارند که یکی ماریای مسیحی است که از عشق به علی(ع) با شوذب ازدواج می‌کند تا خاطرات علی(ع) برایش زنده بماند و دیگری حمیرای یهودی بوده که تنها راه ورود به دستگاه خلافت امویان را در فریب شوذب می‌بیند و سرانجام نیز به این کار موفق می‌شود.
امین تارخ، فریبا کوثری، سارا خوئینی‌ها، امین زندگانی، عزیزالله هنرآموز، حدیث فولادوند، انوشیروان ارجمند، مرضیه برومند، داریوش فرهنگ و ساغر عزیزی در این سریال بازی کرده‌اند.
مختارنامه
تجربه ساخت مجموعه «معصومیت از دست رفته» سبب می‌شود تا میرباقری این ژانر را ادامه دهد و با رفع اشکالات آن دست به تولید مجموعه‌ای سخت‌تر همچون مختارنامه بزند.
میرباقری ساخت مجموعه «مختارنامه» را از سال ۱۳۸۳ آغاز و در سال ۱۳۸۸ به پایان می‌رساند. این سریال در زمان پخش با استقبال بی‌نظیری از سوی مخاطبان مواجه شده و به یکی از پرطرفدارترین و ماندگارترین سریال‌های تلویزیون تبدیل می‌شود که همچنان و حتی در محرم امسال نیز مجددا روی آنتن تلویزیون می‌رود.
داستان این سریال درباره شخصیت مختار ثقفی است و دریچه نگاه او به واقعه عاشورا می‌پردازد. فریبرز عربنیا، مهدی فخیمزاده، فرهاد اصلانی، رضا رویگری، رضا کیانیان، الهام حمیدی، فریبا کوثری، شهرام حقیقت‌دوست و امین زندگانی از بازیگران اصلی «مختارنامه» هستند.
«یلدا»
مینی سریال ۱۱ قسمتی «یلدا» آخرین اثر تولید شده داوود میرباقری در تلویزیون است که در مرکز سیما فیلم ساخته شد و سال ۹۱ روی آنتن شبکه یک رفت. در خلاصه داستان این اثر آمده است: «یلدا» داستان حاج محمدعلی زاهدی مشهور به مندلی بوده که سال‌هاست سنت تعزیه‌خوانی را در شهرستان بسطام حفظ کرده است. وی با نزدیک شدن زمان مرگش احساس می‌کند که خطا یا گناهی در گذشته باعث تنهایی و آشفتگی امروز او و دور افتادن فرزندانش از اصالت‌ها شده است.
محمدرضا شریفی‌نیا، کاظم هژیر‌آزاد، چنگیز جلیلوند، اسماعیل خلج، فریبا کوثری، الهام پاوه‌نژاد، حمیدرضا آذرنگ، سید مهرداد ضیائی، حامد میرباقری، بیژن افشار، اکبر سلطانعلی، سحر افتاده از جمله بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش پرداختند.
«پریدخت» به کارگردانی سامان مقدم
مجموعه «پریدخت» به کارگردانی سامان مقدم را می‌توان دیگر سریال ماندگار تلویزیون برای ماه محرم دانست که گریزی به تاریخ معاصر ایران در سده اخیر زده است. این سریال در حقیقت با روایتی عاشقانه - عامیانه در دل محرم، تصویری از اعتراض‌های مردم در زمان رژیم ستم شاهی را به مخاطبان تلویزیون ارائه می‌دهد.
در خلاصه داستان «پریدخت» آمده است: «پریدخت» دختر حاج میرزا یکی از سرشناسان مومن شهر است که در سال ۱۳۱۴ زندگی می‌کند. فراز و فرود این داستان تا فاجعه مسجد گوهرشاد و کشف حجاب جلو می‌رود و تا بعد از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را روایت می‌کند. از بازیگران سریال می‌توان به لیلا حاتمی، علی مصفا، داریوش ارجمند، کامبیز دیرباز و مهرداد ضیایی اشاره کرد.
«سفر سبز» و «وفا» به کارگردانی محمدحسین لطیفی
محمد حسین لطیفی از کارگردان‌های مطرح سینما و تلویزیون ایران است که سال‌ها قبل حتی فرصت قبول اجرای برنامه تلویزیونی را پیدا نمی‌کرد. او با ساخت فیلم سینمایی «روز سوم» خود را به عنوان یکی از کارگردان‌های خوب سینما مطرح کرد اما سال‌ها قبل از آن، آثار شاخصی را در تلویزیون تولید کرده بود. مجموعه‌های «سفر سبز» و «وفا» از آثار با کیفیت این کارگردان به شمار می‌آیند که هر دو آنها در زمان پخش خود با استقبال مخاطبان همراه بوده است.
«سفر سبز»
یک سال پس از پخش موفق «شب دهم»، مجموعه تلویزیونی «سفر سبز» به کارگردانی محمدحسین لطیفی روی آنتن شبکه سه سیما رفت و با داستانی تازه و بازیگرانی همچون پارسا پیروزفر و امین تارخ، با استقبال کم‌نظیری از سوی مخاطبان مواجه شد.
در خلاصه داستان این اثر آمده است: «دنیل» که اکنون جوانی خوش پوش با ظاهری آراسته است (پارسا پیروزفر) در ایران متولد شده، ولی از همان کودکی به آلمان منتقل و تحت سرپرستی خانواده‌ای آلمانی قرار گرفته است. وی بعد از دیدن خوابی مشکوک تصمیم می‌گیرد به ایران بیاید تا خانواده واقعی خود را پیدا کند.
این سریال یکی از خاطره‌انگیزترین مجموعه‌های نمایشی سیما به شمار می‌آید که با گذشت سال‌ها از آن، همچنان از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش می‌شود.
«وفا»
«وفا» نام مجموعه‌ای تلویزیونی است که وقتی نوروز سال ۱۳۸۵ روی آنتن شبکه سه می‌رفت، خیابان‌ها خلوت می‌شد. این مجموعه روایت داستان جوانی به نام ژوبین پناهی بوده که به جرم جاسوسی برای کشور اسرائیل در ایران زندانی است. او به دلیل مشکلات روحی و روانی که پس از کشته شدن پدر و مادرش در انفجار بمبی در قبرس پیدا کرده به بیمارستان منتقل می‌شود. در این زمان یک مامور موساد (سازمان اطلاعات اسرائیل) برای ربودن او از آسایشگاه روانی وارد ایران می‌شود و... پوریا پورسرخ، هانیه توسلی، فرهاد قائمیان و فرهاد اصلانی از بازیگران «وفا» بودند.
«بانو» به کارگردانی فرید سجادی حسینی
سریال «بانو» محصول سال ۱۳۸۷ به کارگردانی فرید سجادی حسینی است. داستان این مجموعه مربوط به ملک خاتون معروف به «بانو» است که به خاطر مشکلاتی که مردم برای او ایجاد کرده‌اند، از شهر خود مهاجرت می‌کند و پس از ۲۰ سال دوری برای گرفتن انتقام و اعادهی حیثیت به همان شهر باز میگردد. در این رهگذر اتفاقاتی رخ می‌دهد که مردم و شهربانی در آن دخیل هستند.
تهیه‌کنندگی این سریال را سیدعلیرضا سبط احمدی برعهده داشته و بازیگرانی چون داریوش ارجمند، فریبا کوثری، زهرا سعیدی، ساره بیات، شهاب کسرایی، کاوه خداشناس، سیاوش طهمورث و مینا جعفرزاده در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.
«پرده‌نشین» به کارگردانی بهروز شعیبی
«پرده نشین» اولین مجموعه تلویزیونی بهروز شعیبی است که در آن داستان متفاوتی از روحانیت ارائه شد و با استقبال نسبی از سوی مخاطبان همراه بود. همچنین در این سریال به کارکردها و اثرگذاری‌های روحانیون و حضور آنها در کنار مردم توجه ویژه‌ای شده است. در خلاصه داستان این اثر که محصول سال ۹۳ تلویزیون بوده، آمده است: هدی پس از سال‌ها برای دریافت ارثیه پدری به ایران می‌آید اما برایش اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهد که سبب ایجاد مشکلاتی می‌شود.
فرهاد آییش، آتیلا پسیانی، ویشکا آسایش، هومن برق‌نورد، سعید نیکپور، مهران رجبی، حامد کمیلی، مائده طهماسبی، ژیلا سهرابی، سارا بهرامی، شیوا ابراهیمی، محسن کیایی، سپیده اعلایی، علی مردانه و زویا امامی در این مجموعه بازی کرده‌اند.