گروه سینمایی هنرآنلاین: علی ریاحی، کارگردان فیلم کوتاه «پرنده سیاه» درباره چالش‌های تولید فیلم کوتاه در شرایط کرونا گفت: در سال‌های اخیر هر کس که می‌خواهد فیلم کوتاه بسازد، اولین چالش او بحث مالی است. چون از یک جایی به بعد هزینه‌ها مانند هزینه‌های تولید فیلم سینمایی بلند شده و همین موضوع فیلمسازی را مقداری سخت‌تر از قبل کرده است. چرا که بحث مالی اولین و مهمترین مسئله است که دست و پای آدم‌ها را می‌بندد و نمی‌گذارد آنها بسیاری از ایده‌هایی را که می‌خواهند پیاده کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا ساختن فیلم کوتاه مسیری برای رسیدن به کارگردانی فیلم بلند است، بیان کرد: یکی از مسیرها برای رسیدن به کارگردانی فیلم بلند در ایران ساختن فیلم کوتاه است. البته مسیر معقول و درستی هم هست. چون چیزهایی را تجربه می‌کنیم که شاید به ما یک پشتوانه خیلی قوی بدهد. هم می‌توانیم مخاطبان را در جشنواره‌ها بشناسیم هم با ژانرهای مختلف آشنا می‌شویم. همه این موارد کمک می‌کند تا ساختن فیلم کوتاه مسیر درستی برای فیلم بلند باشد. کما اینکه در این سال‌ها دیدیم کسانی که از فیلم کوتاه وارد سینمای بلند شدند و خیلی موفق عمل کردند.

ریاحی افزود: یکی از مشکلاتی که اکنون در سینمای کوتاه می‌بینیم، بحث فیلمنامه است. یعنی اساسا ما شاهدیم همه درباره مسائلی مشابه فیلم می‌سازند. مسائلی که مورد پسند جشنواره‌ها باشد تا فیلم و به دنبال آن فیلمساز دیده شود. در واقع اینکه افراد فیلم کوتاه می‌سازند تا مسیر برای ساخت فیلم بلند آنها باز شود، همه را یک‌شکل کرده است. به صورتی که انگار همه از تجربه کردن اتفاق‌های تازه ترس دارند.

این کارگردان در ادامه بیان کرد: همچنین فیلم‌های کوتاه ما در بخش فیلمنامه متاثر از فیلم‌های بلند شده‌اند. به نوعی قصه‌هایی که برای فیلم کوتاه نیستند ساخته می‌شود. چرا که فیلمسازان در حال تمرین هستند که وقتی می‌خواهند فیلم بلند بسازند، بخشی از آن را در سینمای کوتاه تجربه کرده باشند. به نظرم همین موضوع سبب شده یک‌سری از دوستان برای تولید فیلم‌های کوتاه خود دنبال سلبریتی‌ها و افراد مطرح بروند. در صورتی که فیلم کوتاه جایی است برای نشان داده شدن بازیگرانی که هنوز آنقدر مطرح نشده‌اند. وقتی ما به دنبال سلبریتی می‌رویم، جای آنها را هم می‌گیریم.

وی ادامه داد: همه این موارد تاثیر جریانی در فیلم کوتاه است که سبب شده ما پول زیادی را برای ساختن فیلم کوتاه خرج کنیم. این موضوع لطمات بسیاری به سینمای کوتاه وارد کرد. بیشترین مساله‌ای که من هم در این فیلم داشتم، بحث مالی بود. جمع کردن هزینه‌های این فیلم خیلی سخت بود. اما به هر حال قرض کردم و ذره ذره سعی کردم پول آن را تهیه کنم.

ریاحی همچنین در پاسخ به این پرسش که سینمای کوتاه تا چه اندازه بستری مناسب برای پرداختن به ژانرهای مختلف است، گفت: در فیلم کوتاه تا جایی که می‌توان باید تجربه کرد. باید در ژانرها و شکل‌های مختلف فیلمسازی سرک کشید تا اول به سلیقه خودمان برسیم و دوم متوجه سلیقه مخاطب شویم و بتوانیم تاحدودی سلایق را تغییر دهیم. چرا که الان اکثر فیلم‌های بلند و کوتاه ما همگی دنباله یک مسیر را گرفته و از بحث تجربه کردن جدا شده‌اند. شاید در سینمای بلند بحث فروش و تجارت اجازه تجربه‌های تازه را به شما ندهد ولی سینمای کوتاه در بحث هزینه قابل مقایسه با سینمای بلند نیست و جایی برای تجربه کردن است. چه بهتر که ما از طریق سینمای کوتاه بتوانیم ژانرهای مختلف را تجربه و وارد سینمای بدنه خود کنیم.

این کارگردان همچنین درباره مشکلاتی که برای تولید فیلم کوتاه «پرنده سیاه» با آنها مواجه بوده گفت: بیشترین چالشم در این فیلم زمان نگارش فیلمنامه بود. چون به نظرم کار کردن روی موضوعات فانتزی و سوررئال یک مرزی دارد و ممکن است توی ذوق بزند و کمدی ناخواسته شود. به همین دلیل در پیش‌تولید با تدوین‌گر و بقیه عوامل که صحبت می‌کردم، خیلی سعی داشتم جلوی باگ‌هایی فیلمنامه و چیزهای دیگر را که ما را از مسیرمان جدا می‌کند بگیرم. در راستای همین موضوع تدوین فیلم را چند بار عوض کردیم. سعی کردم از نگاه‌های مختلف فیلم را ببینم تا خدای ناکرده موضوع در جایی گنگ نباشد.

وی همچنین درباره امکان جذب سرمایه برای تولید فیلم‌های کوتاه بیان کرد: این سومین فیلمی است که ساخته‌ام و باید بگویم جذب سرمایه برای من غیر ممکن بوده است. البته دوستانی بودند که کمک‌های جزئی کردند ولی تمام هزینه‌های فیلم را از داشته‌های خودم و دستمزد سال‌ها کارم پرداخت کردم. سرمایه‌گذاری در حوزه فیلم کوتاه هیچ توجیهی ندارد، چون برگشت سرمایه‌ای وجود ندارد. به همین خاطر خیلی سخت می‌توان سرمایه‌گذاری را به این سمت آورد.

ریاحی در پایان درباره علت حجم بالای تولید فیلم کوتاه در ایران گفت: این موضوع در ایران طبیعی است. در واقع نمی‌توان انتظار داشت با وجود این همه دانشجوی سینما و کارگردانی، تولید فیلم کوتاه کم باشد. قطعا همه آنها علاقمند به ساختن فیلم هستند. به نظرم ایرادی هم ندارد. چرا که ما هر چقدر بیشتر فیلم بسازیم و ببینیم، به رشد سینما کمک کرده‌ایم.

علی ریاحی ۲