گروه سینمایی هنرآنلاین: «نواهنگ» عنوان اولین مسابقه بزرگ استعدادیابی خوانندگی در شبکه آی‌فیلم است که کانال آی‌فیلم ۲ برای جوانان افغانستانی مقیم ایران برگزار کرد. این مسابقه، سه شنبه 18 خرداد، طی برگزاری مراسم اختتامیه آن در تهران، به خط پایان رسید. پیش تر البته سه برگزیده اول تا سوم مسابقه یعنی کبیر حسینی، احمد جیلانی و علی خوشبین مشخص شده بودند؛ ولی در این مراسم، ضمن تقدیر از این سه هنرمند جوان افغانستانی، آی فیلم2 خواننده برتر بر اساس آرای مردمی را نیز معرفی و تجلیل کرد.
برنامه «نواهنگ» را می‌توان مصداق یا شاخه‌ای از برنامه‌های استعدادیابی دانست که در حوزه موسیقی به شکل عام و در ارتباط با خوانندگی به شکل خاص برگزار می‌شود. در واقع «نواهنگ» یک مسابقه خوانندگی است که با داورانی از ایران و افغانستان برای شبکه آی فیلم۲ تولید می‌شود. فارغ از کارکردهای تخصصی و درون برنامه‌ای، نواهنگ را به واسطه اشتراکات فرهنگی و زبانی می‌توان برنامه‌ای در جهت تحکیم و تقویت روابط و تعامل فرهنگ‌های ایرانی و افغانستانی دانست که بر غنای زبانی و موسیقی مشترک و متمایز آنها می‌افزاید. مسابقاتی از این دست در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی در شبکه‌های تلویزیونی داشته است؛ مثلا در ارتباط با فوتبال، برنامه «ستاره ساز» یک برنامه تخصصی استعدادیابی است. برنامه «گزارشگر» نیز نمونه دیگری از یک برنامه تخصصی استعدادیابی است؛ اما در ارتباط با موسیقی و خوانندگی برنامه‌ای ویژه نداشتیم و تنها در برنامه «عصر جدید» برخی از شرکت کنندگان استعداد خوانندگی خود را در معرض سنجش و داوری قرار می‌دادند.
«نواهنگ» ویژه استعدادیابی خوانندگی از میان افغانستانی‌های مقیم ایران است. گرچه شرکت کنندگان این مسابقه از کشور افغانستان هستند؛ اما بدون شک این رویداد مهم هنری برای هر دو طرف افغانستانی و ایرانی جذابیت دارد، هم به دلیل زبان مشترک فارسی در محتوا و شعر و ترانه‌های قطعاتی که خواننده می‌شود و هم جذابیت موسیقی افغانستانی و برخی اشتراکات در نوع ساز و آهنگسازی و سبک خوانندگی که برای هنر و هنرمندان ایرانی واجد جذابیت است. همچنانکه هنرمندان افغانستانی نیز علاقه شدیدی به موسیقی و خوانندگان ایرانی دارند و چه بسا از سبک و شیوه‌های آنها تقلید یا الگوبرداری هم می‌کنند. این برنامه می‌تواند موجب زمینه تعامل و همکاری بیشتری بین اهالی موسیقی دو ملت شود؛ به ویژه اینکه در انتخاب داوران از ترکیب موسیقیدان‌های هر دو کشور استفاده شده است.
در مرحله راستی آزمایی این رقابت بزرگ، پس از آن که بر اساس فراخوان منتشر شده بیش از 100 نفر داوطلب شرکت در مسابقه شدند، عارف جعفری از خوانندگان افغانستانی، دکتر محمدرضا چراغعلی از آهنگسازان معروف ایرانی و مهرداد هویدا خواننده و آهنگساز معروف کشورمان به‌عنوان داور ، از میان ۱۳۰ نفر شرکت‌کننده، ۴۸ نفر را انتخاب کردند. این افراد به ۱۲ گروه چهار نفری تقسیم شدند و هر گروه در یک قسمت از برنامه «نواهنگ» با یکدیگر رقابت کردند و داوری اجراهایشان را این بار، علاوه بر محمدرضا چراغعلی و مهرداد هویدا، امیر تاجیک، خواننده ایرانی نیز به عهده گرفت.
در کنار جایگاه شناخته مهرداد هویدا و امیر تاجیک در میان موسیقی دوستان افغانستان، آنهایی که نسبت به موسیقی ایرانی شناخت دارند، جایگاه و اعتبار هنری دکتر محمدرضا چراغعلی را به ویژه در موسیقی پاپ می‌دانند و قطعا حضور او هم در جمع داوران بر اعتبار و وزن این برنامه افزود. چه بسا با کشف استعدادهای توانا در این برنامه با کمک آهنگسازی مثل دکتر چراغعلی بتوان به تولید قطعات موسیقی هم پرداخت که هم مخاطب ایرانی دارد هم مخاطب فارسی زبان خارجی.
شیوه و ساختار اجرایی این مسابقه به این طریق بود که از هر برنامه یک نفر با رأی داوران بالا آمد و ۱۲ نفر در سه برنامه نیمه‌نهایی شرکت کردند و در آخر سه نفر برگزیده نیمه‌نهایی، در برنامه فینال، عناوین اول، دوم و سوم را با رأی داوران به دست آوردند. به هر خواننده یک کد اختصاصی هم تعلق گرفت و بینندگان می‌توانستند با شماره‌ای که شبکه اعلام می‌کند، به کد خواننده‌ای که از نظرشان برتر است، رأی بدهند و به‌این ترتیب، علاوه بر سه نفر برتر از نظر داوران، یک نفر هم با رأی مردم انتخاب می‌شد که بعد از پخش فینال برنامه، در یک ویژه برنامه، نفر برگزیده مردمی هم به مخاطبان معرفی شد. مدت زمان تقریبی هر قسمت از «نواهنگ» ۵۰ دقیقه بود که جمعه شب‌ها از آنتن کانال آی‌فیلم ۲ برای فارسی‌زبانان افغانستان و تاجیکستان پخش می‌شد.
در واقع «نواهنگ» را می‌توان پیوند آهنگین و موسیقیایی کشورهای همسایه فارسی زبان دانست که فارغ از این اشتراکات و هیجان مسابقه، جذابیت‌های هنر موسیقی که همیشه پرطرفدار است، می‌تواند «نواهنگ» را به یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تولید شبکه آی فیلم بدل کند. چند کارکرد فرهنگی و رسانه‌ای می‌توان برای این برنامه برشمرد که قابل تامل است. از جمله قابلیت و ظرفیت سرگرم کنندگی آن که با شادی و نشاط همراه است و به تلطیف روحیه مخاطب کمک می‌کند. دوم آشنایی مردم کشورهای فارسی زبان با موسیقی یکدیگر و تاثیرپذیری از هم. سوم ارتقای دانش و سواد موسیقیایی مخاطب و کمک به رشد و توسعه موسیقی بومی و ملی و منطقه‌ای. ضمن اینکه شیوه‌های خوانندگی و قواعد و اصول آن هم در برنامه مطرح می‌شد و از این حیث می‌توان کارکرد آموزشی و مهارت آموزی را هم به مزایایی این برنامه اضافه کرد.
در یک چشم انداز کلان‌تر می‌توان گفت ساخت برنامه‌های از این دست می‌تواند به یک ابزار موثر در توسعه و تعمیق دیپلماسی فرهنگی ایران با کشورهای همسایه و فارسی زبان باشد که میراث فرهنگی مشترکی از جمله در ارتباط با موسیقی دارند.