سرویس سینمایی هنرآنلاین: مستند "بسیار سفر باید" در قالب مستند گردشگری غذا برای معرفی و حفظ این میراث فرهنگی روی آنتن شبکه جام جم رفته و هر پنجشنبه ساعت ۲۲ از این شبکه پخش میشود.
عبدالرحیم صاحب الفصول کارگردان مستند "بسیار سفر باید" در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره تفاوت این برنامه با سایر برنامههایی که در حوزه گردشگری در تلویزیون ساخته شدهاند، گفت: تاکنون در تلویزیون برنامهای با این رویکرد تولید نشده است. نگاه ما صرفاً گردشگری غذا و توسعه آن است. درواقع تمرکز ما روی بحث غذاست و در تلویزیون تاکنون برنامههایی که تولید شدهاند به شکل اختصاصی به گردشگری غذا نپرداختهاند. بهنوعی این برنامهها گردشگری، طبیعتگردی و بوم گردی بودند که در خلال آن به غذا نیز توجه داشتهاند، در حالی که برنامه ما مشخصاً درباره غذاست و در کنار آن به مسائلی همچون آداب و رسوم، موسیقی محلی، بازیهای بومی یا پوشاک نیز میپردازد. ما همانند یک گردشگر که وارد فضای شهری یا روستایی میشود و به دنبال کشف تازههاست کار کردیم و به دنبال غذاهای متفاوت و شاید فراموششده شهرها و روستاهای ایران رفتیم و در کنار آن از مناطق مختلف عبور کردیم.
او در ادامه درباره بحث پژوهش این برنامه نیز اظهار کرد: پژوهش ما میدانی و کتابخانهای بود و همین الان در پژوهش میدانی هستیم. فضاهای بکر و مختلف را به دست آوردیم عکس و فیلم از آنها تهیه کردیم تا فیلمنامه خوبی داشته باشیم. کتابهایی که در این حوزه بود را مطالعه کردیم و با اساتید جامعهشناسی و مردمشناسی نیز صحبتهای شفاهی داشتیم. در کنار این مقالات و پایاننامهها را نیز مطالعه کردیم. این روند چهار سال به طول انجامید و در حال حاضر یک گنجینه بسیار خوب دارم که حاصل آن حدود ۱۵۰ قسمت مستند ۵ تا ۱۰ دقیقهای به نام "طعم سفر" است که از شبکه یک سیما پخش شد و در حال حاضر بازپخش آن از شبکه شما در حال پخش است.
این مستندساز همچنین درباره احیای غذاهای فراموششده در این برنامه نیز بیان کرد: بهشدت با غذاهای گمشده مواجه هستیم که دیگر فراموش شدهاند و یا کمتر با آنها مواجه میشویم و این اتفاق باعث فراخوانده شدن این غذاها از بازماندگان آنها شده است. همه کسانی که در این مجموعه به طبخ غذا میپردازند، افراد بومی و محلی هستند که این غذاها را سینهبهسینه به نسل ما منتقل کردهاند. بهطور مثال من در منطقه آذربایجان یا گیلان به دنبال افرادی بودم تا آنها را پیدا کنم و جلوی دوربین بیایند و غذا را درست کنند.
صاحب الفصول در ادامه درباره چرایی پرداختن به گردشگری غذا نیز توضیح داد: آن چیزی که برای من وجود دارد این است که وقتی به سمت این موضوع رفتم به یک سبکبالی رسیدم و دیدم چقدر این فرهنگ غنی است و به حال خوب رسیدم. اتفاقی که در این روند افتاد، این بود که ما غذاهایی داریم که در هیچ کجا پخته نمیشوند و منحصربهفردند. این غذاها متعلق به ما هستند و هیچ کشور دیگری نمیتواند مانند آن را بسازد و ما هستیم که باید آنها را ثبت و ضبط کنیم. از سوی دیگر دارای مهمترین تمدن غذایی در جهانیم که میتوانیم روی آن بسیار کار کنیم و بستر مناسب و خوشایندی داریم که بدون هیچ نکتهای میتوان این فرهنگ غنی را به دنیا معرفی کرد.
او در پاسخ به این سؤال که آیا حاصل این پژوهشها کتاب مکتوبی خواهد بود یا نه، گفت: حتماً، تلاشم این است که این گنجینه را به شکل مکتوب نیز داشته باشیم و آن را گسترش دهیم. ما بالغ بر دو هزار نوع غذا با فرهنگهای مختلف داریم که رنگارنگ و زیباست و من شخصاً در این دریا شناور شدهام.
این کارگردان، درباره تعداد قسمتهای این برنامه نیز توضیح داد: با پشتوانه غنی که داشتیم به ۱۳ قسمت ۲۵ دقیقهای رسیدیم که پخش آن آغاز شده است، طی صحبتهایی که با مدیران شبکه داشتیم به طرحی ۵۲ قسمتی رسیدیم که هنوز قطعی نشده است. در حال حاضر با شبکه مستند صحبتهایی شده اما فعلاً شبکه جام جم متولی این کار ارزشمند است.
او در خاتمه گفت: امیدوارم که مخاطبان برنامه به ما کمک کنند، تا اطلاعات و ناگفتهها را به ما بگویند تا بتوانیم آنها را ثبت کنیم و این استمرار پیدا کرده و مجموعهای از غذاهای ایرانی را به ثبت برسانیم.