سرویس سینمایی هنرآنلاین: داوود میرباقری ازجمله کارگردانان سینما و تلویزیون ایران است که بیشترین سهم را در خلق آثار تاریخی و آثاری با موضوع ائمه در تلویزیون دارد. او با ساخت آثاری همچون "امام علی (ع)، "مختارنامه"، "معصومیت ازدست‌رفته" و ... تلاش کرده گوشه‌ای از تاریخ را به تصویر بکشد و آثارش ازجمله ماندگارترین آثار تصویری سینما و تلویزیون ایران است.

واقعه کربلا ازجمله دراماتیک‌ترین وقایع تاریخی است که پرداختن به آن نیازمند تحقیقات گسترده و تلاش‌های بی‌شمار است. با وجود این که این داستان می‌تواند ابعاد تصویری به‌یادماندنی در سینما و تلویزیون داشته باشد اما کمتر کارگردانی است که به سراغ ساخت آن برود.

میرباقری اما از نگاهی دیگر با ساخت سریال "مختارنامه" و خونخواهی مختار ثقفی به واقعه کربلا پرداخت؛ اثری ماندگار در تلویزیون ایران که بارها و بارها از شبکه‌های مختلف روی آنتن رفته است. درواقع فقدان آثار متنوع درباره ابعاد تاریخی واقعه کربلا منجر به این شده تا تنها چند اثری که در طی این سال‌ها ساخته شده‌اند به‌دفعات از شبکه‌های مختلف سیما پخش شوند.

سریال مختارنامه

"مختارنامه" به نویسندگی حسن میرباقری و محمد بیرانوند و تهیه‌کنندگی محمود فلاح به داستان مختار ثقفی با کنیه ابواسحاق می‌پردازد که پس از حادثه عاشورا به خونخواهی از شهدای کربلا برمی‌خیزد.

این مجموعه در سال 1389 تا 1390 در ۴۰ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای از تلویزیون پخش شد. فریبرز عرب‌نیا، مهدی فخیم‌زاده، فرهاد اصلانی، رضا رویگری، رضا کیانیان، فریبا کوثری، انوشیروان ارجمند، ژاله علو، ابراهیم‌آبادی، گوهر خیراندیش، شهرام حقیقت‌دوست، الهام حمیدی، حدیث فولادوند، نسرین مقانلو، آهو خردمند، ویشکا آسایش، داوود رشیدی، امین زندگانی، فرخ نعمتی، پرویز پورحسینی، بهنوش طباطبایی، عنایت شفیعی، جعفر دهقان، حامد حدادی، محمد صادقی، حامد میرباقری، کریم اکبری مبارکه، اکبر زنجانپور و عزیزالله هنرآموز بخشی از بازیگرانی هستند که در این سریال ایفای نقش می‌کنند. در این سریال ۱۱۰ بازیگر اصلی و ۴۰۰ بازیگر فرعی بازی می‌کنند.

فیلمبرداری سریال "مختارنامه" از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در تیر ۱۳۸۸ پس از پنج سال به پایان رسید. فیلمبرداری این مجموعه، در تهران، قزوین، تاکستان، ورامین، آبادان، شوشتر، شهریار، آران و بیدگل، اسلامشهر، کویر سفیدشهر و شاهرود در ۷۰۰ سکانس که تنها ۱۰۰ سکانس آن مربوط به پنج جنگ بزرگ است با بودجه‌ای 20 میلیارد تومانی فیلمبرداری شد.

تدارکات اولیه برای ساخت سریال مختارنامه از مهر 1381 آغاز شد و از شهریور 1382 نیز سریال وارد مرحله پیش‌تولید شد و پس از شش ماه پیش‌تولید، فیلمبرداری آن به شیوه 35 میلی‌متری در رمل‌ها و بیابان‌های کاشان آغاز شد.

بخش‌هایی از دکور "مختارنامه" که وقایع و ماجراهای آن در 122 لوکیشن داخلی و خارجی اتفاق افتاده، در زمینی به مساحت 30 هکتار ساخته شد که شامل اجزای مختلف شهرهای کوفه، مکه و ساختمان کعبه بود. برای ساخت مجموعه، دکورهای مربوط به شهر کوفه و بخش‌های مختلف آن، دکورهای شهر مدائن و محله‌های مختلف آن، دکور شهر مکه شامل بنای کعبه و بخش‌های مختلف آن و نیز دکور دهکده لفقا ساخته شد.

سریال مختارنامه

لوکیشن اصلی "مختارنامه" در احمدآباد مستوفی واقع در جنوب غربی اتوبان آزادگان تهران بود و دکورهای مختارنامه توسط "محسن شاه ابراهیمی" مدیر هنری و "جلیل فتوحی نیا" طراح صحنه و گروه ساخت و ساز، ساخته شد. اصلی‌ترین دکورهای مجموعه شهر کوفه، مکه و مدائن بود که در زمین‌های کشاورزی منطقه احمدآباد مستوفی بنا شد.

هزار و 430 نفر نیروی انسانی درگیر این مجموعه شدند و برخی نیروها از شهرها و مکان‌هایی که فیلم‌برداری صورت می‌گرفت انتخاب می‌شدند.

میرباقری به‌عنوان کارگردانی که سبک و سیاقی کلاسیک را در کارهایش دنبال می‌کند، همیشه بر استفاده از بازیگران حرفه‌ای اعتقاد و اصرار دارد. البته در مختارنامه گاه بنا به‌ضرورت افرادی مانند حامد حدادی بسکتبالیست تیم ملی نیز به دلیل فیزیک خاص مقابل دوربین رفتند. احمد ایراندوست یا همان غول برره هم دیگر بازیگری بود که انتخاب آن از سوی مختارنامه نگاه‌های زیادی را متوجه این سریال کرد.

 در ابتدا ایفای نقش مختار را میرباقری به جمشید هاشم‌پور داد که او نپذیرفت، پس از آن میرباقری به سراغ علیرضا شجاع‌نوری رفت، اما او نیز بنا به دلایلی حاضر به ایفای نقش مختار نشد تا قرعه به نام فریبرز عرب‌نیا بیفتد.

برای ایفای نقش ابن زیاد نیز میرباقری به سراغ حمید فرخ‌نژاد رفت، اما پس از آنکه او بازی در این نقش را نپذیرفت میرباقری به سراغ فرهاد اصلانی رفت که به زیبایی از عهده ایفای این نقش برآمد.

سریال مختارنامه

محمدرضا شریفی‌نیا که با بازی در نقش ولید در سریال "امام علی (ع)" با میرباقری همکاری داشت این بار نقش محمد بن حنفیه را بازی کرد. به این فهرست می‌توان نام‌های دیگری را هم اضافه کرد. مثلاً اکبر زنجانپور که در این سریال، نقش عموی مختار را ایفا کرده یا نسرین مقانلو که ایفاگر نقش همسر مختار بوده است. در این سریال نقش حضرت ابوالفضل (ع) هم توسط جوانی 20 ساله به نام کاوه فتوحی ایفا شده است. رضا کیانیان هم نقش عبدالله بن زبیر حاکم مکه را ایفا کرده است. بهنوش بختیاری هم در نقش یک شاهزاده اشرافی مقابل دوربین رفت و شهره لرستانی در دو نقش یکی در نقش زن کوفی که دوستدار امام حسین (ع) است و یک بار هم در نقش خواهر مختار به ایفای نقش پرداختند. بهناز جعفری دیگر بازیگری است که نقشی متفاوت در این سریال ایفا کرد او نقش یکی از زنان شرور کوفه را ایفا کرد که همسر او با بازی شهرام حقیقت دوست در اغلب فعالیت‌هایش با او همکاری می‌کند.

 در "مختارنامه" نقش حضرت ابوالفضل (ع) را جوانی نوزده ساله به نام کاوه فتوحی بازی کرد. او که تا آن زمان مقابل هیچ دوربینی ظاهر نشده بود و تا زمان نمایش بخش‌های مربوط به آب آوردن حضرت عباس (ع) از نهر علقمه هیچ تصویری از او منتشر نشده بود در این سریال به ایفای نقش پرداخت اما تصویرش از تلویزیون پخش نشد. نمایش چهره‌ حضرت ابوالفضل (ع) در این سریال با نظر و موافقت عزت‌الله ضرغامی رئیس وقت سازمان صدا و سیما صورت گرفت اما این بخش از سریال بنا بر ملاحظات پخش نشد. همچنین رضا میرباقری، برادر کوچک داوود میرباقری در سریال "مختارنامه" که به‌عنوان یکی از اعضای گروه کارگردانی هم در ساخت این مجموعه همکاری کرده است در نقش امام حسین (ع) بازی کرد البته تصویر چهره او نشان داده نشد و تماشاگر تنها هیبت او را در این سریال می‌بیند.

اغلب بازیگران یا سوارکاری و شمشیربازی را یاد داشتند یا در طول مدت فیلم‌برداری آموزش دیدند. آن‌ها سوارکاری را زیر نظر احمد نمازی و شمشیربازی و حرکات رزمی را زیر نظر محمود اردلان طراح حرکات رزمی آموزش دیدند. افتادن از اسب، ضربه خوردن با شمشیر و مواردی از این دست چند مرتبه برای بازیگران اتفاق افتاد. فریبرز عرب‌نیا و رضا رویگری چند بار در سر صحنه زخمی شدند. تهیه‌کننده هم دو بار به دلیل فشار کار سکته کرد. این تنها به عوامل خلاصه نشد و در اواسط فیلمبرداری به علت فشار زیاد داوود میرباقری از حال رفت و راهی بیمارستان شد.

سرانجام پس از پنج سال تلاش برای ساخت این سریال در سال 1389 به روی آنتن رفت و تا سال 1390 پخش آن ادامه یافت تا تبدیل به یکی از ماندگارترین آثار تاریخی تلویزیون شود و حالا حتی تبدیل به چند فیلم تلویزیونی شده است که در ایام محرم و صفر پخش می‌شوند.

میرباقری پس از ساخت این سریال، چند سالی دست نگه داشت تا سال گذشته که بالاخره پس از صحبت‌های بسیار پروژه "سلمان فارسی" کلید خورد و گروه این روزها با رعایت تمامی نکات بهداشتی مشغول ساخت این سریال هستند تا برگی دیگر از تاریخ با این سریال ورق بخورد.