سرویس سینمایی هنرآنلاین: بهرام و بهمن ارک را این روزها همه در عرصه فیلم کوتاه به خوبی می‌شناسند، دو برادر تبریزی که با آثارشان نه تنها در ایران بلکه در جشنواره‌های بین‌المللی نیز معروف هستند.
برادران ارک امسال با فیلم "حیوان" مهمان سی و ششمین جشنواره فیلم فجر هستند، فیلمی که امسال موفق به دریافت جایزه دوم بخش سینه‌فونداسیون هفتادمین جشنواره فیلم کن شد و در ادامه در جشنواره‌های مختلف جوایز بسیاری گرفت.
این فیلم روز شنبه 14 بهمن ماه ساعت 20 در پردیس ملت برای اهالی رسانه به نمایش درآمد. در همین زمینه با بهمن ارک گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
آقای ارک در ابتدا کمی درباره داستان و همچنین ایده شکل گیری این فیلم بیان کنید؟
"حیوان" درباره آدمی است که می‌خواهد از مرز رد شود. من و برادرم پیش از این که فیلم را بسازیم قرار بود در مدرسه ملی سینما ثبت نام کنیم و برای ثبت نام در زمانی رسیدیم که وقت ناهار اساتید بود. در نتیجه به ما اجازه ورود ندادند و ما پشت در منتظر ماندیم. در همین حین گربه‌ای از در رد شد و وارد محوطه شد و همین جرقه‌ای را در ذهن ما زد مبنی بر این که مرزی که برای ما مشخص می‌کنند برای یک حیوان مرز محسوب نمی‌شود.
فیلم شما را می‌توان در زمره فیلم‌های صامت دانست؟
ما زمان و مکان در فیلممان نداریم؛ آدم از هر مرزی می‌تواند رد شود و نمی‌خواستیم با زبان هویت خاصی به او بدهیم. ابتدا دوست داشتیم فیلم به زبان انگلیسی باشد و اول با دیالوگ کار کردیم ولی بعد دیدیم که دیالوگ باز هم جا و مکان به کار می‌دهد به همین دلیل حتی سعی کردیم در طراحی صحنه و لباس هم به گونه‌ای کار کنیم که ایرانی بودن را از فضا خارج کنیم تا فیلم متعلق به جای خاصی نباشد.
اما در فیلم قبلیتان "نجس" شما از دیالوگ بهره گرفتید و تمام دیالوگ‌ها نیز به زبان آذری بود.
بله فیلم قبلی ما "نجس" دیالوگ داشت و آن هم دوباره درباره حیوان بود، اما فکر می‌کنیم آنچه در دل دارید را به مخاطب بگویید و صادقانه حرف بزنید باعث می‌شود مخاطب فیلم را درک کند؛ بنابراین الزامی برای وجود دیالوگ برای ارتباط برقرار کردن با مخاطب وجود نداشت.
آیا قرار است همین روند را ادامه دهید و تمام انرژی خود را صرف ساخت فیلم کوتاه کنید؟
ما یک فیلم ویدئویی هم ساخته‌ایم و بعد به سراغ فیلم کوتاه آمدیم. قاعده‌ای وجود ندارد و پروژه بعدی ما فیلم بلند است و دوست داریم فیلم بلند بسازیم و این فضا را هم تجربه کنیم. این را لازم می‌دانیم اما قائل به این نیستیم که حتما فیلم کوتاه یا حتما فیلم بلند بسازیم.
قصد دارید این روند را تا کجا ادامه دهید؟
به دنبال تجربه ساختارهای نو و شیوه فیلمسازی جدید هستیم. دوست نداریم راه‌هایی که جزو عادت‌های فیلمسازی است تکرار کنیم، مگر این که در یک داستان راهی جز این نداشته باشیم. تماشاگران در فیلم‌های ما هر بار با فضای متفاوتی مواجه می‌شوند؛ مثلا در فیلم "سویوق " تماشاگر با فیلمی آرام سروکار دارد، در حالی که فیلم بعدی که برای ثبت نام در مدرسه ملی سینما ساخته بودیم، مضمون طنز داشت. ولی فیلم "حیوان" دارای فضا و عناصری به شدت آلترناتیو است و می‌شود آن را فیلمی تجربی محسوب کرد.
فیلم بلندتان در چه مرحله‌ای است؟
در مرحله نگارش هستیم و بخاطر اتفاقاتی که برای "حیوان" افتاد و حضورهای جهانی‌اش تمرکزمان کم شد و کمی شلوغ شدیم، اما دو سالی است که مشغول نگارش فیلمنامه کار جدیدمان هستیم که داستان آن در تبریز اتفاق می‌افتد و به شکل فولکلور و حالت‌های انتزاعی و رئال دارد و فیلمی است بین "حیوان" و " نجس". دوست دارم در صورت آماده شدن در پاییز سال اینده کلید بزنیم اما هنوز چیزی مشخص نیست.
آقای ارک شما با برادران به شکل مشترک کار می‌کنید. این مشترک کار کردن برای شما سخت نیست؟ به هر حال هر کسی نظرات و دیدگاه‌های مخصوص به خودش را دارد.
ما کار را بین خودمان تقسیم می‌کنیم ولی فکرمان بهم شبیه است. به فیلمسازان هم همیشه توصیه می‌کنم تبادل نظر و گفت‌وگو داشته باشند چرا که در پیشبرد اهدافشان بسیار موثر است و این نظرات می‌تواند شما را از فضای فیلمنامه دور کند تا توهم زده نشوید. انفرادی‌ها اگر بتوانند نظر دیگرانی را که به افکارشان نزدیک است استفاده کنند بهتر است و اتفاقات بهتری برایشان می‌افتد. شرایط ما کمی فرق می‌کند، چون ما دو قلو هستیم و یک جور فکر می‌کنیم و حتی یک جور عمل می‌کنیم. بعضی اوقات می‌بینیم که فاصله‌های زیادی داریم ولی تا حدی تله‌پاتی داریم. ما خیلی شبیه به هم زندگی می‌کنیم. سر کار پیش آمده که من صحنه را می‌چینم، بهرام با بازیگر کار می‌کند. یا من در چیدن میزانسن خلاقیت بیشتری نشان می‌دهم، خودمان این‌ها را تشخیص می‌دهیم که کدام بهتر است، با هم به گفت‌وگو می‌نشینیم و پیشنهادهای بهتری به هم می‌دهیم، جوری نیست که بگوییم من بدتر یا بهتر از توام، چیزی که بهتر است را خودمان با هم در میزانسن‌ها به نتیجه می‌رسانیم. در فیلمنامه نویسی هم یا بهرام ایده‌ای دارد و یا من ایده‌ای دارم و بعد با همدیگر آن ایده را پخته می‌کنیم. ولی معمولا تایپ فیلمنامه به عهده من است. بهرام بیشتر نظارت می‌کند. گاهی نیز پیش آمده که من فیلمنامه‌ای نوشتم و به بهرام دادم و او همان فیلمنامه را بازنویسی کرده و به من برگردانده و من هم دوباره بازنویسی‌اش کرده‌ام. همیشه همین‌گونه بوده است.
شما امسال در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر با سایر آثار رقابت می‌کنید. ارزیابی‌تان از این حضور و این جشنواره به چه شکل است؟
جشنواره فیلم فجر محلی است که فیلمسازان و اهالی سینمای بدنه در آن دور هم جمع هستند. در حالی که در جشنواره فیلم کوتاه و یا جشن خانه سینما این اتفاق نمی‌افتد. جشنواره این فرصت را فراهم می‌کند تا به سرمایه‌گذاران و تهیه کنندگان بیشتر نزدیک شویم. ضمن این که این روزها به واسطه حضور فیلمسازان جوان و موفقیت‌های آن‌ها به فیلمسازان فیلم اولی توجه ویژه‌ای می‌شود و ما می‌توانیم در این گفت‌وگوها و تبادل آرا سرمایه گذار خوب پیدا کنیم و در کمال آرامش کار بلندمان را کلید بزنیم.
در مورد جریان فیلم کوتاه در ایران چه دیدگاهی دارید؟
ساخت فیلم کوتاه در ایران نسبت به گذشته بسیار ساده تر شده است و به درجه خیلی بالایی رسیده است. فیلمسازهای خوب و دغدغه خوب بسیار داریم و هم چنین بسیاری فیلمساز بد که البته مهم هستند چرا که نشان دهنده این است که بسیاری دغدغه سینما دارند، حتی اگر فعلاً نمی‌توانند فیلم خوب بسازند. فیلم کوتاه الان حال خوبی دارد، اما نمی‌دانم که آیا می تواند ماندگار باشد یا خیر؛ زیرا فیلمساز همیشه یک پدیده است. ممکن است کسی که تا به حال فیلمی نساخته، اثری بسازد که همه را متحیر کند و یا کسی که درس فیلمسازی خوانده نمی‌تواند فیلم خوبی کار کند. به همین علت من می گویم که بهتر است بستر را کاملاً مهیا کنیم و سایت و بلاگ‌های زیادی داشته باشیم زیرا این روزها فیلم کوتاه اهمیت بیشتری نسبت به سالیان گذشته دارد و امیدوارم همین روال ادامه یابد.