یک رکورد جدید در جوایز اسکار / رقابت 92 کشور در بخش فیلم خارجی‌زبان

سرویس سینمایی هنرآنلاین: آکادمی علوم و هنرهای سینمایی پنجشنبه شب اعلام کرد که 92 کشور نمایندگان خود را برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان نودمین دوره جوایز اسکار معرفی کردند که این یک رکورد جدید است. سال قبل 85 کشور نمایندگان خود را به اسکار فرستادند که خود یک رکورد بود.

هائیتی، هندوراس، لائوس، موزامبیک، سنگال و سوریه امسال برای اولین بار فیلم به آکادمی معرفی کرده‌اند. تعدادی از فیلم‌های مطرح جشنواره‌های سینمایی در یک سال گذشته، به عنوان نمایندگان کشورهای سازنده به اسکار معرفی شده‌اند.

سوئد فیلم "مربع" ("میدان") به کارگردانی روبن اوستلوند را برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار 2018 معرفی کرده است. این فیلم مه پیش جایزه نخل طلای هفتادمین جشنواره فیلم کن را دریافت کرد. کلاس بانگ، الیزابت ماس، دامینیک وست و تری نوتاری در "مربع" بازی می‌کنند. داستان درباره کیوریتور اصلی یک موزه هنری است که نقشه‌هایش برای تبلیغ یک نمایشگاه از کنترل خارج می‌شود. پیش از این دو فیلم دیگر اوستلوند نماینده سوئد در اسکار بوده است: "غیرعمدی" در 2009 و "فورس ماژور" در 2014 که فیلم دوم هرچند به فهرست کوتاه نامزدهای اسکار راه پیدا کرد، اما در نهایت نامزد اسکار فیلم خارجی‌زبان نشد.

سوئد تاکنون 14 بار در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد دریافت جایزه شده و سه بار برای فیلم‌های "چشمه باکرگی" (1960)، "همچون در یک آینه" (1961) و "فانی و الکساندر" (1983)، هر سه به کارگردانی اینگمار برگمان، این جایزه را دریافت کرده است. این کشور آخرین بار سال گذشته با کمدی/درام "مردی به نام اوه" به کارگردانی هانس هولم نامزد جایزه فیلم خارجی‌زبان شد، اما جایزه را به "فروشنده" به کارگردانی اصغر فرهادی از ایران واگذار کرد.

مجارستان با فیلم "بر جسم و روح" به کارگردانی ایلدیکو انیدی شانس خود را در جوایز اسکار امتحان می‌کند. این فیلم فوریه پیش برنده جایزه خرس طلای شصت و هفتمین جشنواره فیلم برلین شد. داستان این کمدی رمانتیک در یک کشتارگاه در بوداپست روی می‌دهد و درباره ارتباط بین دو کارگر است. مجارستان دو سال پیش با درام هولوکاستی "پسر شائول" به کارگردانی لاسلو نمش اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را دریافت کرد. سال 1981 نیز فیلم "مفیستو" به کارگردانی ایشتوان سابو از مجارستان جایزه این بخش را گرفت. مجارستان در مجموع تاکنون 9 بار در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد بوده است.

فرانسه "120 ضربان در دقیقه" به کارگردانی رابین کامپیو را به عنوان نماینده خود در بخش فیلم خارجی‌زبان نودمین دوره جوایز اسکار انتخاب کرده است. این فیلم امسال در جشنواره فیلم کن برنده جایزه بزرگ شد و همچنین جایزه فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) را دریافت کرد. فرانسه در مجموع با 39 نامزدی، بیش از هر کشور دیگر نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان بوده و با 12 بار پیروزی بعد از ایتالیا بیشترین موفقیت را در این بخش داشته است. آخرین باری که یک فیلم فرانسوی برنده اسکار فیلم خارجی‌زبان شد، سال 1993 بود که "هندوچین" به کارگردانی رژیس وارنیه با بازی کاترین دونوو این جایزه را گرفت.

"بدون عشق" به کارگردانی آندری زویاگینتسف نماینده روسیه در اسکار است. این فیلم نیز اولین بار در دنیا امسال در بخش رسمی جشنواره فیلم کن روی پرده رفت و جایزه هیئت داوران را گرفت. زویاگینتسف در 2014 با فیلم "لویاتان" در جشنواره کن برنده جایزه بهترین فیلمنامه شد و فیلمش بعدها به عنوان نماینده روسیه به اسکار معرفی شد و به فهرست نامزدهای جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان راه پیدا کرد.

سنگال با "فلیسیته" به کارگردانی آلن گومیس فیلمساز سنگالی/فرانسوی برای اولین بار وارد رقابت شده است. این فیلم سال گذشته در جشنواره برلین جایزه بزرگ هیئت داوران را دریافت کرد. "فلیسیته" داستان زنی مغرور و مستقل است که به عنوان خواننده در یک بار در کینشاسا کار می‌کند. زندگی او زمانی به هم می‌ریزد که پسرش در یک تصادف هولناک در بیمارستان بستری می‌شود و...

لهستان "رد پا" تازه‌ترین ساخته آگنیشکا هولاند کارگردان کهنه‌کار را به نمایندگی از خود برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرده است. این فیلم هم اولین بار در دنیا فوریه پیش در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره برلین روی پرده رفت و برنده جایزه آلفرد بائر (خرس نقره‌ای) شد. هولاند با فیلم‌هایی چون "اروپا اروپا" و "در تاریکی" شهرت دارد. "در تاریکی" در 2011 نماینده لهستان در اسکار بود و نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان هم شد، اما آن سال اسکار به "جدایی نادر از سیمین" اصغر فرهادی از ایران رسید. لهستان از 1963 که با "چاقو در آب"، اولین فیلم رومن پولانسکی وارد رقابت اسکار شد و نامزد شد، تا سال گذشته 48 بار در این رقابت حضور داشت. این کشور تاکنون 10 بار نامزد شده و یک بار - در 2014 با "ایدا" به کارگردانی پاول پاولیکوفسکی - پیروز شده است.

فیلم "محوشدگی" به کارگردانی فاتح آکین فیلمساز آلمانی-ترکیه‌ای نماینده آلمان در اسکار است. این فیلم اولین بار در دنیا امسال در بخش مسابقه رسمی هفتادمین جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و دایان کروگر بازیگر آلمانی-آمریکایی برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد. داستان تریلر "محوشدگی" در هامبورگ روی می‌دهد و کروگر نقش زنی را بازی می‌کند که بعد از یک بمب‌گذاری که باعث کشته شدن همسر و پسرش می‌شود، به دنبال انتقام است. آلمان تاکنون 19 بار در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد اسکار شده است که 9 بار آن تا پیش از اتحاد این کشور در 1990 و 10 بار از آن سال تاکنون بوده است. آلمان در این مدت با فیلم‌های "هیچ جا در آفریقا" (2002) و "زندگی دیگران" (2006) دو بار اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را دریافت کرده است. در 1979 نیز "طبل حلبی" به کارگردانی فولکر شلوندورف جایزه اسکار را برای آلمان غربی به همراه آورد. آلمان آخرین بار سال گذشته با کمدی سیاه "تونی اردمان" به کارگردانی مارن آده بخت دریافت جایزه را داشت.

"فوکس‌تروت" به کارگردانی ساموئل مائوز به نمایندگی از اسرائیل در اسکار حضور دارد. این فیلم امسال در جشنواره فیلم ونیز جایزه بزرگ هیئت داوران را از آن خود کرد.

شیلی با فیلم "یک زن شگفت‌انگیز" به کارگردانی سباستین للیو در اسکار حضور دارد. این فیلم اولین بار در دنیا فوریه پیش در بخش مسابقه بین‌الملل شصت و هفتمین جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و برنده جایزه خرس نقره‌ای بهترین فیلمنامه (سباستین للیو و گونزالو مازا) شد. للیو کارگردان فیلم تحسین‌شده "گلوریا" است که سال 2013 در جشنواره برلین برنده جایزه خرس نقره‌ای بهترین بازیگر زن شد. "گلوریا" آن سال نماینده شیلی در اسکار بود، اما نامزد نشد.

اسپانیا با "تابستان 1993" (Summer 1993) اولین فیلم بلند داستانی کارلا سیمون به اسکار می‌رود. این فیلم فوریه پیش جایزه بهترین فیلم بلند اول جشنواره فیلم برلین را دریافت کرد و در بخش کودکان نسل Kplus جشنواره نیز تقدیر شد. اسپانیا تاکنون 19 بار نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان بوده و چهار بار جایزه دریافت کرده است. این کشور آخرین بار در 2004 با فیلم "دریای درون" به کارگردانی آلخاندرو آمنابار برنده اسکار فیلم خارجی‌زبان شد.

ایتالیا - رکورددار دریافت جایزه اسکار فیلم خارجی‌زبان - با "یک کامبرا" به کارگردانی جوناس کارپینیانو شانس خود را در جوایز اسکار امسال امتحان می‌کند. این فیلم ماه مه امسال در چهل و نهمین دوره دو هفته کارگردانان جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و جایزه سینمای اروپا را گرفت که به بهترین فیلم اروپایی بخش دو هفته کارگردانان می‌رسد.

ایتالیا در مجموع 14 بار برنده شده که شامل 11 جایزه اسکار فیلم خارجی‌زبان و سه جایزه ویژه این بخش است. این کشور آخرین بار در 2013 با "زیبایی بزرگ" به کارگردانی پائولو سورنتینو جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را دریافت کرد.

اتریش با فیلم "پایان خوش" به کارگردانی میشائیل هانکه در اسکار حضور دارد. این فیلم که تولید مشترک اتریش، فرانسه و آلمان است، اولین بار در دنیا امسال در بخش مسابقه هفتادمین دوره جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. ژان-لویی ترینتینیان، ایزابل هوپر و متیو کاسوویتس در "پایان خوش" بازی می‌کنند. هانکه در 2013 با فیلم فرانسوی‌زبان "عشق" که داستانش در پاریس روی می‌دهد، جایزه اسکار فیلم خارجی‌زبان را برد و در چهار بخش دیگر نیز نامزد شد. آن فیلم را نیز اتریش، کشور زادگاه هانکه به اسکار فرستاد. "روبان سفید" دیگر ساخته هانکه که آن هم جایزه نخل طلای کن را برد، سال 2009 نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد، اما آن سال به نمایندگی از آلمان در اسکار حضور داشت، مسئله‌ای که باعث ناراحتی اتریشی‌ها شد. اتریش در 2007 با فیلم "جاعل‌ها" ساخته اشتفان روزوویتزکی برای اولین بار برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد و در 2012 با "عشق" برای دومین بار جایزه گرفت. این کشور دو بار دیگر هم نامزد دریافت این جایزه بوده است.

"جاده استانبول" به کارگردانی رشید بوشارب فیلمساز کهنه‌کار الجزایری نماینده این کشور در اسکار است. این فیلم اولین بار در دنیا در بخش پانوراما شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین روی پرده رفت. "جاده استانبول" ششمین فیلم به کارگردانی بوشارب است که به نمایندگی از الجزایر به آکادمی معرفی می‌شود. سه فیلم او شامل "غبار زندگی"، "روزهای افتخار" و "خارج از قانون" پیش از این نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شده‌اند.

"اول پدرم را کشتند" تازه‌ترین تجربه کارگردانی آنجلینا جولی بازیگر و کارگردان آمریکایی نماینده کامبوج در بخش فیلم خارجی‌زبان است. این فیلم به تازگی در بخش جنبی جشنواره فیلم تورنتو نمایش داده شد. جولی "اول پدرم را کشتند" را با همکاری شبکه نت‌فلیکس، بر مبنای کتاب خاطرات لونگ آونگ نویسنده و فعال حقوق بشر کامبوجی ساخته است. خانم آونگ در این کتاب از بقا در دوران حکومت خمرهای سرخ در کامبوج در دهه 1970 نوشته است. جولی تابعیت دوگانه آمریکا و کامبوج را دارد و یک پسر کامبوجی را به فرزندی پذیرفته است. او در 2005 به خاطر تلاش‌های خود در حفظ محیط زیست کامبوج تابعیت این کشور را دریافت کرد. کامبوج تا پیش از این پنج بار در رقابت فیلم خارجی‌زبان شرکت کرده و یک بار با مستند "تصویر گمشده" نامزد شده است.

"نفس" به کارگردانی نرگس آبیار نماینده ایران در رقابت اسکار است. این فیلم اولین بار در بخش سودای سیمرغ سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و برنده دو جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای شبنم مقدمی و جایزه بهترین فیلم در بخش نگاه ملی شد. جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم زنان ونکوور کانادا و جایره بهترین کارگردانی از جشنواره شب‌های سیاه تالین (استونی) از دیگر جوایزی است که این فیلم تاکنون از آن خود کرده است. آبیار 46 ساله اولین فیلمساز زن است که فیلمی از او به نمایندگی از ایران به اسکار معرفی می‌شود.

ایران تا پیش از این 22 بار در رقابت فیلم خارجی‌زبان شرکت کرده و دو بار برنده شده و یک بار دیگر نامزد اسکار بوده است. اصغر فرهادی در 2013 با "جدایی نادر از سیمین" و سال گذشته با "فروشنده" برنده این جایزه شد. "بچه‌های آسمان" به کارگردانی مجید مجیدی در 1998 نامزد دریافت جایزه اسکار فیلم خارجی‌زبان بود.

"یه‌وا" به کارگردانی آناهید آباد دیگر کارگردان ایرانی نیز نماینده ارمنستان در اسکار 2018 است. این فیلم به تهیه‌کنندگی تقی علیقلی‌زاده با مشارکت مرکز سینمایی ارمنستان و بنیاد سینمایی فارابی ایران تولید شده است.

نامزدهای بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان در دو مرحله انتخاب می‌شوند. در مرحله اول اعضای داوطلب از همه شاخه‌های آکادمی، به عنوان اعضای کمیته عمومی بخش فیلم خارجی‌زبان، هر یک حداقل 15 را می‌بینند و بر مبنای امتیاز 6 تا 10 به فیلم‌ها نمره می‌دهند.

شش فیلمی که بالاترین امتیاز را توسط کمیته عمومی کسب کرده‌اند، به فهرست کوتاه نامزدهای بخش فیلم خارجی‌زبان راه پیدا می‌کنند. سپس یک کمیته اجرایی پس از اطلاع از شش فیلم انتخاب‌شده، تشکیل جلسه می‌دهد و سه فیلم را دیگر انتخاب می‌کند. به این ترتیب 9 فیلم فهرست کوتاه انتخاب می‌شوند.

در مرحله بعد، چهار کمیته‌ ویژه در نیویورک، لس آنجلس، لندن و سان فرانسیسکو، فیلم‌های فهرست کوتاه را می‌بیند و درباره پنج نامزد نهایی تصمیم می‌گیرد که که اسامی آن‌ها 23 ژانویه 2018 (3 بهمن) همراه نامزدهای دیگر بخش‌های جوایز اسکار اعلام خواهد شد. در نهایت برنده اسکار فیلم خارجی‌زبان با رأی اعضای فعال و دائمی آکادمی انتخاب می‌شود.

نودمین دوره جوایز اسکار یکشنبه چهارم مارس 2018 (بامداد دوشنبه 14 اسفند به وقت ایران) برگزار می‌شود.

فهرست فیلم‌های معرفی‌شده به شرح زیر است:

علی افتخاری