گروه تئاتر «هنرآنلاین» :نمایش «دور» به کارگردانی وحید نفر در تالار قشقایی تئاترشهر اجرا شد. این نمایش در یک موقعیت کمدی گریزی به دوران دفاع مقدس زده است.
علی باروتی، محسن زرآبادی پور، سهیل ساعی، محمد شکری و محمدهادی عطایی در این اثر به ایفای نقش می‌پردازند.
به بهانه این نمایش وحید نفر و محمود مداحی تهیه‌کننده نمایش«دور» مهمان خبرگزاری هنرآنلاین بودند و با آن‌ها به گپ و گفت پرداختیم. در بخش اول به بررسی موضوعات محوری نمایش «دور» و تئاتر دفاع مقدس پرداختیم. بخش دوم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید؛
آقای مداحی، شما اشاره کردید که به دنبال درآمدزایی از تئاتر نبودید. آیا اساسا تئاتر باید درآمدی داشته باشد یا خیر؟
مداحی_ سوال من این است چرا نباید داشته باشد؟ بالاخره بسیاری از افراد سال‌ها درس خوانده و تلاش کرده‌اند و با عشق به دنبال این هنر بودند. به عقیده من اتفاقا باید درآمدزایی قوی و خوبی هم داشته باشد. هنرمندی که سال‌ها کار کرده است چرا باید برای کوچکترین مسائل روزمره دغدغه داشته باشد و مجبور شود به فکر شغل دوم باشد؟ اصلا مگر می‌تواند به فکر شغل دوم باشد وقتی ذهن و جسمش درگیر تئاتر است.
در کشورهای دیگر، نمایش و تئاتر در سبد خانوار قرار دارد و سالن‌های بسیار عالی و باشکوهی برای نمایش دارند. کشورهای دیگر برای هنرمندان و تئاتر ارزش قائل هستند. متاسفانه در کشور ما چندان به تئاتر توجه نمی‌شود. چرا یک سیستم حمایتی از هنرمندان تئاتر وجود ندارد؟ ما برای گرفتن سالن هم دردسر داریم. سالن خصوصی که قیمت‌ها بسیار بالا است و سالن دولتی هم ممیزی‌ها و شرایط خود را دارد و اولویت و نوبت‌دهی نامشخصی دارند. چرا باید فردی مثل وحیدنفر ماه‌ها منتظر سالن باشد اما افرادی با روابط زودتر از نوبت خود سالن بگیرد.
دستمزدها و اعداد و ارقام در حدی است که گاهی من شرم می‌کنم که آن را به هنرمندم ارائه دهم اما من هم به عنوان بخش خصوصی تا یک حدی اقدام کنم. این را باید نهادها و مسئولین مربوطه سامان دهند. من به عنوان بخش خصوصی مگر چند تئاتر در سال می‌توانم روی صحنه ببرم و از چند گروه تئاتری حمایت کنم؟ من نه آقازاده‌ام و نه اختلاسگر. من پول زحمت کشیده خود را دوست دارم که در تئاتر بیاورم. دغدغه من بیشتر از این که مسائل مالی باشد، سالن است. اگر سالن باشد، من تعهد می‌دهم که هر ماه یک کار روی صحنه ببرم.
وحید نفر_ من در تکمیل صحبت آقای مداحی بگویم که ما تشکیلات درستی نداریم. تشکیلات به معنای حضور کمپانی. کمپانی جایی است که در آن تئاتر تولید می‌شود و برای کسی است که سالن دارد و از جانب متولیان فرهنگ و هنر حمایت می‌شود. اکنون تشکیلات ما به هم ریخته است. دولت می‌گوید نظارت با من ولی به دنبال حمایت بروید. خب این به چه کار ما می‌آید؟ اگر کمپانی باشد دیگر مدل کار کردن هنرمند این گونه نخواهد بود که صرفا کار کند تا درآمدی به دست آورده باشد.
بودجه‌هایی که در بحث فرهنگ و البته تئاتر به نهادها داده می‌شود باید کانالیزه شود و کمپانی این کار را می‌کند. بعد هم می‌توان کمپانی‌ها را درجه بندی کرد تا حس رقابت به وجود آید و این امیدوارکننده و الهام بخش است.
متاسفانه در هیچ دوره‌ای به تئاتر بها داده نشده است. ممکن است به این دلیل باشد که تئاتر وجه انتقادی زیادی دارد؟
وحیدنفر_ اولا تئاتر تعداد مخاطب سینما را ندارد. شما نگاه کنید که در سی شب اجرا در بزرگترین سالن کشور، نهایتا 18 هزار مخاطب وجود دارد اما یک محصول سینمایی در پلتفرم در یک شب ممکن است بیش از 2 میلیون مخاطب داشته باشد. دوما زبان تئاتر، زبان تیغ و برّا است و با کسی تعارف ندارد. در سفارشی‌ترین کارها هم می‌بینید که تئاتر حرفی برای گفتن دارد.
ما در خبرگزاری هنرآنلاین پرونده‌ای در مورد سالن‌های تئاتر دولتی باز کردیم که به صورت غیر‌فعال یا نیمه‌فعال هستند. ما الان در تهران حدود 200 سالن داریم که در حال خاک خوردن است. نمونه بارز آن هم پردیس تئاتر تهران است. هنرمندان می‌گویند که به دلیل عدم حمایت مسئولان از این سالن‌ها استفاده نمی‌کنند از طرفی مسئولان هم اذعان دارند که هنرمندان خودشان به سمت استفاده از این سالن‌ها نمی آیند. نظر شما در این مورد چیست؟
وحید نفر_ در همه جای دنیا، مکانی که سالن تئاتر است مشخص است و در مرکزیت قرار دارد تا در دسترس مردم باشد. پردیس تئاتر تهران در موقعیت خوب و در دسترس مردم نیست. بسیاری از فرهنگسراهایی که در مناطق بالاتر تهران نیز وجود دارند و بسیار هم سالن‌های خوبی هستند، برای مخاطب مناسب نیست. باید برای این سالن‌ها فکر شود که چگونه می‌توانند مخاطب را به آن سالن بکشانند.
محمود مداحی_ اولا باید پرسید که کدام سالن‌ها؟ دوما این که من همین جا می‌گویم که اگر به من سالن بدهند، من در آن جا نمایش روی صحنه می‌برم. این‌ها فقط در حد حرف است. من به زیباسازی شهرداری تهران رفتم و پیگیری کردم تا چند پنل شهرداری را با پرداخت هزینه شخصی برای تبلیغ نمایش به من بدهند. جوابی که به من دادند این بود که تئاتر با اصول و ارزش‌های شهرداری مغایرت دارد. این را برای متنی که مجوز ارشاد گرفته است و ممیزی‌ها را گذرانده است، می‌گویند. آن وقت از حمایت حرف می‌زنند؟ بیشتر سالن‌های خوب متعلق به شهرداری است اما شهرداری همکاری نمی‌کند.
وحید نفر_ برای نمایش«دور» انجمن دفاع مقدس از ما حمایت نکرده است.
محمود مداحی_ دقیقا. برای جعبه مهماتی که در صحنه است، سه روز نامه‌نگاری‌اش طول کشید. از کدام حمایت حرف می‌زنند؟ من به شخصه اگر حمایت باشد، حاضرم آن کاری را که خود آقایان دوست دارند روی صحنه ببرم تا بچه‌های تئاتر حمایت شوند.
وحید نفر_ مسئولین نه تنها از نمایش ما حمایت نکردند، بلکه به دلیل اعمال سلیقه شخصی با پوستر ما مخالفت کردند.
ما نباید دستاوردهای کوچک و کُند و چیزی که تا الان به دست آمده را فراموش کنیم. همه چیز گذشته هم بد نیست. گاهی موجب پیشرفت می‌شود. ما هنرمندان پا روی شانه‌های هنرمندان قبل از خود گذاشته‌ایم. سال‌ها قبل در زمان کودکی ما در شبکه دو تله تئاتر پخش می‌شد. من چیزی از آن را متوجه نمی‌شدم اما چیزی داشت که مرا جذب می‌کرد که امروز من اینجا هستم.
به عنوان سوال پایانی، تئاتر مافیای هم دارد؟
محمود مداحی_ تاحدودی بله. اما من سعی می‌کنم فکرم را مشغول آن نکنم و راهی که خودم در پیش گرفتم را ادامه دهم و تا الان لطف خدا بوده که مرا راهنمایی کرده است. مافیا باشد یا نه، پیوسته جلو می‌روم و راه درست را ادامه می‌دهم.
وحید نفر_ من اسمش را مافیا نمی‌گذارم؛ چرا که تئاتر آن قدر بزرگ نیست که بخواهد چنین چیزی باشد. بیشتر رانت است تا مافیا.
گفت‌وگو: هانیه علی‌نژاد