به گزارش هنرآنلاین، کارگاه «خلاقیت و نوآوری در مستند حیات وحش» امروز سه‌شنبه ۲۸ آذر ماه در دومین روز از هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» توسط مهدی نورمحمدی فیلمساز مستندساز در سالن شماره ۴ چارسو برگزار شد.
نورمحمدی در ابتدای این کارگاه عنوان کرد: در همین ابتدای کار سراغ خلاقیت و نوآوری در مستندهای حیات وحش می‌رویم اما پیش از این لازم می‌دانم که گریزی بزنیم به سینمای مستند حیات وحش ایران و جهان و اطلاعاتی در این رابطه ارائه کنیم. متاسفانه در سینمای مستند حیات وحش ایران منابع بسیار اندکی داریم و در گذشته تقریبا منابع مکتوبی از سینمای مستند حیات وحش ایران نداریم. در سینمای جهان اطلاعات از مستندسازی حیات وحش زیاد است و می‌توان به آنها رجوع کرد و منابع مکتوب زیادی به دست آورد.
او ادامه داد: عملا در دهه ۵۰ و ۶۰ دو اثر مستند حیات وحش می‌بینیم. دهه ۷۰ و ۸۰ کارهای جسته و گریخته‌ای از طبیعت ایران انجام شده است اما در دهه ۹۰ که بحث امروز ما است سینمای مستند حیات وحش ایران جان تازه‌ای می‌گیرد.
این مستندساز تصریح کرد: دو سنت در مستند حیات وحش جهان وجود دارد به نام سنت‌های آمریکایی و انگلیسی. مستندهای با سنت‌های انگلیسی همان آثار زیادی هستند که اغلب ما مشاهده کرده‌ایم اما مستندهای سنت‌های آمریکایی آثاری هستند که والت دیزنی می‌سازد مانند مستند «صحرای زنده» که جنبه‌های علمی در کار دیده نمی‌شود اما در سنت انگلیسی بیشتر جنبه‌های علمی کار مدنظر قرار می‌گیرد. مستند‌هایی با سنت آمریکایی بیشتر جنبه سرگرمی دارند و خیلی حقوق حیوانات در آنها رعایت نمی‌شود و درواقع یک سنت غلط است. در ایران هم متاسفانه چنین آثاری دیده می‌شود.
او افزود: به غیر از سنت آمریکایی و انگلیسی، سنت فرانسوی در ساخت مستند حیات وحش نیز وجود دارد. در سنت فرانسوی‌ها اخلاق وجود دارد به طور مثال مستند «میکروکاسموس» که جنبه شاعرانه دارد.
در ادامه این کارگاه بخش‌هایی از این مستند برای مخاطبان به نمایش درآمد.
نورمحمدی عنوان کرد: در مستند حیات وحش ایران رگه‌هایی از این سنت‌ها وجود دارد و حتی می‌توان گفت ما یک سنت ایرانی یا سنت شرقی داریم که ترکیبی از این ۳ است. من خودم در آثاری که در سال‌های اخیر تولید کردم، سعی کردم هم جنبه علمی قضیه را درنظر بگیرم، هم جنبه شاعرانه و هم جنبه سرگرمی داشته باشد. این نگاه در آثار دوستان مستندساز دیگر نیز کاملا مشهود است.
او افزود: متاسفانه یا خوشبختانه مستندسازان حیات وحش ایران چون آموزش آکادمیک ندیده‌اند به صورت خودجوش و با آزمون و خطا رشد کرده اند. در این راستا پیشرفت تکنولوژی و فضای مجازی هم به کمک مستندسازان آمد.
در ادامه بخش‌هایی از مستند «گربه‌های آفریقایی» در سالن پخش شد.
نورمحمدی در رابطه با این مستند گفت: نقدی که بر این نوع آثار وارد است این است که طوری حیات وحش را نمایش می‌دهند که تقریبا انسان در این آثار حضور ندارد و همه چیز خوب است. اما درواقع به طور مثال همین مستند در پارکی در آفریقا ضبط شده است که اتفاقا اطراف آن پارک درحال تخریب است. وقتی یک انسان در کادر مستند ما حاضر می‌شود، نوعی همذات‌پنداری در کار ایجاد می‌شود. ما در مقطعی هستیم که حیات وحش به شدت درحال آسیب دیدن است و ما باید این موضوع را در مستندهایمان روایت کنیم. البته برخی از آثار ایجاب می‌کنید که چنین فضایی را نشان ندهند.
این مستندساز درباره روند پیش‌تولید مستند حیات وحش توضیح داد: در بحث پیش‌تولید کار ما در ایران منابع علمی بسیار محدودی داریم و همچنین افرادی که به صورت تخصصی روی یک گونه حیات وحش کار کرده باشند، بسیار کم هستند.
در ادامه بخش‌هایی مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» به کارگردانی فتح‌الله امیری پخش شد. او در پایان درباره چالش‌های فیلمبرداری مستند حیات وحش در ایران بیان کرد: زیستگاه‌های ما در ایران محدودیت‌های خاصی برای فیلمبرداری مستند حیات وحش دارند. به طور مثال ما نمی‌توانیم به راحتی تعدادی از حیوانات را در زیستگاهشان مشاهده کنیم و در این صورت تصویربرداری بسیار سخت می‌شود. در این صورت باید سراغ خلاقیت در فیلمبرداری برویم.
هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی‌مقدم از ۲۷ آذرماه تا ۲ دی‌ماه برگزار می‌شود.