خبرگزاری هنرآنلاین: کمتر از دو ماه پیش بود که وزارت ارشاد خبر خوبی به انیمیشن‌سازان داد؛ بنیاد پویانمایی به زودی راه می‌افتد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رابطه با این بنیاد گفته بود: در شورای عالی سینما و شورای عالی هنر پیشنهاد کردیم که بنیاد پویانمایی راه‌اندازی شود. علی‌رغم اینکه سیاست ما مخالفت با افزایش ساختار است، به دلیل اهمیتی که موضوع پویانمایی دارد، این موضوع را در دستور کار قرار داده‌ایم.
این بنیاد قرار است امور مرتبط با تولید انیمیشن را سازماندهی و کار کردن در این عرصه را برای انیمیشن‌سازان تسهیل کند.
در همین رابطه سراغ فرهاد عظیما یکی از انیمیشن‌سازان خوب کشور رفتیم. عظیما، اهل مشهد و سازنده مجموعه پویانمایی‌های نبرد خلیج فارس1 و 2، پیام راشل کوری، مقاومت تا پیشرفت و سخت و خشن است. با او درباره صنعت پویانمایی و بنیاد پویانمایی گفت‌وگو کردیم.
هنرآنلاین: اوضاع صنعت انیمیشن در ایران چطور است؟
عظیما: به نظر من تولیداتی که ما داریم، باید به تعداد زیاد باشد تا بشود از صنعت انیمیشن حرف بزنیم. در کشور ما الان سالی یکی دو تا انیمیشن تولید می‌شود. در واقع اینکه ظرف یکی دو سال، دو اثر خوب تولید می‌شود، نامش صنعت انیمیشن نیست. اما در غرب یا شرق آسیا مثل ژاپن، ده‌ها برابر این تعداد اثر با کیفیت بالاتر تولید می‌شود که فروش‌های بیشتری هم دارد. به آن‌ها می‌گویند انیمیشن صنعتی. این مهم است که درآمد منابع طبیعی ایران مثل نفت، به اندازه درآمد ساخت انیمیشن در یک کشور است. پس آن‌ها امتیاز بیشتری نسبت به ما در این زمینه دارند.
هنرآنلاین: به نظر شما اشکال کار از کجاست؟
عظیما: ما افراد زیادی داریم که از آن‌ها استفاده نمی‌شود. چون انیمیشن هزینه هنر و نیروی انسانی خود را می‌برد، اما با نرخ تورم پیش نمی‌رود. مثلا اگر انیمیشنی در سال ۹۵ با نرخ دقیقه‌ای ۳۰ میلیون تومان ساخته می‌شده، در حال حاضر با توجه به تورم ۱۵ برابری باید بشود ۶۰۰ میلیون تومان، اما شده دقیقه‌ای ۴۵یا ۵۰ تومان. پس ما در ایران چیزی به نام صنعت انیمیشن به آن معنا نداریم. آنچه هست، بیشتر برنامه‌های شبکه پویا و کانال‌پرکن هستند. انیمیشن ایران زمانی تخصصی و صنعتی می‌شود که ما بتوانیم بگوییم سالی ۱۰ اثر سینمایی با کیفیت بالا برای بچه‌ها روی پرده سینما می‌بینیم.
این درست نیست که فقط برخی از گروه‌های انیمیشن‌ساز ده‌ها میلیارد تومان بودجه بگیرند، در حالیکه عده زیادتری از آن‌ها در شهرستان‌های خارج از تهران با استعدادهای بسیار بالاتری از پایتخت هستند که چون کسی به آن‌ها بها نمی‌دهد و به سختی بودجه‌ای به آن‌ها داده می‌شود، در نتیجه از این کار، کنار می‌کشند و به دنبال مهاجرت یا مشاغل دیگر می‌روند.
هنرآنلاین: با توجه به نکاتی که گفتید، نظر شما درباره بنیاد انیمیشن که وزیر فرهنگ و ارشاد مطرح کردند، چیست؟
عظیما: من ۲۶ سال است که دارم در این کشور انیمیشن کار می‌کنم و الان هم خیلی وقت است که به دنبال بودجه گرفتن نمی‌روم. چون می‌دانم باغی که ۱۵-۲۰ سال بار نمی‌دهد، سال بیست و یکم هم بار نخواهد داد. البته بار می‌دهد، اما برای همان عده‌ای که قبلا بار می‌داده، بیشتر بار می‌دهد. این واقعیت است نه سیاه‌نمایی. اما این بنیاد می‌تواند وضعیت را تغییر دهد.
برای اثرگذاری این بنیاد ملی که قرار است راه بیفتد، باید هدف‌گذاری انجام شود تا در طول دو سال ۱۰ یا ۲۰ انیمیشن بزرگ ساخته شود. اگر بنیادی ساخته و نامگذاری می‌شود و به آن‌ها حقوق داده می‌شود که برای بچه‌های انیمیشن‌کار فعالیت کنند، باید بودجه‌ای هم داده شود. اگر این فقط یک اسم و یک مجسمه باشد که بودجه‌ای برای انیمیشن‌کاران نداشته باشد، فایده ندارد. همانطور که با نصب مجسمه فردوسی در چهارراه‌ها مردم بافرهنگ نمی‌شوند. باید حداقل ۴۰۰ -۵۰۰ میلیارد تومان با توجه به تورم، به بنیاد انیمیشن بودجه داده شود تا ۵۰ انیمیشن سینمایی فاخر در طول دو سال ساخته شود. اگر فاخر هم نشد، عیبی ندارد. حداقل افرادی تربیت و خودساخته می‌شوند که مقیاس کاری ایران را در حد خاورمیانه یا حتی بالاتر بالا بکشند.
این شدنی است. بچه‌های ایرانی و حتی دهه هشتادی‌ها بسیار مستعد هستند و حتی از دهه‌شصتی‌ها از نظر هوش و ذکاوت توانایی‌های بالاتری دارند. ما باید به این روش فرهنگ ایرانی اسلامی خود را از صادر کنیم و حرف‌های خود را بگوییم. همانطور که غرب پوشش ما را تعیین می‌کند، ما هم می‌توانیم با فرهنگ چندهزار ساله خود مثل افسانه‌های رستم و شاهنامه حرف‌های خود را بیان کنیم. چیزی که ما در شاهنامه فردوسی می‌بینیم، از ارباب حلقه‌ها بالاتر است. چون واقعی است. ما توانایی بسیار بالایی در ساخت انیمیشن داریم. هم داستان‌های زیبا و واقعی و هم میزانسن‌های واقعی داریم که می‌توانند به سینمای دروغین هالیوود تنه بزنند. پس راه درست، تخصیص بودجه و انتخاب موضوعات بسیار زیبای ایرانی اسلامی است. ما تا زمانی که کیفیت کار خود را در سطح جهانی ندیدیم، مجبوریم در خانه خود درباره این که چرا فلان انیماتور پول می‌گیرد و چرا کیفیت فلان کار بالاتر و پایین‌تر است، حرف بزنیم. اما این طرح رقابت ایجاد می‌کند و موجب رشد کیفیت صنایع هنری خواهد شد که اگر کشوری در صنایع هنری قوی باشد، می‌تواند حرف اول را در جهان بزند.