سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه گروهی عکس با عنوان "عکس رخ ساقی" آن گونه که کیوریتور آن می‌گوید برای اولین بار است که بر اساس تکنیک "دبل اکسپوز" (ترکیب دو یا چند تصویر در حین عکاسی) روی دیوار رفته است.
این نمایشگاه که در حقیقت بر اساس رمان "سال بلوا" نوشته عباس معروفی شکل گرفته است، حاصل تلاش گروهی هنرجویان خانه عکاسان جوان است که در آن سعی کرده‌اند متناسب با فضای انتزاعی داستان و با توجه به ایده‌هایی که دارند از این تکنیک برای تصویرسازی و نزدیک کردن فضای عکس‌هایشان به نقاشی استفاده کنند.
صاحب نظران کار ما را تایید کردند
حمزه اولیاء‌زاده گردآورنده این نمایشگاه گفت: من دو تکنیک را در این مدت به دانشجویانم آموزش داده‌ام. یکی تکنیک ماکرو با تکنیک لنز معکوس که معمولا نمایشگاه‌هایی هم که برگزار کرده بودیم در این قالب بوده است. ما خواستیم این قالب را عوض کنیم و نمایشگاهی با تکنیک با دبل اکسپوز برگزار کنیم.
او ادامه داد: در ابتدا برای این که بتوانیم موضوعی مشترک پیدا کنیم به چند شعر مثل زمستان اخوان ثالث رسیدیم، اما چون برای پیدا کردن تصویر و گسترش دامنه خیالی جلسات، رمان خوانی را شروع کردیم و یکی از کتاب‌ها "سال بلوا" نوشته عباس معروفی بود، یک شب به این نتیجه رسیدیم که این کتاب را به عنوان تم و یا ایده اصلی آثار در نظر بگیریم.
این هنرمند عکاس گفت: بعد از آن هر کدام از هنرمندان رفتند و متناسب با دریافت خود از رمان ایده‌پردازی کردند و روزی ما تصمیم گرفتیم که در واقع در جلسه‌ای ایده‌های خود را مطرح کنیم. من دیدم ایده‌های بچه‌ها به اسکیس‌های من نزدیک است و ما دو نفر، دو نفر به هم کمک کردیم تا هر کدام از بچه‌ها به نتیجه دلخواه خود برسند.
اولیاء زاده گفت: اولین عکس‌هایی که برای نمایشگاه گرفته شد، عکس‌های خودم بود تا ما بتوانیم به درک درستی از کار خود برسیم. درباره چاپ هم ما ساختارشکنی کردیم و چاپ مخمل را انتخاب کردیم و این چاپ قابل شستشو است.
او گفت: چیدمان این نمایشگاه را دکتر رسول اولیاء زاده انجام داد و افتتاحیه ما از جهت فروش بی‌نظیر بود و از حدود سی عدد اثر بیش از نصف آن فروخته شد و بسیاری از صاحب نظران آمدند، کارشناسی و تایید کردند که اولین بار است که نمایشگاهی این چنین برگزار شده است.
تکنیک دبل اکسپوز فضا را رویاگونه می‌کند
محمد اکبری یکی از هنرمندان حاضر در این نمایشگاه گفت: در به وجود آوردن آثار این نمایشگاه مثل کارهای تصویری دیگر مانند نقاشی و یا خط، قبل از این که ابزار ثبت آن ایده بیاید، ایده باید در ذهن شکل بگیرد. من عکسی که در این مجموعه ارائه کردم را در ذهنم ثبت کردم و تکنیک به من کمک کرد که بتوانم این ایده را بهتر نمایش بدهم.
او ادامه داد: در آثار این نمایشگاه، اصل در واقع ایده است که طبق نوشته‌های کتاب "سال بلوا" بود و ورق زدن کتاب من را به تجسم‌هایی از زن قهرمان قصه و اتفاق‌هایی که برای او می‌افتد، می‌انداخت. من دیدم که با کمک نقاشی و فریم عکس و تکنیک دبل اکسپوز می‌توانم اتفاق‌هایی که در آن داستان رخ داده –چرا که یک تخیل است و تصویر بیرونی ندارد-را به تصویر بکشم.
این هنرمند عکاس گفت: در واقع این تکنیک دو نورپردازی جداست که روی دو تصویر مختلف در یک فریم اکسپوز می‌شود و با زاویه‌ای که خودتان می‌خواهید با توجه به سوژه‌ای که می‌خواهید آن را عکس‌برداری کنید تصویرتان شکل می‌گیرد.
اکبری گفت: استفاده از تکنیک دبل اکسپوز کمی فضا را رویاگونه می‌کند و شما را از واقعیت دور می‌کند و به نزدیک آن رویا قرار می‌دهد.
سعی کردم که تم را به تصویر بکشم
مینا محبی دیگر هنرجوی حاضر در این نمایشگاه گفت: من بعد از خواندن کتاب به سناریو فکر نکردم. سعی من بر آن بود که بیشتر تم را به تصویر بکشم و در تم چیزی که برای من اهمیت داشت، درک این تم در زمان بود و این که موضوعی که در آن داستان و در زمان پهلوی اول رخ داده است امروز چگونه تصویری دارد.
او ادامه داد: من دو رویکرد داشتم. یکی رابطه این کاراکتر با جامعه است که او را محدود کرده و در دیگری فضای داخلی خانه را به تصویر کشیدم. من سعی کردم بر خلاف واقعیت درونی داستان با تصاویر پر رنگ و لعابی که ارائه کرده‌ام تلخی را از تصاویرم دفع کنم.
این هنرمند عکاس گفت: از طرفی در تصویر خواستم فضا کمی تلخ باشد و به واسطه یک کنتراست که در تصویر سیاه و سفید جای داده‌ام، سعی داشتم ذهن مخاطب را از یک واقعیت ظاهری دور کنم و به واقعیت نهفته در لایه زیرین عکس ببرم.
نماد عشق کاراکتر رمان را برگزیدم
مونا ادیب دیگر هنرجوی حاضر در این نمایشگاه گفت: از آن جایی که رمان "سال بلوا" الگوی کار بود و نماد داستان عشق بود، من خواستم سیب و زن و این طرح را سوژه خود قرار دهم تا بتوانم سکوتی که این زن در داستان نشان می‌داد را به همراه احساس درونی‌اش که همواره سرکوب شده به تصویر بکشم
او ادامه داد: من از سوژه‌های خود عکس‌برداری کردم و بعد در چهره نقش‌هایی را انداختم و خطوطی که خشونت را نشان می‌دهد که در واقع نماد اجبارهایی است که بر این زن تحمیل شده است.
در آثارم امید بر پوچی غلبه دارد
مریم تمجیدی نیز درباره آثارش گفت: در این آثار خود تکنیک مهم است. این تفکیک بر اساس ایده تصویرسازی رمان "سال بلوا" مطرح و چون اول ذهن همه ما تاریک بود من به دنبال کشف رنگ زرد سفالی برای پس زمینه بودک که برگرفته از سفال‌گری است که در داستان وجود دارد، رنگی که در تصورات‌ام بیشتر از باقی رنگ‌ها حاضر بود و بیانگر آن شخصیتی است که بیشتر از هر چیزی حسرت و اندوهی در وجودش جای داشت.
این هنرمند عکاس گفت: برای من نگاه شخصیت اهمیت داشت. در آثارم نگاه به سمت بالای کاراکتر بیانگر آن است که در همه پوچی‌ها امید وجود دارد و آن رویاپردازی‌هایی که داشت تا آخرین لحظه در شخصیت او باقی ماند.
تمجیدی گفت: من سعی داشتم کل داستان را در این عکس جمع کنم و تفاوت تفکر و مسیر را که در نهایت به سمت یک پوچی حرکت می‌کند را این گونه در ذهن خود جمع کردم.
تکنیکی برای به تصویر کشیدن وهم و خیال‌پردازی
مریم رمضانی گفت: در قسمتی از این کتاب، راوی درباره دختر توضیحاتی می‌دهد که من سعی کردم قسمت راوی بودن را نشان بدهم به گونه‌ای که انگار مخاطب دارد کتاب را ورق می‌زند و خودم اعتقاد دارم در این کتاب در قالب یک اسطوره این دختر را به نمایش در می آورند.
او ادامه داد: قرار بود که هرکدام از ما با ذهنیت خود این داستان را به تصویر بکشیم و من در زمانی که داستان را مطالعه می‌کردم دائم به غم کاراکتر فکر می‌کردم و سعی کردم که در آثارم این غم را به تصویر بکشم.
این هنرمند عکاس اظهار داشت: من سعی کردم از المان‌های سنتی ایران قدیم استفاده کنم که به فضای داستان نزدیک باشد و این تکنیک خوبی است که بتوانیم وهم و خیال پردازی را به تصویر بکشیم که تصمیم گرفتیم اپن فلش کار نکنم.
در این عکس‌ها نرم افزارها دخالتی ندارند
امیر بهادر سیاه‌کاری نیز گفت: بیشتر عکس‌هایی که من کار می‌کنم، پرتره هستند. من سعی کردم در کنار چهره‌های غمگین و ناراحتی که به تصویر می‌کشم نوری را در بالای سر کاراکتر قرار بدهم که بیانگر و نشان‌گر امید است.
او گفت: هم چنین سعی کردم از فضایی که در رمان روایت شده از المان‌ها و فضای شهری آن دوره استفاده کنم و تنها فضای شخصیت نباشد و کمی بازتر باشد. ما برای این کار از نرم افزاری استفاده نکردیم. معمولا در نمایشگاه‌های عکس از نرم افزار استفاده می‌کنند اما در این نمایشگاه به هیچ عنوان از نرم افزار نشده است و عکس‌ها به صورت خام در این نمایشگاه ارائه شده‌اند.
ابتدا به قابلیت های تکنیک فکر کردم
مینا اکبری دیگر هنرمند حاضر در این نمایشگاه گفت: من در این نمایشگاه سه‌گانه‌ای را به تصویر کشیدم که در آن تصویر ذهنی خانمی که رنج می‌دید، تصویر ذهنی که همیشه آرزو داشت آن گونه باشد و چیزی که در نهایت رخ داد را به تصویر کشیدم.
او ادامه داد: واقعیت آن است که در این تصاویر برای من تکنیک بر ایده اولویت داشت و من ابتدا به تکنیک فکر می‌کردم و به واسطه آن ایده را شکل دادم.
نمایشگاه "عکس رخ ساقی" بر اساس رمان "سال بلوا" عباس معروفی و با آثاری از حمزه اولیا زاده، مریم رمضانی، محمد اکبری، مریم کاتوزیان، مینا محبی، مریم تمجیدی، امیر بهادر سیاه‌کاری، مونا ادیب و زهرا منتظریاسفندماه در گالری خانه عکاسان جوان واقع در خیابان ولیعصر، خیابان سید جمال‌الدین اسدآبادی (یوسف آباد)، خیابان چهارم، پلاک 3، طبقه دوم، واحد 3 میزبان علاقمندان است.