سرویس تجسمی هنرآنلاین: گالری‌های تهران در جمعه‌ای که گذشت میزبان بیش از 40 نمایشگاه جدید بودند. نمایشگاه مجسمه‌های سعید شهلاپور در گالری آریا، نمایشگاه آثار خوشنویسی محمد سلحشور با عنوان "سخن عشق" در گالری ترانه باران، نمایشگاه هنر کاربردی در گالری گلستان و نمایشگاه نقاشی‌های سینا اوچی با عنوان "گشت زمان" در گالری مهروا رویدادهایی هستند که در گالری‌گردی این هفته به سراغ آن‌ها رفتیم.
جهان چند سویه مجسمه‌های جوشکاری شده
نمایشگاه مجسمه‌های سهید شهلاپور در گالری آریا تداوم تفکری است که می‌خواهد ماده را در تجسد یک مجسمه به چالش بکشد. شهلاپور ماده فلز را برای خلق مجسمه‌هایش انتخاب می‌کند با این تفاوت که این ماده از جهانی معنادار وارد این پروسه شده‌اند و تنها ضایعاتی نیستند که از طریق جوشکاری به یک سازه تجسمی تبدیل شوند.
او به میدان جنگ پا گذاشته و ضایعات به جا مانده از جنگ را با جستجوی خود یافته و بعد با کار بر روی آن‌ها در استفاده‌ای بهینه آن ضایعات را به اثری هنری که قابل دیدن هم می‌شود بدل کرده است.
درست است که برای شهلاپور نیز مسئله جوشکاری و یکی کردن این ضایعات در یک تجسد واحد اهمیت داشته اما او با فرمی که در آثارش به جا گذاشته به نحوی مفهومی را در کارهایش گنجانده که روایت‌گری متفاوت از یک ضایعه انسانی است که حالا در میان ضایعات جامانده از اشیاء بازنمود می‌شود.
از منظر زیبایی‌شناسی و فرم‌گرایی در تولید اثر، شهلاپور سعی کرده تا از رویه‌های مرسوم در جوشکاری ضایعات و خلق اثر هنری فاصله بگیرد و معنا و مفهوم خود را پیگیری کرده است به نوعی که آثار او تحت تاثیر یک جریان خاص نیست و در اصالتی خاص خود هنرمند چهره‌ای نو و متفاوت در این نوع تکنیک را در انداخته است.
کشف زیبایی‌ها در ساده‌ترین اسلوب‌های خوشنویسی
محمد سلحشور در مسیر کار خود به دنبال هنرنمایی‌های خاص و عجیبی در خلق اثرش نیست. او از ساده‌ترین و شاید آشناترین اسلوب‌های خوشنویسی در خلق آثارش بهره می‌جوید. نکته‌ای که از جهات مختلفی به بالارفتن کیفیت آثارش کمک کرده و هویتی خاص به این آثار بخشیده است.
او در خوشنویسی علیرغم آن که بنا بر تغییر موضوعات، روش‌ها و اسلوب‌های خود را تغییر داده است اما در این تنوع سعی بر آن داشته تا خط مشخصی را به عنوان یک ستون فقرات در کارهای خود حفظ کند. این نقطه مشترک در مفهومی آثار او را در کنار یکدیگر کامل می‌کند.
البته تنوع در تذهیب‌ها متناسب با متن مورد استفاده در اثر نیز یکی از ویژگی‌های آثار اوست که با این تنوع و گستردگی هیچ‌گاه بر خود اثر و بر خطاطی‌های شکل گرفته بر سطح بوم غلبه نمی‌کند و هر دو در یک وجه مکمل در کنار یکدیگر به زبانی مشترک برای بیان تصویری می‌رسند.
بر خورد با سطوح دیگر از ادراک هنرمندان در "هنرکاربردی"
آثار در نمایشگاه هنر کاربردی در بیشتر کالاهای هنری وجهی متمایز از عملکرد هنرمندان در جریان فعالیت‌های هنری آن‌ها دارد. این مسئله به آن دلیل است که هنرمندان در آثار خود بیشتر به متریال و قابلیت‌های اشیاء توجه داشته‌اند و بر مبنای آن قابلیت‌ها سعی کرده‌اند تا زیبایی مورد نظر خود را در آن کشف و در نهایت اثر هنری قابل کاربردی را ارائه دهند.
بیشتر گلدان‌ها و ظرف‌های شیشه‌ای کاربردی البته در یک مسیر مشخص و با استفاده از همان شیوه‌های درودگری در گذشته رخ داده است و تنها تفاوتی که در شکل آن‌ها وجود دارد اشکالی است که به واسطه هنرمند در شکل بدنه این آثار به وجود آمده است.
البته برخی از هنرمندان هم سعی کرده‌اند دیدگاه‌های هنری خاص خود را در این زمینه نیز پیگیری کنند. به طور مثال آثار گیزیلا وارگا سینایی و یا بخشی از آثار شمس‌الدین غازی بسیار وابسته به دنیای هنری هردوی آن‌هاست. نقوش کلاسیک و اسطوره‌ای که در نقاشی‌های سینایی و یا دیگر آثار او حضور دارند در این مجموعه بر روی داس و کارد و دیگر دست‌سازه‌های این هنرمند هم حضور پیدا کرده‌اند با این تفاوت که در شکل جدید معنای جدیدی هم به خود گرفته‌اند.
اما نقطه قابل توجه این نمایشگاه که به نوعی یادآوری یک هنر سنتی و باستانی در ایران است در آن‌جاست که در این نمایشگاه مخاطب با وجوه دیگری از برداشت‌ها ، افکار و ادراک بصری هنرمندان مواجه می‌شود که قابل تامل است.
طعنه زدن به بحران هویت با صورت‌های از هم پاشیده
فیگورها و پرتره‌ها در نقاشی‌های سینا اوچی بی‌هویت‌اند. آن‌ها چونان نقشی می‌مانند که انگار بدون هیچ ترتیبی و بدون هیچ فرضی بر سطحی پاشیده شده‌اند. حضور بیش از اندازه دانه‌های رنگ و رد رنگ‌های پاشیده شده بر سطح بوم به نوعی شکل و شمایلی از حرکت به سمت نیستی تدریجی را در مخاطب به وجود می‌آورد.
در حقیقت جلوه‌گاه مخاطب در این نمایشگاه چهره‌های نصفه و نیمه و هویت‌های بسط نیافته‌ای است که از سطحی فراتر نرفته و در یک سطح گسترش پیدا کرده‌اند. سطحی که به دلیل محدودیت، هویت‌ها را الکن کرده است.
این مفهوم که شاید به یکی از وجوه تکراری بیشتر آثار تجسمی این روزها بدل شده است به نوعی شاید طعنه زدن به یک بحران فراگیر باشد. بحرانی که از واقعیت بیرون پای به سطح بوم گشوده‌اند.
علیرضا بخشی استوار