سرویس تجسمی هنرآنلاین: این روزها گالری آریا و ماه مهر میزبان نقاشی‌های گارنیک درهاکوپیان هستند؛ هنرمندی که پس از غیبتی طولانی آثارش به نمایش در آمده است. او در پس این سال‌ها به جست و جو در تکنیک‌ها و فرم‌های جهان ذهنی‌اش و بسط گسترش آن‌ها پرداخته و حاصل کارش را به نمایش در آورده است. مجموعه‌ای که در نوع و قالب خود منحصر به فرد و ویژه هستند.

ابداعات و کشف و شهودهای گارنیک درهاکوپیان در چهارمین دور از نمایشگاه "بازخوانی هنر مدرن ایران" که چند سالی ست گالری آریا آن را مصرانه پیگیری می کند، بیش از هر چیزی بیانگر تحول زیبایی‌شناختی این هنرمند در پس سال‌ها غیبت از صحنه جدی هنرهای تجسمی است. در بخشی از آثار وی به خصوص آثاری که در گالری ماه مهر به نمایش در آمده است آثار درهاکوپیان به سمت هنر مدرن غربی  و مکاتب هنری نظیر کوبیسم و اکسپرسیونیست‌ها می‌رود.روندی که در گالری آریا به طور مشهودی دستخوش تحول می شود. 

مادامی که در یک گذار آثار درهاکوپیان  را به صورت دوره‌ای و یکی پس از دیگری بررسی می‌کنیم او با دقتی ژرف و کنجکاوانه رو به جلو می‌رود و به یک اتحاد از آموخته‌ها و تجربه‌های گذشته خود و تجمیع آن‌ها در یک شکل و ظاهر منحصر به فرد می‌رسد. او در مجموعه‌های "طبیعت بی‌جان" و  "گسستگی" با اغراق در استفاده از رنگ و ایجاد یک نوع هیجان بصری  به سمت آثار اکسپرسیونیستی می‌رود که در یک اغراق شکلی و بیانی مملو از دوگانگی در فرم و محتوا هستند.

البته این ویژگی، یعنی نوعی دوگانگی دو وجهی در فرم و محتوا در بیان هنری درهاکوپیان گسترده شده است. او مانند دیدگاه زیبایی‌شناختی خود این مفهوم را به معنای وسیع کلمه در آثار خود بسط داده است به گونه‌ای که هر چه به آثار متاخر او می‌رسیم این دوگانگی‌های مفهومی دست مخاطب را برای برداشت‌ها و تاویل‌های متفاوت باز می‌گذارد و در پس این نگاه جامع، او را به درک مفاهیم و محتوای مورد نظر خود از این آثار دعوت می‌کند.

اوج این دوگانگی در نشانه‌های تصویری که او در الگوهای انتزاعی خطی به نمایش در آورده نمود دارد. در حقیقت این نشانه‌ها که در میان این الگوهای خطی استحاله شده‌اند  در میان ترکیب‌بندی‌های در هم تنیده و محصور شده ضرباهنگی تند پیدا می‌کند که نشان از یک پویایی در سطح اثر است. پویایی که از پس یک ذهن سیال و جستجوگر بیرون آمده است.

اغلب کارهای متاخر  درهاکوپیان که در گالری آریا به نمایش در آمده است از روش‌های فضا‌سازی هندسی  هنرمندان کوبیسم تاثیر گرفته است اما نمی‌توان به طور متقن این آثار را در ذیل مجموعه‌ای کوبیسمی تعریف کرد. تجربه‌های گذشته او در تکنیک و استفاده از ابزار سختی هم‌چون سیمان که متریالی کاملا امروزی است در اینجا با ته‌نشین کردن چندین مفهوم و المان از هنر سنتی ایران، مانند میراث فرهنگی ارامنه و البته هنر مدرن غرب، شکلی جدید و خاص به خود گرفته که تنها مختص این هنرمند است.

استفاده او از سیمان  و استتار این سطوح سخت و شیار شده در زیر رنگ‌های مات و براق  موجب ایجاد یک لطافت در بافت و زمینه این آثار شده که از دو جهت نقاشی‌های او را قابل تفسیر می‌کند. البته المان‌ها و نشانه‌هایی که از تلاقی خطوط بر این سطوح به وجود آمده تنها یک نشانه و معنا ندارند. این تصاویر به دلیل تغییر شکلی که با توجه به زاویه نگاه مخاطب به خود می‌گیرند آثار او را به یک تعلیق ختم می‌کند که قابل اعتنا و مشاهده است.

غیبت طولانی من از صحنه هنر به معنای دوری از اجتماع نیست

گارنیک درهاکوپیان در گفتگو با هنرآنلاین درباره آثارش در  نمایشگاه "بازخوانی هنر مدرن ایران" گفت: من برای خلق یک اثر نقاشی هیچ‌گاه در یک خط مستقیم حرکت نکرده‌ام و این را می‌توان در تنوع آثارم مشاهده کرد. من بیش از هر چیزی به دنبال جستجو در عرصه‌ها و مفاهیم مختلف هستم.

وی ادامه داد: من در نوجوانی و جوانی به هنر غرب علاقه بسیاری داشتم اما این علاقه کم کم و بعد از سفرهایی که به مناطق مختلف اروپا و آسیا داشتم در سال‌های آخر دهه پنجاه کمی فروکش کرد و از آن زمان به بعد من مسیر دیگری را برای جستجوگری در هنر پیدا کردم.

این هنرمند نقاش گفت: غالبا بازگشت به گذشته و از نو آزمودن روش‌های پیشین، احساس کشف تازه‌ای را در من بر می‌انگیزد که یکی از این اکتشاف‌های در سال‌های پایانی دهه شصت برای من رخ داد زمانی که به ساخت آثار مشبک سیمانی روی آوردم.

درهاکوپیان گفت: سرچشمه این آثار مشبک برای من ریشه در گذشته و در کودکی‌ام دارد. من به قطعات قلاب‌دوزی مادرم که روی میز انداخته بود خیلی توجه کردم و بعد به این فکر کردم که قطعات را روی هم بیاندازم و از جهات مختلفی بچرخانم. دگرگون شدن نقش‌ها  و بافت‌های مشبک و در هم بافته برایم شگفتی‌آور بود. بی‌شک مشاهدات این دوره و تجربه محدود کار با سیمان زمینه‌ای برای آغاز این دوره از آثارم بود.

وی افزود: در آثار این دوره بر خلاف کارهای قبلی که روی سیمان انجام دادم گرایشی به سمت انتزاع پیدا کرده بودم. این آثار بر اساس در هم تنیدگی خطوط  و شکل‌های و ویژگی روشنی رنگ‌ها بنا شده است که پیچ و تاب خطوط و در هم تنیدگی آن‌ها، دید را به حرکت در می‌آورد  و احساس هیجان یا آرامش می‌آفریند.

این هنرمند نقاش به غیبت این سال‌های خود از عرصه هنر اشاره کرد و گفت: من با این نظر موافق نیستم که اگر آثار هنرمند به موقع ارائه نشود تاریخ مصرفش می‌گذرد. من هیچ وقت از مد روز پیروی نکرده‌ام و بنابراین در نمایش کارهایم نیز شتابی نداشته‌ام. این غیبت طولانی من از صحنه هنر  به معنای دوری از اجتماع نیست و طبعا این بینندگانند که آثار را ارزیابی می‌کنند.

اهمیت جستجوگری در خلوت نشینی

علی فرامرزی یکی از بازدید کنندگان نمایشگاه آثار گارنیک درهاکوپیان به هنرآنلاین گفت: فارغ از این که نظر شخصی من در مورد این آثار چیست آن‌چه که من می‌بینم  جست و جوهای عمیق این هنرمند در آثارش طی سال‌هایی است که هیچ علاقه‌ای به برگزاری نمایشگاه نداشته است.

وی ادامه داد: به غیر از یک دوره ، کارهای این هنرمند علیرغم این که مربوط به دوران مختلف است و به نظر متفاوت می‌آید همگی از یک بنیان مشترک بهره برده است. اما صرف نظر از  اینکه کدام دوره را می‌پسندم نفس این جستجو که با همه مشکلاتش انجام داده  واقعا قابل تقدیر است. همین جست وجو هنرمند را به یک عمق و پختگی رسانده که به خاطر  تنهانشینی و خلوت‌نشینی حاصل شده است.

این هنرمند نقاش گفت: ایمان و اعتماد داشتن به کار هم ویژگی دیگر آثار گارنیک درهاکوپیان است. این هنرمند اگر به کارهایش ایمان نداشت بدون شک ادامه نمی‌داد در حالی که او نمایشگاهی هم برگزار نکرده است.

فرامرزی گفت: بعضی از آثار نشان می‌دهد که این هنرمند چقدر رنگ را خوب می‌شناسد از طرفی یکی از ویژگی‌های مهم کار این هنرمند کمپوزسیون و توجه به آن است. در واقع این هنرمند می‌داند که می‌خواهد چه کار کند و این مهم است.

به دنبال ثبت تاریخی آثار هنرمندان در قالب بازخوانی هستیم

آریا شکوهی اقبال مدیر گالری آریا درباره انتخاب گارنیک درهاکوپیان به عنوان چهارمین هنرمند نمایشگاه "بازخوانی هنر مدرن ایران" به هنر آنلاین گفت: درهاکوپیان یکی از نقاشان و هنرمندان قدیمی ایران است که پیش از این با تالار قندریز همکاری می‌کرده است. این همکاری حتی به زمانی می‌رسد که این تالار با عنوان تالار ایران شناخته می‌شده است.

مدیر گالری آریا گفت: این هنرمند نزدیک به 38 سال است که آثارش را به نمایش نگذاشته است و تنها در خانه مشغول خلق اثر است. ما در این نمایشگاه تنها می‌خواهیم یک بازخوانی انجام بدهیم و از کارهای دوره‌های مختلف این هنرمند بهترین را انتخاب کردیم.

اقبال افزود: این چهارمین نمایشگاه بازخوانی "هنر مدرن ایران" ماست. همواره تهیه یک تاریخ مدون در ایران رسم نیست و این اتفاق در عرصه هنر هم رخ می‌دهد. زمانی که می‌خواستیم اولین بازخوانی را برگزار کنیم بسیاری از افراد تنها آخرین آثار سیراک ملکونیان را به یاد داشتند در حالی که این هنرمند در حوزه‌ها و سبک‌های متنوعی کار کرده بودند.

وی گفت: ما سعی می‌کنیم با خوانش دوباره، این آثار را به نوعی ثبت کنیم و من امیدوارم که بازخوانی، پنج، شش و هفت هم برگزار شود که هنرمندان آن مشخص و قطعی هستند؛ اما ترجیح می‌دهم تا زمان برگزاری نمایشگاه نامی از آن‌ها برده نشود.

این گالری‌دار گفت: ما در کنار این نمایشگاه کتابی را با همکاری نشر نظر منتشر کردیم که در آن آثار به صورت جامع‌تری منتشر شده و آثاری در کتاب وجود دارند که در این نمایشگاه نیستند.

چهارمین نمایشگاه بازخوانی آثار هنر مدرن ایران به نمایش آثار گارنیک درهاکوپیان اختصاص دارد که روز 21 آبان ماه به طور همزمان در دو گالری آریا و ماه مهر افتتاح شدند و تا 19 آذر ماه در محل این دو گالری واقع در  خیابان ولیعصر، بالاتر از سه راه عباس آباد، کوی زرین، پلاک 10 گالری آریا و خیابان آفریقا، کوچه نیلوفر، پلاک 7 گالری ماه مهر میزبان علاقمندان به نقاشی است.

علیرضا بخشی استوار