سرویس تجسمى هنرآنلاین: حسام الدین خلعتبری یکی از مدیران گالری نیکلا فلامل است که برای سفری کوتاه به تهران آمده بود و در پیش از ظهرى بهارى میهمان هنرآنلاین شد؛ خلعتبری متولد ۱۳۴۳ در تهران است. او تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در تهران ادامه داد، سال ۱۳۸۴ برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و از دو دانشگاه مختلف فرانسوى فوق لیسانس علوم سیاسی و فوق لیسانس اقتصاد اخذ کرد؛ اما او این روزها به دامان هنر آمده و با مشارکت دو دوست ایرانی‌اش گالرى هنرى در پاریس، در همسایگى موزه معظم ژرژ پمپیدو را راهبرى می‌کنند؛ با خلعتبرى گفتگوهاى جذاب و امیدبخش درباره موقعیت ایران در اروپا داشته‌ایم که حتماً برایتان جالب توجه خواهد بود. خلعتبرى را در این نشست عادل یونسى نقاش جوان همراهى مى‌کرد که چندى پیش نمایشگاهى انفرادى در نیکلا فلامل داشت و اتفاقاً چند کلامى درباره این تجربه‌اش با شما در میان گذاشته است. شما اقتصاد و علوم سیاسی خواندهاید چه شد که تصمیم گرفتید به فضای هنری وارد شوید؟
خلعتبرى: علاقه به هنر سبب این مهم شد؛ هنر کمک می‌کند که فشار سایر کارها از دوش شما برداشته شود. آنچه امروز گالری نیکلا فلامل نامیده میشود، پیش از این، خانه ایرانیان در پاریس بود و خانم کیمیا درمبخش به همراه همسرشان فتحالله متقالچی و همینطور دخترشان یاسمن متقالچی در سال ۲۰۰۹ این فضا را پایهریزی کردند؛ از همان سال، نمایشگاه‌های بسیاری، از هنرمندان شناخته شده ایرانی مانند پرویز کلانتری، ایران درودی و نصرالله افجهای در این گالری برگزار شده است. من بیش از دو سال است که با گالری نیکلا فلامل همکاری میکنم؛ از حدود یک سال و نیم قبل تصمیم گرفتیم موضوع مطرح کردن هنر ایران در اروپا را به شکل جدی دنبال کنیم و ذیل عنوان "نهضت معرفى هنر ایران " جذابیت‌هاى هنر سرزمین مادرى مان را در شهر پاریس به مخاطبان فرانسوی و همینطور مخاطبان سایر کشورهای اروپا و آمریکا بشناسانیم.
آیا ورود شما به هنر پیش زمینهای هم داشته است ؟
خلعتبرى: من سالهاست که آثار هنرمندان ایرانی و به ویژه هنرمندان جوان را دنبال کرده و جمع میکنم و چون با هنرمندان آشنایی داشتم یا با بعضی از آنها دوست بودم ورودم به دنیای گالری‌داری کمی ساده‌تر بود. در حقیقت این کار برای من به منزله خدمتی به کشورم است که خودم را موظف به انجام آن میدانم همان طور که شرکایم پیش از این چنین کردند.
موقعیت مکانی گالری نیکلا فلامل دقیقا کجاست؟
خلعتبرى: گالری ما در خیابان سن مارتین پاریس قرار دارد و در واقع به موزه ژرژ پمپیدو بسیار نزدیک است. این گالری در همان محلهای است که همه گالری‌های پاریس در آن قرار دارند.
هر سال چند نمایشگاه برگزار مى کنید؟
خلعتبرى: در سال چیزی حدود هشت تا ۱۰ نمایشگاه برگزار میکنیم که در میان شان هم نمایشگاه‌های گروهی هست و هم انفرادی.
در ابتدای تاسیس گالری همکاری شما با هنرمندان جوانی که در ایران زندگی کار می‌کنند چگونه انجام میشد؟
خلعتبرى: ما برای هنرمندان فراخوانهایی را منتشر کرده و آنها را به وسیله سایت گالری یا دوستان هنرمندی که با ما همکاری می‌کنند به هنرمندان جوان داخل ایران میرساندیم. به این ترتیب تعداد زیادی از جوانان هنرمند ایرانی در نمایشگاه‌های گروهی که ما برگزار کردیم شرکت کردند.
گالرى نیکلا فلامل منحصر به ارائه آثار هنرمندان ایران است، آیا چنین راهبردى به لحاظ مالی و نیز استقبال مخاطبان جواب‌گو بوده است؟
خلعتبرى: ایرانیان خارج از ایران بسیار برایشان جالب است که در پاریس آثار هنرمندان جوان ایرانی را ببینند و با آنچه در بیش از سه دهه گذشته بر هنر ایران رفته است آشنا شوند. به لحاظ مالی نیز درآمد گالری خوب است و ما تنها با همین درآمد، گالری را اداره میکنیم. اما نکته این است که هم هنرمندان و هم مخاطبان ما این نکته را میدانند که مخاطب ساکن خارج ایران تفاوتی با مخاطب و خریدار داخل ایران ندارد و نباید آثار را به قیمت بیشتری بخرد. در واقع ما معتقدیم که ارزش یک اثر هنری به قیمت آن نیست و با علم به رعایت همین نکات است که سبب شده ما موقعیتى مناسب در فروش آثار هنرمندان‌مان پیدا کنیم؛ ما قیمتی را ارائه میکنیم که حاصل دیدگاه چند فرد متخصص است. یک فرد هنردوست است که قیمت اثر را مشخص می‌کند، او اگر حس کند که قیمت کاری گران است به شما خواهد گفت و اگر آن کار برایش دوستداشتنی باشد بدون هیچ سوالی آن را از شما خواهد خواست. به همین دلیل به جز مخارجی که برای فرستادن کارها از ایران به پاریس وجود دارد قیمت اثری که در گالری ما نمایش داده میشود با قیمت همان اثر در ایران تفاوتی ندارد.
ترکیب مخاطبان و خریداران شما چگونه است؟ در حقیقت چند درصد مخاطبان شما را افراد غیر ایرانی تشکیل میدهند؟
خلعتبرى: ۶۰ درصد مخاطبان ما ایرانیان خارج از کشور هستند که از سراسر اروپا و آمریکا به ما مراجعه می‌کنند و باقی مخاطبان غیر ایرانی هستند که البته تعداد آنها هر روز در حال افزایش است. به عنوان مثال وقتی ما کارهایی از مجموعه حرمسرای قاجاری بزرگمهر حسین‌پور را به نمایش گذاشتیم یک خانم فرانسوی چهار کار ایشان را خریداری کرد و این نشان میدهد که هنر هیچ مرزی ندارد.
تصور عمومى بر این است که معبر اصلى هنر ایران در آن سوى مرزها در حراجى‌ها مى‌گذرد؛ هنوز در اروپا به خصوص در گالری‌هایى که موقعیت جغرافیلیى ویژه دارند، نتوانسته‌ایم هنر هنرمندان‌مان را به درستى ارائه کنیم؛ اما اکنون شما مى‌گویید نیکلا فلامل در مهمترین نقطه پاریس عیار و نیز مارکت هنر ایران را آیینه دارى مى‌کند.
خلعتبرى: دقیقا اینجاست که ایرانیان خارج از ایران باید خود را نشان دهند. کاری که ما در گالری نیکلا فلامل انجام میدهیم شناساندن نهضت هنر ایران است. ما با مخاطبان صحبت میکنیم و به علاوه با رسانههای گروهی بسیاری نیز در ارتباط هستیم و دوستان ایرانی بسیاری در خبرگزاریها داریم که دوست دارند درباره هنر کشورشان کاری کرده باشند. کار ما بیشتر ارائه کردن است چون خود هنرمندان به منابع خبری دسترسی ندارند. نباید کار هنرمند ایرانی تنها از طریق حراجها مطرح شود ، زیرا بر اساس طبیعت هیجانى حراج ها،قیمتی که در آنها روی آثار هنری میگذارند واقعی نیست و نمیتواند معیار کار یک هنرمند باشد. لذا بدیهى ست ما تلاش مان را متمرکز کرده ایم تا از دریچه اى نو و تازه توانایى هاى هنرمندان مان را معرفى کنیم.
رابطه‌تان با گالرى هاى داخل ایران چگونه است؟ آیا با هنرمندان قرارداد مى‌بندید؟
خلعتبرى: ما رقابتی با گالری‌های داخل ایران نداریم و در عین حال با هیچکدام از هنرمندان ایرانی قراردادی نداریم. هیچ هنرمندی اسیر گالری ما نیست و با هر جا که دلش بخواهد میتواند کار کند. ما رقابتی با گالری‌های تهران نداریم و اگر گالری‌داری در ایران بخواهد اثر هنرمندش را در اروپا مطرح کند میتواند روی ما حساب کند همانطور که امروز گالریهایی در تهران هستند که با ما همکاری می‌کنند. روند کار ما زنجیرهای شامل هنرمند، مخاطب و گالریدار است و در این روند همه باید کمک کنند تا هنرمندان جوان شناخته شوند و همینجا از همه گالریداران ایرانی برای این کار دعوت میکنم.
با توجه به تجربیات شما در گالری نیکلا فلامل، فکر می‌کنید چه نوع کارهایی از ایران در پاریس فروش بیشتری دارد؟
خلعتبرى: سال‌ها بود که کارهای نقاشیخط در حراجها توجه بسیاری را به خود معطوف کردهبود و ما هم نمایش بزرگی از هنرمندان برجسته این هنر در نیکلا فلامل داشتیم. اما امروز به نظر میرسد که توجه‌ها بیشتر به کارهای حجمی، کارهای سوررئالیستی و آثار انتزاعی تمایل بیشتری دارند. این تنوع درخواست ها، بسیار خوب است زیرا مارکت هنر ایران را بسیار وسیع جلوه داده و به این ترتیب هنرمندان شاخههای مختلف شانس مطرح شدن خواهند داشت.
میتوانم بپرسم موفقترین نمایشگاه شما کدام نمایشگاه بوده است؟
خلعتبرى: نمیتوانم از نمایشگاه خاصی نام ببرم چون تا اینجا همه نمایشگاه‌های انفرادی ماچه کارهای بزرگمهر حسین‌پور، چه عادل یونسی یا علی سلطانی، مهرداد شوقى ... به فروش کامل دست پیدا کردهاند، در عین حال نمایشگاههاى گروهى بسیار موفقى داشته ایم؛ هر مخاطبی از نقطه نظر خاصی طیفى از آثار و نمایشگاهها را انتخاب مى کند. مثلا مخاطبان خارجی ما دیدگاه خود را دارند و عاشق ایران هستند. کار ما ارائه هنر ایران است و ما به هنرمندان میگویم که گرچه فروش مهم است اما این گالرى، ابتدا مکانی برای ارائه آثار آنهاست.
به نظر شما چه مولفههایی باعث میشود که آثار یک هنرمند ایرانی در پاریس بهتر دیده شود؟
خلعتبرى: شاید زاویه دیدی که در تهران در مورد آثار هنری وجود دارد با اینجا متفاوت باشد اما به هر حال من فکر میکنم که مخاطبان به دنبال احساسی هستند که در آثار هنری وجود دارد. افراد بسیاری هستند که امکانی برای دیدن آثار هنری داخل ایران ندارند، نمایش این اثار در گالری ما مانند پنجره اى است که به سوی آنها باز شده است تا مجال آشنایی با آثار هنرمندان ایرانی را داشته باشند. گالری ما پس از خانه ایران در شانزه‌لیزه، خانه دوم ایران در پاریس است. کار ما فقط و فقط هنر و شناساندن هنر ایران است.
رویکرد هنری شما در گالری نیکلا فلامل چگونه است؟ شما احتمالا درخواستهای بسیاری از سوی هنرمندان برای برگزاری نمایشگاه دارید اما هنرمندان را چگونه انتخاب می‌کنید؟
خلعتبرى: یک تیم کارشناسی در گالری ما این وظیفه را برعهده دارد. به هر حال یک نفر فقط زاویه دید خاص خود را دارد وقتی یک لیوان جلوی شما باشد شما تنها ۱۸۰ درجه از آن را میبینید و وجوه دیگر آن از دید شما پنهان است پس هیچ کس نمیتواند بگوید که دیدگاهش کامل است. به همین دلیل ما به شکل گروهی کار میکنیم و آثاری را به نمایش می‌گذاریم که خودمان دوست داریم ولی در عین حال اینطور نیست که کاری که دوست نداشتهایم را نشان ندهیم چون به این ترتیب او را از یک گردونه خارج کردهایم. به هر حال ما خانه ایران هستیم و مدیاهای مختلف را نشان میدهیم. با این حال نمایشگاه‌های ما همه دارای تمی هستند که این تم را نیز همان گروه کارشناسی انتخاب می‌کنند. در نهایت دوست دارم بگویم که اگر هر کسی هنر ایران را دوست دارد باید با ما کار کند و نباید ما را به عنوان رقیب خود ببیند. اینکه هنرمندی در گالری ما شناسانده شده یا کارش ارائه شود در واقع برای گالریهایی که با این هنرمندان کار می‌کنند خوب خواهد بود.
گالری شما در همان محلهای قرار دارد که همه گالری‌های پاریس در آن واقع شدهاند. بازخوردی که از سایر گالریداران فرانسوی در این مدت گرفتهاید چگونه بوده است؟
خلعتبرى: از روزی که ما این کار را شروع کردهایم گالری‌های بسیاری به سمت کارهای هنرمندان ایرانی رفته‌اند. وجود ما باعث شده است که کار ما از تک صدایی خارج شد و این خوب است که چند صدایی وجود داشته باشد. به علاوه ایرانیان دیگری نیز در پاریس هستند که به ایجاد گالری علاقهمند شدهاند و این برای من باعث افتخار است.
راستى چرا این گالری را "نیکلا فلامل" نام گذارى کردید؟
خلعتبرى: این نام را ما برای گالری انتخاب نکردهایم. ساختمان این گالری و تمام آن محله در قرن ۱۵ میلادی به یک کیمیاگر به نام نیکلا فلامل تعلق داشته است و جزو میراث تاریخی شهر پاریس محسوب میشود؛ به همین دلیل شما اجازه ندارید هیچ‌یک از مکانهایی که در این محدوده وجود دارد را به نام دیگری نامگذاری کنید. اگر شما به گالری بیایید متوجه خواهید شد که این ساختمان یک ساختمان تاریخی است که به کیمیاگری تعلق داشته است که سعی داشته آهن را به طلا تبدیل کند.
آقای یونسی بد نیست به عنوان هنرمندی که با نیکلا فلامل همکاری داشته است از این تجربه بگویید.
یونسی : من در یک نمایشگاه گروهی در گالری سیحون شرکت داشتم و در این نمایشگاه بود که آقای خلعتبری یکی از کارهای مرا خریدند و همانجا با هم آشنا شدیم. مدتی بعد با ایشان صحبت کردم و قرار شد پس از چهار سال، من نمایشگاه انفرادیام را در گالری نیکلا فلامل به نمایش بگذارم. این کارها فضاهای بینالمللی داشتند و کانسپت آنها برای مخاطب غیر ایرانی قابل درکتر بود و این شاید شانس من بود که این پیشنهاد به من داده شد. استقبال خیلی خوبی از این نمایشگاه شد، اصلا فکر نمیکردم که این تعداد مخاطب ایرانی برای بازدید از این نمایشگاه به گالری بیاید و حضور در این نمایشگاه باعث شد من هنردوستان و هنرمندانی را ببینم که قبلا امکان آشنایی با آنها را نداشتم. کارهای من از این نمایشگاه به شهرهای مختلف دنیا رفت و جالب این بود که خریدارانی از شهرهای مختلف ایران نیز کارهایی را خریداری کرده و این کارها به همین دلیل دوباره به ایران برگشتند. حس راحتی که من با آقای خلعتبری و خانم متقالچى داشتم با کمتر کسی هنگام کار داشتهام و باعث افتخار من است که با این گالری همکاری دارم و شاهد این باشم که هنرمندان جوان دیگر نیز آثارشان را در این گالری ارائه می‌کنند.
بازتابهای نمایشگاه آقاى یونسى چطور بود؟
خلعتبرى: کارهاى عادل به شکلی بود که همه فروش رفتند و مخاطبان بسیاری کارهای دیگری به آقای یونسی سفارش دادند. به عنوان مثال یک خریدار یکی از کارهای عادل را که فروش رفته بود میخواست و حتی ما را وادار کرد که به خریدار اولی زنگ بزنیم ، اما خریدار اول روى خریدش مصر بود و قبول نکرد که کار عادل را به این خریدار بدهد ، در نهایت عادل برای این خریدار جدید یک کار دیگر را شروع کرد و سه ماه بعد به او تحویل داد. مخاطبان بسیاری از شهرهای مختلف اروپا برای دیدن نمایشگاه عادل میآمدند و عصر دوباره به شهر و کشور خود برمیگشتند و این بسیار خوشحالکننده است.
گویا در اینترنت هم بسیار فعال هستید؟
خلعتبرى: بله ، یک گالرى در فضاى مجازى دایر کرده ایم که اتفاقا با اقبالى خیلى زیاد روبرو شده است ، این کار هم همراه با خانم متقالچى انجام مى پذیرد ؛ انعکاس کاری که خانم متقالچی انجام داده است باعث شده است که نه تنها آثار خریدار داشته باشد بلکه دانشجویان با گالری تماس گرفته و برای دیدن آثار هنرمندان ایرانی به نیکلا فلامل مراجعه کنند.
و آینده را چگونه مى بینید؟
خلعتبرى: بسیار روشن و امیدبخش؛ هنر ایران توانایى هاى شگرف خود را به دنیا نشان خواهد داد؛ با یک ارائه حرفه اى و استاندارد که خیلى مهم است.
انتهای پیام/