سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه گروهی "گسست محسوس" با کیوریتوری تکین آغداشلو در گالری طراحان آزاد برپاست. آغداشلو در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره ایده اولیه گردآوری این مجموعه گفت: با توجه به اینکه تاریخ ۱۳ آبان اهمیت زیادی در روابط میان ایران و امریکا دارد، قصد داشتم یک نمایشگاه هنری در این زمینه برگزار کنم. به همین مناسبت ۱۳ هنرمند را انتخاب کردم که مبنای انتخاب‌شان تأثیرپذیری آنها از جنبش‌های هنری امریکا یا تأثیرپذیری از فرهنگ و جنبش‌های اجتماعی امریکا است.
آغداشلو ادامه داد: ده‌ها هنرمند که چنین تأثیراتی در کارهایشان دیده می‌شد را بررسی کردم و در نهایت ۱۳ نفر را از میان نسل‌های مختلف هنرمندان انتخاب کردم، زیرا نمی‌خواستم که همه آنها متعلق به یک طیف باشند و قصد داشتم تا حد امکان دسته‌بندی‌های مختلف را پوشش دهم. درعین‌حال رابطه میان زیبایی‌شناسی و سیاست نیز بخش تحقیقاتی کارم را شکل می‌داد و می‌خواستم بر این مبنا حرکت کنم که رابطه موجود میان زیبایی‌شناسی و قدرت را نشان دهم. نام نمایشگاه از نظریه "گسست محسوس" ژاک رانسی‌یر فیلسوف فرانسوی گرفته شده است و از دید رانسی‌یر، آفرینش اثر هنری ذاتا امری سیاسی و زیبایی‌شناسی هسته اصلی سیاست است.
او درباره موارد تأثیرپذیری هنرمندان از هنر و جامعه امریکا گفت: در آثار تعدادی از هنرمندان تأثیرپذیری از یک جنبش هنری دیده می‌شود. در کار منوچهر یکتایی می‌بینیم که از مکتب نیویورک الهام گرفته و محمدرضا میرزائی نیز در اثری که نمایش داده شده تحت تأثیر یک هنرمند خاص به نام مارک روتکو است. در آثار خسرو حسن‌زاده جنبش پاپ آرت بسیار پررنگ است و در کارهای سینا چوپانی تجربه با متریال‌های مختلف به چشم می‌خورد و در آثارش تأثیر رابرت راشنبرگ هنرمند مطرح آمریکایی را می‌توان مشاهده کرد. قاسم حاجی‌زاده از پیشگامان هنر مردمی و پاپ ایران است که با وجود آن که سالها است در فرانسه زندگی می‌کند در هنرش از نیویورک تأثیر گرفته است. در نقاشی‌های کوروش شیشه‌گران می‌توان تأثیرپذیری از اکسپرسیونیسم انتزاعی را یافت، هرچند تفاوت‌هایی نیز با معیارهای این جنبش دارد. در مجسمه‌های چوبی و رنگ‌آمیزی شده امیر کمند، شخصیت‌هایی متعلق به دنیای زیبایی‌شناسی منحصربه‌فرد هنرمند را می‌بینیم که در آن رنگ‌های تند، سوژه‌های پاپ شرقی و غربی و روایت طنزگونه ستایش می‌شوند.
آغداشلو افزود: از سوی دیگر رضا آرامش از یک واقعه سیاسی، یعنی اشغال عراق توسط امریکا تأثیر گرفته و بدرفتاری نظامیان امریکا با اسرای عراقی را نشان می‌دهد. در کار هومن مرتضوی رفتارها و اکتساب فرهنگی جامعه مهاجر ایرانی از جامعه آمریکا را می‌بینیم. فرهاد مشیری و شیرین علی‌آبادی در اثر مشترک خود نگاهی به یکی از اصول بنیادی اقتصادی آمریکا، یعنی سرمایه‌داری و سبک زندگی مصرف‌گرا دارند. طلا مدنی در آثارش به سوژه‌هایی مثل مردسالاری، جنسیت و قدرت سیاسی می‌پردازد و آنها را نقد می‌کند. نیکزاد نجومی در نقاشی‌های خود به‌طور غیرمستقیم مضامین سیاسی و اجتماعی زمانه خود، تنش و تقابل فرهنگی شرق و غرب را غالبا با نگاهی تلخ و طعنه‌آمیز به تصویر می‌کشد. آثار هدا زرباف را می‌توان در هنر مفهومی دسته‌بندی کرد و امیال، تعلق، نوستالژی، تنهایی و مالیخولیا بخشی از تم‌های موجود در کارهای او هستند.
این هنرمند که پیش از این آثار خود را در تورنتو و لندن به نمایش گذاشته است، افزود: به نظر می‌رسد هنرمندانی که به امریکا مهاجرت کرده و یا سابقه زندگی در آنجا را داشته‌اند بیشتر تحت تأثیر جنبش‌های اجتماعی بوده‌اند، اما کسانی که در آمریکا زندگی نکردند و از بیرون تحت تأثیر هنر این کشور قرار داشتند بیشتر از نظر بصری و جنبش‌های هنری آن الهام گرفته‌اند. البته در این مورد نمی‌توان نظر قطعی داد اما این مسئله تا حدود زیادی صدق می‌کند.
او با اشاره به طیف سنی این هنرمندان گفت: جوان‌ترین هنرمند این نمایشگاه سینا چوپانی متولد اواخر دهه شصت است و بعد از آن هنرمندانی با سن بالاتر وجود دارند تا در نهایت به منوچهر یکتایی می‌رسیم که متولد ابتدای قرن حاضر است. به این ترتیب با یک طیف بسیار گسترده در سنین مختلف هنرمندان مواجه هستیم.
آغداشلو درباره مدیای آثار به نمایش درآمده در این مجموعه گفت: به خاطر محدودیتی که از نظر فضا وجود داشت نتوانستیم آثار نیومدیا را نمایش دهیم، اما نقاشی، مجسمه، عکس و میکس مدیا در این مجموعه وجود دارد. بخشی از این آثار را از خود هنرمندان و بخش دیگری را از مجموعه‌داران امانت گرفته‌ام.
او درباره فعالیت پژوهشی مرتبط با این نمایشگاه گفت: تحصیلات من نیومدیا آرت در دانشگاه رایرسون تورنتو است و از دوران تحصیل به رابطه میان هنر و تکنولوژی و همچنین رابطه بین هنر و سیاست علاقه داشتم. چیزی که در این نمایشگاه برایم اهمیت داشت این بود که بتوانم اطلاعاتی به صورت نوشتاری درباره هر اثر به مخاطبان ارائه دهم و برای هرکدام از این هنرمندان متنی نوشتم و در کنار آثار قرار دادم تا ارتباط بین آنها و هنر امریکا و طیف فکری آنها را توضیح دهم.
آغداشلو افزود: به عنوان کیوریتور این نمایشگاه تاریخ هنر در ایران و جهان برایم اهمیت زیادی داشت، زیرا مسئله تأثیر گرفتن از هنر امریکا تنها مختص ایران نیست، بلکه بعد از جنگ جهانی دوم هنر امریکا نفوذ زیادی در دنیا پیدا کرد و هیچ کشوری مفری از این موضوع نداشت. تأثیر هنر امریکا را این روزها می‌توان در بیشتر آثار هنری که در سراسر جهان خلق می‌شوند مشاهده کرد، به همین دلیل مطالعه زیادی درباره تأثیر فرهنگ و هنر آمریکا روی هنر جهان و به‌طور خاص ایران داشتم.
رزیتا شرف جهان مدیر گالری طراحان آزاد نیز درباره برگزاری این نمایشگاه گفت: موضوع این نمایشگاه درخور توجه است، زیرا هرچند که ما همیشه از تأثیر هنر غرب بر هنر ایران صحبت کرده‌ایم، اما هیچ‌وقت به‌طور روشن از تأثیر هنر امریکا بر هنر ایران صحبت نشده است. شاید در دوره‌ای هنر ایران تحت تأثیر اروپا بود اما در دوره‌هایی به شکل کاملاً واضح تحت تأثیر هنر امریکا قرار گرفت. درباره این مسئله هیچ‌وقت پژوهشی صورت نگرفته بود و به نظرم این نمایشگاه می‌تواند شروعی برای پاسخ دادن به سوالاتی در این زمینه باشد.
او درباره رویکرد گالری طراحان آزاد به نمایشگاه‌های پژوهشی گفت: با وجود اینکه وظیفه گالری‌ها پرداختن به پژوهش نیست، این کار جزء علائق من است و برایم جذابیت دارد. جای خالی نمایشگاه‌های پژوهشی همیشه در جامعه ما حس می‌شود، با این‌حال برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی بستگی به وجود کیوریتورهایی دارد که امکان و دانش آن را داشته باشند که چنین کاری را انجام دهند. گالری طراحان آزاد بیشتر بر فعالیت‌های تجربی تمرکز داشته است، با این‌حال نمایشگاه‌های پژوهشی نیز جزء علائق من است و دوست دارم که در این زمینه هم فعالیت داشته باشیم.
نمایشگاه "گسست محسوس" تا 20 آبان در گالری طراحان آزاد به نشانی میدان فاطمی، میدان گل‌ها، میدان سلماس، شماره 5 برقرار است.