سرویس تجسمی هنرآنلاین: "طوبای زرین" نام بخش اصلی جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که به شکل رقابتی برگزار می‌شود. هنرمندان سراسر کشور با ارسال آثار خود در شاخه‌های ده‌گانه هنرهای تجسمی، برای شرکت در این مسابقه بزرگ اقدام کردند و پس از بررسی آثار توسط شورای هنری، آثار منتخب برای نمایش در جشنواره معرفی شدند. در این گزارش نگاهی داریم به چهار شاخه نقاشی، مجسمه، سرامیک و هنرهای جدید.
شاخه نقاشی بخش "طوبای زرین" دوازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر میزبان 85 اثر در بخش مسابقه و 61 اثر از هنرمندان مدعو است. بخش نقاشی بیشترین تعداد شرکت‌کننده را دارد و آثار بسیار متنوعی با رویکردهای مختلف در آن به نمایش درآمده است.
آثار فیگوراتیو جایگاه قابل‌توجهی در این مجموعه دارند. میترا بستانی نصرآبادی از مشهد فیگور زنی را به تصویر کشیده که بدون هیچ حرکت خاصی در میان کادر ایستاده و سر و پاهای او از کادر خارج شده است. سجاد گمار از تویسرکان نیز فیگورهای زنانه را در میان فضایی نامأنوس قرار داده است. این افراد در فضای خاکستری شهری در حال حرکت هستند اما در اطراف آنها قطعات سنگ یا درختان خشکیده دیده می‌شود. فرزاد چگینی کارگران را در کارگاه شیشه‌گری به تصویر کشیده و احسان غلامی پرتره‌ای را در ابعاد بسیار بزرگ‌تر از طبیعی، نقاشی کرده است. زهرا افخمی از مشهد در تابلوهایش با عنوان "در گلستان" زنان با لباس و چادر گل‌دار را روی فرش‌هایی پر نقش و نگار نمایش داده است.
توجه به فضای داخلی خانه یا مناظر شهری و طبیعی هم در آثار مختلف دیده می‌شود. مریم قزوینه از ملارد یک اتاق را با لوازم داخل آن به دقت نقاشی کرده و تأکید او بر نوری است که از پنجره می‌تابد. مهسا کیالها از کرج با نگاهی به دوردست به نقاشی از شهر پرداخته اما ساختمان‌ها تنها بخش اندکی در پایین کادر را اشغال کرده‌اند و باقی کادر با آسمان آبی و خاکستری پوشیده شده است. سپیده افتخاری طرقی، در نقاشی طبیعت‌گرایانه خود به نمایش تپه‌ها و سنگ‌ها پرداخته است اما در مقابل آنها خطوط قرمزی دیده می‌شود که ارتباطی با فضای طبیعی ندارد. فاطمه حافظی قهستانی هم در تابلوی "درخت زندگی" چند شاخه از درخت را به تصویر کشیده است. سروناز امتیازی در دو تابلو با عنوان "لافت" بافت معماری جزیره لافت را به شکلی ساده و هندسی به تصویر کشیده است.
آثار انتزاعی نیز بخش دیگری از تابلوها را تشکیل می‌دهند. محمود آزادنیا از مشهد در تابلوهای خود تقابل سیاه‌وسفید و نور تاریکی را نشان می‌دهد. رضا پور زرین از شیراز بر روی زمینه‌ای سبز، خطوط بی‌هدفی را قرار داده است که سطح درهای فلزی کهنه را به یاد می‌آورد. مصطفی سروریان از کرج نیز آثار خود را با گذاشتن تعداد زیادی نقطه بر روی زمینه‌ای ساده به وجود آورده است.
در بعضی از آثار متریال‌های رایج نقاشی به کار نرفته است و هنرمند از مواد و ابزار گوناگون برای خلق اثر خود استفاده کرده است. محمد نظری تابلوی "زندگی" را با برش قطعات چوب و چسباندن آنها روی کاغذ به وجود آورده است. سیده وحیده اکبریان با ترکیب مواد روی بوم تصویر نیم برجسته‌ای از نقوش هندسی ایرانی را ایجاد کرده است. مژگان جاویدان نیز تابلوی "چهارباغ" را با کنده‌کاری روی یک سطح فشرده به وجود آورده است.
در بخش هنرمندان مدعو محسن حیدری با اثری به نام "پرواز 752" حضور دارد که یادمان جان‌باختگان سانحه هوایی سقوط هواپیمای اوکراین است. در این تابلو که ابعادی بزرگ دارد هیچ نشانی از هواپیما یا انسان‌ها نیست، اما آنچه دیده می‌شود کارت پروازهایی است که به زمین ریخته و روی هم انباشته‌شده‌اند.
فرزانه آذرنیا، محمود آزادنیا، مریم اخباری، فریبا ازهری، بهاره افتخاری، سپیده افتخاری طرقی، زهرا افخمی، دریا (فاطمه) امامی، سروناز امتیازی، نجمه امینی، سیده وحیده اکبریان، زهره بابایی، محمدمهدی بادبان، میترا بستانی نصرآبادی، عرفان بی‌باک، محبوبه پهلوان نوده، رضا پورزرین، لیدا پولکی، سونیا تمجیدی راد، مژگان جاویدان، سارا جولایی، سارا سادات چاوشی، فرزاد چگینی، فاطمه حافظی قهستانی، عبدالرسول حکیم، محبوبه خاکدامن، فاطمه خیر حبیب اللهی، سرور خیراللهی، پردیس رهبر، مصطفی سروریان، سروناز سلطانی، نوید سیمبر، شیما شریفی کوشا، عاطفه شیدمودب، ندا صحرائیان، هما صدوقی، پریسا طاهری، مسیح طلوعی نیری، محبوبه عابدیان بروجنی، مهتا عرب، احسان غلامی، طلیعه فراهانی راد، بهروز قدمی، مجید قراگوزلو، مریم قزوینه، سمانه کریمى، مرضیه السادات گلستانه، سجاد گمار، طیبه محجوب، هاجر محمدی منش، محمد حسین مرزبان، شقایق مشهدی مهدی، حسین معینی فر، علیرضا میرزارضایی، محمد نظری، سینا نظیری حسین پور، سیده لیلی هاشمی هفشجانی، ثریا کاظم نژاد دهکایی، پگاه کاظمی، فائزه کرمی نوری و مهسا کیالها هنرمندان بخش نقاشی دوازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر هستند.
بخش مجسمه یکی از کمترین آثار را در خود دارد. در این بخش 9 اثر در مسابقه شرکت دارد و 8 هنرمند مدعو نیز آثار خود را به نمایش گذاشته‌اند.
محمدرضا رحیمی از ارسنجان در اثری با عنوان "برنج سفید" یک گونی برنج را با طنابی قرمز از سقف آویزان کرده است. این گونی با چنگال‌های فلزی پر شده و تیزی چنگال‌ها از میان گونی بیرون زده است. رحیمی در این اثر به عدالت اجتماعی و تبعیض در حقوق شهروندان پرداخته است.
معصومه روستا در مجسمه "هفت آسمان" مجموعه‌ای از دوایر متحدالمرکز را از میان یک ورق فلزی سفید به وجود آورده و سطح دوبُعدی را به سه‌بعدی تبدیل کرده است. حسین نخعی از بیرجند در مجسمه‌ای از مجموعه "برهوت" با الهام گرفتن از بادگیرها و بناهای مناطق کویری، حجمی را به وجود آورده است. اثر احمد قاضی از کرج با عنوان "هویت پنهان" یک دستکش بوکس است که انگشت‌های دست از آن بیرون آمده است و وضعیتی دوگانه دارد.
الهام شکری در آثاری از مجموعه "خویشتن" حجمی کروی را ساخته شده است که بخش‌هایی از آن به فرم‌های معماری و تزئینات کاشی‌کاری ایرانی شباهت دارد، اما این حجم‌ها دچار آسیب شده و در حال ویرانی است.
طبیب آرا، مهشاد امامی، حسین تک زارع، محمدرضا رحیمی، معصومه روستا، الهام شکری، احد قاضی و حسین نخعی شرکت‌کنندگان بخش مسابقه و طاهر شیخ‌الحکمایی، حسین رضایی، عبدالعظیم آذرخیل، نادر قشقایی و... از هنرمندان مدعو این بخش هستند.
در بخش سرامیک 11 اثر در بخش مسابقه شرکت دارد و آثار 8 هنرمند مدعو نیز به نمایش درآمده است.
محدثه جعفری‌پور در اثری با عنوان "آهوپای" حجمی سفالین را که لعاب زرد، قهوه‌ای و آبی دارد بر روی تکه‌ای تیرآهن قرار داده است و اشاره‌ای به معماری سنتی ایران دارد. مُقَرنس یا آهوپای یکی از عناصر تزئینی معماری ایرانی است که در زیر گنبدها و درگاه‌های ورودی استفاده می‌شود و برجستگی‌ها و تورفتگی‌های آنها نگاره‌های گوناگون به وجود می‌آورد.
مریم نیستانی در مجسمه "قانون سوم نیوتن" حجم‌های سفالی گنبددار را در کنار هم قرار داده و آنها با سیم‌های فلزی محکم به یکدیگر بسته است. نیوتن گفته است هرگاه جسمی به جسم دیگر نیرو وارد کند، جسم دوم هم به جسم اول نیرویی برابر آن، ولی در خلاف جهت وارد می‌کند. در این اثر نیز حجم‌های به هم چسبیده در حال فشار آوردن به یکدیگر هستند و امکان رهایی از این کار را ندارند.
کاظم ابراهیمی از بیرجند در اثر خود به موضوع کم‌آبی پرداخته است. شیرهای آب به رنگ سیاه درهم پیچیده‌اند و چون آبی از آنها خارج نمی‌شود، توده‌ای بی‌مصرف را به وجود آورده‌اند. بر روی آنها نیز یک دبه خالی قرار دارد که امیدی به پر شدن آن نیست. زهره مختاری از نجف‌آباد با اثری به نام "زهره و زمین" نیم‌دایره‌های فلزی را ساخته است که روی آن گودالی سرامیکی ایجاد شده و نقشی از مینیاتور در آن دیده می‌شود.
"پی گم" اثری از هانیه سزاوار است که در آن تعداد زیادی از روزنامه‌های قدیمی که بر روی هم تلنبار شده‌اند با نخی بسته شده و روی آن شیری سرامیکی نشسته است که با قدرت در حال محافظت و نگهبانی از این مجموعه است.
حسام‌الدین آرمان، کاظم ابراهیمی، محدثه جعفری‌پور، محمد راثی‌زاده، حانیه سزاوار، پروین عباسی، زهره مختاری و مریم نیستانی شرکت‌کنندگان بخش مسابقه و نفیسه فرهمند، حبیب دانایی‌فر، فاطمه شیبانی، آبان صالحی و... هنرمندان مدعو این بخش هستند.
اما کم اقبال‌ترین بخش در جشنواره امسال، هنرهای جدید است. در این شاخه 5 هنرمند در بخش مسابقه حضور دارند و 5 هنرمند نیز مدعو هستند.
سجاد دادپور از اردبیل در ویدئوآرتی با عنوان "تحول" فضایی باز و نیمه‌تاریک را نشان داده که یک تیر دروازه درحالی‌که پارچه‌ای توری به آن آویزان است و در باد تکان می‌خورد دیده می‌شود. دو جوان به تیرک نزدیک می‌شوند و شروع به کندن توری می‌کنند. جوانان زمین را می‌کنند و سر خود را در خاک فرو می‌برند. از این پس صحنه‌های مختلف همزمان شده و تصاویر روی هم می‌افتند و همزمان چند عمل مختلف را در حال تماشا هستیم که فضایی آشفته و وهمناک را به وجود می‌آورند.
زهرا محسنی از شیراز چیدمانی را ارائه کرده است که بر روی یک میز ۱۰ کتاب قرار گرفته است، درحالی‌که سطرهای کتاب‌ها سوخته و سوراخ شده است. مخاطب با ورق زدن کتاب‌ها متوجه می‌شود که تک‌تک صفحات کتاب این وضعیت را دارند و بیشتر جملات آنها قابل خواندن نیست.
حسین اکرمی از کاشان در چیدمان "نعل تازه" تعداد زیادی پای اسب را ساخته که از زمین به سوی آسمان بالا آمده است. از سوی دیگر تعدادی نعل قرمز از بالا آویزان است که هنوز به پای اسب‌ها نرسیده است.
الهه عبدالله‌زاده در اثری با عنوان "شلال شلال" قسمتی از گالری را به خود اختصاص داده است که با پرده سیاه از فضای اطراف جدا شده است. بر روی زمین تعداد زیاد عکس رادیولوژی دیده می‌شود که به شکل استوانه درآمده و درون هر کدام نوری دیده می‌شود. بر روی نمایشگر نیز فیلمی پخش می‌شود که اندام‌های داخلی بدن را نشان می‌دهد. عبدالله‌زاده این اثر را بر اساس تجربه‌ای شخصی از بیماری، پیوند اعضا و مرگ عزیزان ساخته است.
سعید ارغوانی، الهه عبدالله‌زاده، حسین اکرمی، زهرا محسنی و سجاد دادپور شرکت‌کنندگان در این بخش هستند.