سرویس تجسمی هنرآنلاین: زیست هنرمندانه و خلق اثر هنری، موضوعی است که ارتباط مستقیم با خلوت هنرمند و کنکاش‌های ذهنی و روحی او دارد. در طول تاریخ هنرمندان به عنوان افرادی گوشه‌گیر شناخته می‌شدند که اوقات خود را در آتلیه گذرانده و به چیزی جز خلق اثر هنری فکر نمی‌کردند. اما همین هنرمندان انزواطلب نیز پس از خلق اثر هنری علاقه داشتند که ماحصل تلاش خود را به دیگران نشان دهند و نظرات آنها را جویا شوند. این نمایش اثر هنری علاوه بر ارضای حس خودنمایی هنرمند، گاه امکان فروش اثر و تأمین بخشی از مخارج زندگی او را نیز فراهم می‌کرد.
با گذر زمان و ورود انسان به دنیای مدرنیته، نمایش آثار هنری شکل جدی‌تری پیدا کرد. به مرور فضاهایی در شهرها شکل می‌گرفت که هنرمندان در کنار یکدیگر و یا به تنهایی آثار هنری خود را برای مدتی کوتاه به نمایش بگذارند و دوستان و همکاران آنها یا علاقه‌مندان هنر برای تماشای آثار به یک محل مشخص مراجعه کنند. به مرور با جدی شدن این رویکردها و حضور پر رنگ‌تر هنرمندان در جوامع، گالری‌ها به عنوان محلی برای نمایش و فروش آثار هنری آغاز به کار کردند و رفته رفته چنان جایگاهی پیدا کردند که به پایگاهی برای هنرمندان و رابط میان آنها و مخاطب تبدیل شدند.
امروزه برای اغلب هنرمندان نمایش اثر در فضایی خارج از گالری متصور نیست و آنها تنها راه معرفی خود به مخاطب و در بهترین حالت، فروش اثر خود را برگزاری نمایشگاه در یک گالری می‌دانند. برای همه فارغ‌التحصیلان هنرهای تجسمی و فعالان این عرصه، برگزاری نمایشگاه نقاشی، مجسمه، عکس و... در گالری‌های معتبر به عنوان رزومه‌ای محسوب می‌شود که تاییدی بر فعالیت جدی آنها در زمینه هنر است. هنرمندی که برای خلق اثر هنری و گردآوری یک مجموعه، انرژی، زمان و هزینه زیادی را صرف می‌کند، نیاز دارد که این آثار را در مقابل دیدگان مخاطب قرار دهد و تایید یا نقد آنها را بشنود.
بر همین اساس هنرمندان در شاخه‌های مختلف هنرهای تجسمی با گردآوری تعدادی اثر مرتبط با یکدیگر، اقدام به برپایی یک نمایشگاه انفرادی می‌کنند تا خود را محک بزنند. اما نمایشگاه گروهی نیز ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند هنرمندان را به خود جلب کند. گاه تعدادی هنرمند که باسابقه کار و روحیات یکدیگر آشنایی دارند، بر اساس مشترکات یا تضادهای یکدیگر اقدام به گردآوری مجموعه‌ای از آثار کرده و آنها را به نمایش می‌گذارند.
اما نوع دیگری از نمایشگاه گروهی آن است که یک شخص با عنوان کیوریتور، با انتخاب موضوع مشخص و بر اساس شناخت نسبی که از هنرمندان جامعه دارد، تعدادی از آنها را که اشتراکاتی با یکدیگر دارند، انتخاب کرده و از آنها می‌خواهد بر اساس موضوع موردنظر به خلق اثر بپردازند. چنین نمایشگاه‌هایی از موفق‌ترین نمونه‌های نمایشگاه گروهی هستند که می‌توانند دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلف هنرمندان به یک موضوع را نشان دهند و درعین‌حال آنها را وادار می‌کنند تا درباره موضوع مشخص شده به مطالعه بپردازند.
با این حال در سال‌های اخیر جامعه هنری ایران با نوعی از نمایشگاه گروهی مواجه است که در هیچ کدام از تعریف‌های بالا نمی‌گنجد. با نگاهی به تعداد فراوان افتتاحیه‌های هر هفته، با نمایشگاه‌های گروهی مواجه می‌شویم که بدون وجود هیچ ارتباط معنایی یا ظاهری میان آثار شکل گرفته‌اند. در اغلب این موارد به نظر می‌رسد هنرمندانی که به دلایل مختلف امکان گردآوری یک مجموعه منسجم را ندارند، تک اثرهای خود را در کنار هم به نمایش می‌گذارند تا به این ترتیب برای خود سابقه نمایشگاهی فراهم کنند. با وجود افزایش قابل ملاحظه تعداد فارغ‌التحصیلان هنر، دور از ذهن نیست که بسیاری از آنها از توانایی هنری اندکی بهره‌مند باشند و به همین دلیل امکان خلق آثاری که یک مجموعه منسجم را شکل دهد نداشته باشند.
از سوی دیگر هزینه‌های مادی گردآوری یک مجموعه که شامل مواد مصرفی، اجاره گالری، تبلیغات و... می‌شود، در شرایطی که آثار هنرمندان جوان به ندرت به فروش می‌رسد، باعث می‌شود آنها ترجیح دهند با اشتراک در یک نمایشگاه گروهی، هزینه را به حداقل برسانند. مخاطب چنین نمایشگاه‌هایی اغلب به دوستان و آشنایان هنرمندان محدود می‌شود و هیچ گالری‌گرد و مخاطب جدی هنر به دیدار این نمایشگاه‌ها نمی‌رود. این‌گونه است که گاه در رزومه هنرمندان جوان وجود چندین نمایشگاه گروهی به چشم می‌آید، درحالی‌که نه تنها نمایشگاه انفرادی در کارنامه آنها دیده نمی‌شود، بلکه این نمایشگاه‌های گروهی نیز باعث شناخته شدن آنها در جامعه هنری نشده است.
علاوه بر این در یکی دو سال اخیر نوع دیگری از نمایشگاه‌های گروهی در تهران دیده می‌شود که از جانب خود گالری‌ها شکل می‌گیرند. در کانال‌های تلگرامی و صفحه‌های اینستاگرام که با موضوع هنرهای تجسمی فعالیت می‌کنند و مخاطب خاص دارند، گاه آگهی‌هایی دیده می‌شود که با عنوان فراخوان نمایشگاهی منتشر شده‌اند. در این آگهی‌ها از همه هنرمندان در رشته‌های مختلف تجسمی دعوت می‌شود که تصویر آثار خود را ارسال کنند و پس از پذیرفته شدن در فراخوان، در نمایشگاه حضور پیدا کنند. شاید تا اینجای کار مشکلی در این آگهی‌ها به چشم نیاید و گمان برود که با یک فراخوان مواجه هستیم. در حالی که فراخوان معمولا برای جشنواره یا مسابقه‌ای اعلام می‌شود که موضوع آزاد یا مشخص دارد و یک هیئت داوران شناخته شده در چند مرحله به انتخاب تعداد بسیار محدودی اثر از میان تعداد زیاد آثار دریافتی می‌پردازند. علاوه بر آن در فراخوان‌ها مهلتی نسبتا طولانی برای هنرمندان در نظر گرفته می‌شود تا فرصت خلق اثر هنری متناسب با آن رویداد را داشته باشند.
اما واقعیت این است که در چنین آگهی‌هایی هیچ هیئت داوری معرفی نمی‌شود و گاه زمان انتشار آگهی تا برگزاری نمایشگاه حتی به دو هفته هم نمی‌رسد. اگرچه در تعدادی از آنها حرفی درباره پرداخت وجه گفته نشده است، اما در حقیقت هر فرد برای نمایش اثر خود در این نمایشگاه باید مبلغی را پرداخت کند. به این ترتیب هر هنرمند می‌تواند یک یا چند اثر خود را ارائه کند و به ازای هر کدام مبلغی بپردازد.
پر واضح است آثاری که در چنین مجموعه‌ای به نمایش درمی‌آید کوچک‌ترین ارتباطی با یکدیگر ندارند. آنها می‌توانند آثاری در سطوح متفاوت باشند که امسال یا ده سال پیش با موضوعاتی از طبیعت بی‌جان و منظره و انسان گرفته تا تصاویر سورئال و انتزاعی شکل‌گرفته‌اند و بعضی از آنها در واقع تنها تولیدات هنری صاحبان‌شان هستند.
کاملا آشکار است که هدف از شکل‌گیری چنین نمایشگاهی داشتن دغدغه هنری، معرفی هنرمندان جوان، یافتن خریدار هنر و... نیست، بلکه به نظر می‌رسد گالری تنها قصد دارد دیوار خالی خود را به نوعی پر کرده و هزینه آن را دریافت کند.
علاوه بر آن تعداد دیگری از این نمایشگاه‌ها توسط یک شخص برگزار می‌شود که عنوان کیوریتور یا گردآورنده را بر خود می‌گذارد. در این موارد هم نحوه پذیرش آثار به همان شکل است، با این تفاوت که این بار بخشی از مبلغ پرداختی شرکت‌کنندگان، به‌عنوان دستمزد به شخص گردآورنده آثار اختصاص پیدا می‌کند.
آنچه از طرف فضاهای نمایشگاهی تازه‌کار تحت عنوان نمایشگاه گروهی برگزار می‌شود، مصداق سوء استفاده از هنرمندان جوانی است که قصد دارند به هر شکل وارد فضای هنری شوند و این مسیر را با سرعت طی کنند. ارائه گواهی معتبر، که به عنوان گزینه‌ای اطمینان‌بخش برای شرکت‌کنندگان در نمایشگاه مطرح می‌شود، ادعایی است که هنرمندان باتجربه از بی‌تاثیر بودن آن مطلع هستند. گواهی شرکت در نمایشگاه به عنوان تاییدکننده سابقه حرفه‌ای هنرمند تنها در مواردی ارزش دارد که در یک رویداد رسمی و گسترده مانند دوسالانه و جشنواره صادر شده باشد. در غیر این صورت هیچ گواهی‌نامه‌ای نمی‌تواند نشان‌دهنده اعتبار و کیفیت هنری افراد باشد.
این معضل زمانی چشمگیرتر می‌شود که با همین شرایط نمایشگاه‌هایی در کشورهای خارجی برگزار می‌شود. این بار هم افرادی هستند که تعدادی اثر از هنرمندان جوان را بدون موضوع و شرایط خاص، گردآوری کرده و با دریافت مبلغی برای نمایش در کشورهای خارجی با خود می‌برند. هنرمند جوان برای تهیه یک رزومه درخشان، مبلغی گزاف را برای نمایش یک یا دو اثر خود پرداخت می‌کند، اما طبیعتا بیشتر هنرمندان ایرانی شناختی از گالری‌های خارجی و نحوه فعالیت آنها ندارند، پس دور از ذهن نیست که این آثار در گالری‌هایی ناشناخته و سطح پایین به نمایش درآید که گاه اعتبار آنها از گالری‌های درجه 2 و 3 ایران هم پایین‌تر است.
به نظر می‌رسد در نبود نظارت‌های لازم، امروزه در جامعه هنر ایران بازار متفاوتی به وجود آمده است که برای عده‌ای از فعالان این حوزه درآمد خوبی را به همراه دارد. اما آنکه سودی از این فضا نمی‌برد و در نهایت مغبون می‌شود، هنرمندی است که بدون تلاش سخت و پیگیر و شناخت از فضای هنری و شرایط آن، قصد نشان دادن خود و گردآوری رزومه‌ای طولانی را دارد.