به گزارش هنرآنلاین، به نقل از ایسنا، علی بوذری در نخستین نشست تخصصی برنامه "هزار و یک شب تا هزار و یک روز" با موضوع تصویرسازی در کتابهای چاپ سنگی دوره قاجار که از سوی موزه هنرهای معاصر اصفهان برگزار شد، به بررسی آثار میرزا حسن که پس از میرزا علی خویی کار خود را آغاز کرد، پرداخت و گفت: میرزا حسن یکی از درباریان فتحلی شاه قاجار بوده که با حدس و گمان به مدت 10 سال کار میکند و 22 کتاب رقمدار از وی در اختیار داریم.
وی درباره کارها و تصویرسازی میرزا حسن افزود: تصویرسازی کتاب کلیات سعدی از کارهای فاخر میرزا حسن محسوب شده و دارای ویژگی ترکیببندی فضاهای عمومی است.
ویژگی سایهپردازی در کارهای میرزا حسن
این پژوهشگر هنر ایران ادامه داد: تصویر سند باد از کتاب "لیله لیله" از دیگر کارهای میرزا حسن است که دارای ویژگی سایه پردازی است. تصویر دیگر از طراحی "جن و آدمیان" از کتاب هزار و یک شب بوده که طراحی خاص این تصاویر حالت "ژله گونهای" آنها است.
وی تصریح کرد: تصویر اسکندرنامه، سندباد که به صورت سرلوح است از دیگر کارهای میرزا حسن است و دارای ویژگی سایهای است و تزیینات معماری که در این کار وجود دارد به گچبری اروپایی بسیار نزدیک است.
بوذری به شیوه طراحی نسخه هزار و یک شب و وجود کارهای میرزا حسن در این اثر اشاره کرد و گفت: نسخه هزار و یک شب با دستور ناصرالدین شاه زیر نظر سمیع الملک نقاش که درباره وی بوده تدوین شده اما از شواهد و قرائن به این نتیجه میرسیم که سمیعالملک برای تدوین این کتاب همکارانی داشته که اسم آنها زیر سایه نام سمیع بوده و نامی از آنها آورده نشده است.
این پژوهشگر هنر ایران اظهار کرد: با توجه به ویژگیهای کارهای میرزا حسن به این نتیجه میرسیم که وی یکی از نقاشان کتاب هزار و یک شب بود که فضاهای داخلی و وجود فضاهای سه کنج، به تصویر کشیدن اشیا با جزئیات کامل و ترکیب بندی کلی تصاویر از ویژگیهای بارز کارهای میرزا حسن است.
بررسی و تفاوتهای میان چاپ سنگی و مینیاتور از منظر تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان
همچنین فرشید مثقالی، تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان در این نشست اظهار کرد: تصویرسازی چاپ سنگی از اولین نمونههای تصویرسازی در تاریخ ایران است که پس از این دوره سواد در ایران گسترش چشمگیری پیدا میکند و چاپ به وجود میآید.
وی به بررسی شباهتها و تفاوتهای چاپ سنگی و مینیاتور پرداخت و تصریح کرد: در تصاویر چاپ سنگی و مینیاتورها، نداشتن کاراکتر مشخص انسانی از ویژگیهای بارز هر دو کار محسوب میشود و تمام شخصیتها مثل هم بوده است.
تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان درباره تفاوتهای بنیادین چاپ سنگی و مینیاتور، تصریح کرد: در طراحی مینیاتورها مهارت کمنظیر در اجرای کار وجود دارد و این در حالیاست که در کتب سنگی مهارتهای بالا جای خود را به هنرهای معمولی داده است که این موضوع کار را عامیانه میکند.
وی ادامه داد: از تفاوتهای دیگر مینیاتور و کتب سنگی میتوان به مشخص نبودن زمینهها در کتب سنگی اشاره کرد و این در حالیاست که در مینیاتورها تمام اجزا به صورت بافت مشخص هستند. در تصاویر چاپ سنگی، توجه به زیباشناسی ناپدید شده است.
مثقالی به بررسی کارهای سنگی که توسط وی انجام گرفته و استفاده آنها در طرحها و روی جلد مجلات اشاره وکرد و گفت: طراحی پوستر فستیوال فیلم کودکان، کتاب "آفرینش ایرانی" و طراحی روی جلد مجله "نگین" از مجموعه کارهایی است که در آنها از چاپ سنگی استفاده شده است.
تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان اظهار کرد: چاپ سنگی به عنوان یک دوره درخشان برای گرافیستها تلقی میشود که میتوان از منابع فیزیکی آنها استفاده کرد.