سرویس استان‌های هنرآنلاین: فرشاد فرشته حکمت، کارگردان نام آشنای کازرونی و از مستندسازان با سابقه کشور، پنج سال وقت صرف کرد تا شیفتگی و الهام پذیری "یوهان ولفگانگ گوته" شاعر و درام‌نویس آلمانی به "حافظ شیرازی" را برای جهانیان به ویژه پارسی زبانان به نمایش بگذارد. او مرزها را کنار زده و دو شخصیت مؤثر تاریخی را در قاب‌های زیبای فیلم مستند داستانی "حافظ و گوته" کنار یکدیگر نشانده است.
در این فیلم چشم‌های کنجکاو و اندیشه‌های پویا می‌بینند و درک می‌کنند که چگونه گوته در حدود ٧٠٠ سال بعد از حافظ، دیدگانش را بر جنگ‌های اروپا و لشکرکشی‌های ناپلئون بناپارت می‌بندد و در خلوت این شاعر پرآوازه شیرازی شریک می‌شود. فیلم "حافظ و گوته"آذرماه در جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت روی پرده می‌رود و از یک راز بزرگ تاریخی پرده برمی‌دارد.
فرشته حکمت پیش از این نیز فیلم‌هایی همچون از "بیشاپور تا پریشان" با موضوع معرفی شهرستان کازرون و "باران در آفتاب" را با موضوع بررسی زندگی مولوی ساخته است.
وی در مورد فیلم "حافظ و گوته" گفت: درباره مولانا چندین فیلم سینمایی داستانی و مستند ساخته شده است، اما در مورد حافظ هیچ فیلمی وجود ندارد و به همین دلیل حساسیت فراوانی نسبت به تولید این فیلم داشتم.
فرشاد فرشته حکمت به تأثیرپذیری گوته از حافظ شیرازی اشاره و اضافه کرد: در سال‌های تحصیل و تدریس در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران با آثار دراماتیک گوته مانند "فاست" آشنا بودم، اما در پژوهش‌های خود با ابعاد دیگر این شخصیت برجسته آشنا شدم که به گستردگی دریا بود.
وی با اشاره به این که برای بررسی و شناخت بیشتر ابعاد شخصیتی گوته، سال‌ها تحقیقات میدانی و کتابخانه‌ای انجام داده است، افزود: هنوز هم نمی‌توانم ادعا کنم که تمام زوایای این شخصیت فرهیخته را شناخته‌ام؛ چرا که در زمینه‌های گوناگونی مانند سیاست، پزشکی، وکالت، شیمی، هواشناسی، گیاه‌شناسی، رنگ، نقاشی، موزیک، شعر، داستان و فلسفه به صورت دامنه‌دار فعالیت کرده است و مثلاً در عرصه پزشکی اکتشافاتی نیز دارد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه گوته در سن ٦٥ سالگی با حافظ آشنا می‌شود، بیان کرد: در عصری که دوران روشنگری و شکل‌گیری جنبش طوفان و طغیان در غرب بوده، گوته از سردمداران این نهضت به شمار می‌رود.
فرشته حکمت که اعتقاد دارد مهم‌ترین تلاش گوته، تأکید بر ادبیات جهانی و فراتر رفتن از ادبیات بومی و ملی بوده است، ادامه داد: او که تجربه‌های زیادی را از سر گذرانده و آثار بسیار درخشانی خلق کرده است، ناگهان به وسیله "یوزف فون هامر پورگشتال" با ترجمه‌ای از دیوان غزلیات حافظ آشنا می‌شود.
وی به تعبیر گوته از شعر حافظ می‌پردازد و اضافه کرد: حافظ مانند خورشیدی بر زندگی او تابید و بر گوته رمانتیک که از جنگ‌های طولانی اروپا خسته و سرخورده و در سن ٦٥ سالگی درگیر عشقی تازه و دست نیافتنی بود، تأثیر ژرفی گذاشت.
فرشته حکمت افزود: گوته زمانی با حافظ آشنا شد که اروپا تحت تأثیر جنگ‌های شدید خصوصاً لشکرکشی‌های ناپلئون بناپارت بود. حافظ نیز در دوران خود با حاکمان خشن و کشتار، خونریزی و جنگ روبرو بود اما به گونه‌ای رندانه با این مسائل مقابله می‌کرد.
وی که باور دارد حافظ و گوته فراتر از مرزهای زمانی و مکانی زیسته و ماندگار شده‌اند، گفت: بین حافظ و گوته فاصله زمانی زیادی در حدود ٦٨٨ سال وجود دارد، اما مرزهای مشترک میان اندیشه‌های این دو اندیشمند در این مستند داستانی روایت می‌شود.
کارگردان "حافظ و گوته" که به گفته خود در این فیلم قصد قیاس این دو شخصیت بزرگ را نداشته است، افزود: آن چه مورد توجه بوده، کشف وجوهی از شخصیت دو انسان بزرگ است که به تمام انسان‌های جهان تعلق دارند.
فرشته حکمت انتخاب دکتر ناصر آقائی را برای ایفای نقش گوته قابل قبول دانست و ادامه داد: برای بازیگر نقش حافظ و با توجه به برداشت‌های شخصی چهره این شخصیت، یک بازیگر غیرحرفه‌ای را از شیراز انتخاب کرده‌ام.
وی با بیان این که هیچ تصویر تائید شده‌ای از حافظ در دست نیست، افزود: برخی از هنرمندان تجسمی مانند استاد فرشچیان چهره حافظ را آن‌گونه که در تخیل خود دیده‌اند تصویر کرده‌اند، من نیز در این فیلم، حافظ خود را تخیل کرده‌ام.
این مستندساز پیش‌بینی کرد روایت‌های این فیلم بعد از اکران با انتقاد و اختلاف‌نظرهای برخی از پژوهشگران مواجه شود و گفت: حافظ یک منشور رنگارنگ و بی‌رنگ است و هر شخصی از هر زاویه‌ای که نگاه می‌کند، دیدگاه متفاوتی درباره او دارد.
فرشته حکمت از دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، دکتر مؤید شیرازی، دکتر محمود حدادی، دکتر کاووس حسن‌لی، دکتر منصور رستگار فسایی، عبدالعلی دستغیب، دکتر کمالی سروستانی و دکتر مجید اسکندری به عنوان کارشناسان علمی این اثر نام برد و از حمایت‌های شهرداری شیراز قدردانی کرد.
در فیلم مستند "حافظ و گوته"، حامد فرشته حکمت به‌عنوان مدیر تصویربرداری، دکتر ناصر آقایی، غزل زنگویی، آرش رحیمی، پانته آ پارسا، فاطمه رزمجو و لادن کامیاب به‌عنوان بازیگر، ساسان محبی به‌عنوان آهنگساز و مسعود سفلایی به‌عنوان تدوینگر همکاری دارند.
همچنین علی‌اصغر تجویدی (مینیاتوریست)، یوخن باخ (نقاش و مجسمه ساز) و علی‌رضا کریمپور ( خطاط) در مسیر تولید این اثر هنری همکاری داشته و هماهنگی تولید و روابط بین‌الملل را فاطمه فرشته‌حکمت عهده‌دار است.
ناهید فرشته حکمت مجری طرح و برنامه‌ریز، امید زنگویی در ایران و امید صادقی در آلمان مدیریت تولید، محمد موسوی در ایران و بهرام بهرامی در آلمان مدیریت تدارکات و نعیمه فرشته حکمت طراحی لباس را عهده‌دار بوده‌اند.
در این فیلم مستند، صدابرداری این مستند را ناصر شاه حسینی عهده‌دار است و شایان بهنامی و آنوش عزیزی، دستیاران کارگردان و ناصر شاه‌حسینی و سپهر مژدهی دستیاران تصویربردار هستند.
الهه بهرامی