سرویس موسیقی هنرآنلاین: علی ترابی سال‌های طولانی به‌عنوان مدیرعامل انجمن موسیقی ایران فعالیت داشت و در تمام این سال‌ها کارنامه‌ای قابل دفاع در جشنواره‌هایی مانند جوان و فجر از خود بجای گذاشته است.
با او درمورد نقش مدیریت اجرایی دهمین جشنواره موسیقی جوان گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
نظرتان در مورد سطح اجراهای موسیقی در دهمین دوره جشنواره موسیقی جوان چیست؟
در مورد سطح اجراها، باید اساتید موسیقی اظهارنظر کنند، اما تا جایی که من از نظر ایشان مطلعم، همه راضی هستند و کیفیت اجراها و شور و نشاط جوانان را نسبت به سال‌های قبل بهتر می‌دانند.
از کسانی که در این جشنواره به عنوان نفرات برتر معرفی می‌شود، چه نوع حمایت‌هایی باید صورت گیرد؟
وظیفه جشنواره مشخص و کارایی آن، کشف استعداد است. این جشنواره یک فرآیند رقابتی و آموزشی است چون یک‌سری نکات آموزشی نیز در حین فرآیند جشنواره به شرکت‌کنندگان گوشزد می‌شود اما اینکه خود جشنواره باید حمایت از برگزیدگانش را برعهده گرفته و تا آخر خط آن‌ها را جلو ببرد، خبط مبحث و محل تردید است.
پس چه نهادهایی باید چنین وظیفه‌ای را بر گردن بگیرند؟
باید از دستگاه‌های دیگر نیز انتظار حمایت داشت، مثلاً یک تشکیلاتی به وجود آید و استعدادهای کشف‌شده تمام جشنواره‌های معتبر موسیقی را تحت پوشش خود قرار دهد. جوانان باید از شرایط آموزش خوب نزد اساتید برجسته بهره‌مند باشند و درگیر شرایطی نشوند که از موسیقی برای کسب درآمد استفاده کنند. همچنین باید ساز جوانان تأمین شده تا از انحراف آن‌ها جلوگیری شود. پس باید از برگزیدگان این جشنواره حمایت شود اما اینکه وظیفه حمایت از این جوانان بر عهده خود جشنواره باشد، صحیح و دقیق نیست.
اما فکر نمی‌کنید که این‌گونه، جشنواره جوان فقط به محل برگزاری یک آزمون تبدیل می‌شود؟
خیر. تعریف جشنواره مشخص است. جشنواره فرآیندی است که رقابت‌هایی را برگزار کرده و بهترین‌های آن را معرفی می‌کند. حمایت از برگزیدگان، وظیفه نهادهای دیگری نظیر دانشگاه‌ها، هنرستان‌ها و آموزشگاه‌های موسیقی است که باید به جشنواره موسیقی جوان کمک کرده و نکاتی را در پیش بگیرند که این مسیر، اصلاح‌شده پیش برود. شما همه جشنواره‌های رقابتی در سطح دنیا را هم پیگیری کنید، می‌بینید که همه چیز بعد از برگزاری جشنواره، دست خود برگزیدگان جشنواره است. البته قبول دارم که باید کمک‌هایی به جوانان برگزیده شود، اما لزوماً این کمک‌ها وظیفه خود جشنواره نیست.
دولت چقدر می‌تواند به جوان‌های مستعد این جشنواره کمک کند؟
دولت هم می‌تواند نقش خیلی محوری در این زمینه داشته باشد. ما مملکت جشنواره‌‌زده‌ای هستیم و به هر بهانه‌ای یک جشنواره ترتیب می‌دهیم و خیلی از این جشنواره‌ها از همان بدو شروعشان، مشخص است که قرار نیست به جایی برسند، اما اگر دولت رصد کند و ببیند یک جشنواره با مکانیسم استاندارد و حساب‌شده‌ای برگزار می‌شود، می‌تواند سرمایه‌گذاری کند. بنیاد نخبگان نیز که زیرمجموعه قوه مجریه است می‌تواند برگزیدگان جشنواره‌ها را تحت پوشش قرار دهد، اما به شرط آن‌که سره از ناسره تشخیص داده شود وگرنه توقع زیادی است که از دولت بخواهیم همه جشنواره‌ها را تحت پوشش قرار دهد.
شما سال‌ها به عنوان مدیرعامل انجمن موسیقی، جشنواره موسیقی فجر را هدایت کرده‌اید، می‌خواهم بدانم که آیا از نظر شما امکان‌پذیر است که برگزیدگان جشنواره جوان در جشنواره فجر به روی صحنه بروند تا در آن‌ها انگیزه مالی و معنوی ایجاد شود؟
به شکلی بله و به شکلی دیگر خیر. این تصور که برگزیدگان این جشنواره حتماً باید در جشنواره موسیقی فجر به روی صحنه بروند، صحیح نیست ولی ما در جشنواره فجر بخشی به نام استعدادهای درخشان و نسلی دیگر داشتیم که بسیاری از برگزیدگان جشنواره جوان فرصت حضور در آن بخش جشنواره فجر را پیدا می‌کردند.
بودجه دوره گذشته جشنواره جوان سروصداهایی به پا کرد.
من یادم نمی‌آید خیلی از خبرگزاری‌ها به بودجه جشنواره ایراد گرفته باشند. یک خبرگزاری پرسیده بود که آیا شما در مورد بودجه این جشنواره شفاف‌سازی می‌کنید؟ من گفتم که امیدوارم بتوانیم این کار را انجام دهیم. این سؤال در مورد جشنواره‌های زیادی پرسیده شد، اما فقط جشنواره جوان بدین پرسش پاسخ داد. من زمانی که در انجمن موسیقی بودم، رسماً هزینه‌های جشنواره را اعلام کردم و آن‌قدر هم بودجه جشنواره در مقایسه با رخدادهای دیگر پایین است و آن‌قدر سهم بزرگی از این بودجه به جایزه برگزیدگان اختصاص می‌یابد که من بعد از آن عملاً دیگر ندیدم حتّی همان یک خبرگزاری هم سؤال یا ابهامی در مورد بودجه جشنواره مطرح نماید.
جشنواره جوان دو مرتبه با وقفه‌های 4 و 6 ساله روبرو بوده است، آیا این امیدواری وجود دارد که دیگر شاهد تعلیق این جشنواره نباشیم؟
هیچ‌چیز از آینده این دنیا مشخص نیست و همه احتمالی وجود دارد. فقط تا آنجا که امکانش وجود داشت، ما این جشنواره را کمتر دولتی کردیم. ما اجازه ندادیم که هیچ مدیری در مورد اضافه شدن یا کاستن از یک بخش جشنواره اظهارنظر نماید. از روز نخست این جشنواره، فقط هنرمندان درجه یک مملکت در مورد آن تصمیم‌گیری کرده‌اند و خوشبختانه تا به امروز نیز این اتفاق رخ داده و دولت فقط نقش اجرایی قضیه را بر عهده داشته است. تا زمانی که نقش دولت‌ها پررنگ باشد، هیچ دولتی نمی‌تواند این جشنواره‌ها را تعطیل کند اما به محض اینکه، جشنواره حالت اداری و آماری به خودش بگیرد، ممکن است اولین مدیری که سلیقه‌اش جشنواره موسیقی جوان نباشد، به راحتی آن را تعطیل کند و یا اینکه به سمت و سویی دیگر ببرد.
طی سال‌هایی که شما در جشنواره موسیقی جوان مسئولیت اجرایی داشته‌اید، تاکنون با موانع و مشکلات جدی و حل نشدنی بر سر مسیر‌تان مواجه نشده‌اید؟
من از دوره ششم تاکنون، در جشنواره جوان مسئولیت داشته‌ام و در مورد پنج دوره نخست آن نمی‌توانم اظهار نظر کنم. در این پنج دوره اخیر، خوشبختانه هیچ‌وقت مشکل حل نشدنی وجود نداشته است. یک مشکلی که وجود دارد به بدنه جامعه هنری کشور برمی‌گردد و به شخص بنده مربوط نیست و قصد وارد شدن به آن را هم ندارم. خوشبختانه چه در دولت قبل و چه در دولت فعلی، ما فقط همراهی دیده‌ایم و هیچ‌وقت به لحاظ اجرایی به مشکل برنخورده‌ایم.
شما بعد از مدیریت انجمن موسیقی، به عنوان مشاور آقای مرادخانی منصوب شدید. در این منصب چه اهدافی را پیگیری خواهید کرد؟
من امروز به عنوان مشاور مطالعات و برنامه‌ریزی به اینجا آمده‌ام و به نظرم یکی از مشکلات این حوزه، کمرنگ شدن فعالیت‌های مطالعاتی ماست. ما به دنبال آن هستیم که مجدداً نشریه زیباشناختی را با کیفیتی قابل دفاع راه‌اندازی کنیم. همان‌گونه که در جشنواره جوان، ما موفق شدیم اعتماد تیمی را جلب کنیم که کسی نمی‌تواند از آن ایراد بگیرد، در حوزه مطالعاتی هم باید با تیمی کار کنیم که محل تردید نباشد. در عین حال خیلی از اتفاقاتی که در معاونت هنری وزارت ارشاد رخ می‌دهد، جای پژوهش و تحلیل فراوان دارد که روی آن سرمایه‌گذاری نشده است. من امیدوارم نه تنها به معاونت هنری وزارت ارشاد، بلکه به صورت کلی به رخدادهای هنری کشور کمک کنم تا اینکه با یک چراغی که آینده را نشان می‌دهد، راه را ادامه دهیم.
--------
دهمین جشنواره ملی موسیقی جوان از 7 تا 24 شهریورماه به دبیری هومان اسعدی و با حضور و همکاری استادان موسیقی کشور توسط انجمن موسیقی ایران، با همکاری دفتر موسیقی و بنیاد رودکی، در سه بخش موسیقی دستگاهی ایران، موسیقی کلاسیک و موسیقی نواحی ایران و در قالب سه گروه سنی الف (۱۵ تا ۱۸ سال)، ب (۱۹ تا ۲۳ سال) و ج (۲۴ تا ۲۹ سال) برگزار می‌شود.