سرویس تئاتر هنرآنلاین: در حالی که مجموعه تئاترشهر به عنوان مهم‌ترین مرکز تئاتر کشور این روزها دوران بازسازی خود را پشت سر می‌گذارد، در چند سال اخیر شاهد تاسیس و سربرآوردن سالن‌های خصوصی تئاتر از هر گوشه و کنار کلان‌شهر تهران هستیم که دوست‌داران تئاتر را به سوی خود می‌کشانند. ایجاد سالن‌های خصوصی فارغ از قضاوت درباره وضعیت آنها همچون کیفیت لازم صوتی، نوری، وضعیت صحنه، مناسب بودن صندلی و... که عموماً نیز از استانداردهای لازم بی‌بهره هستند علاوه بر ایجاد محل اجرای نمایش به ویژه برای چهره‌های جوان که امکان ورود به سالن تئاترهای حرفه‌ای را ندارند پهنه تئاتر را از مرکز شهر به سمت‌های دیگری هم گسترش داده است تا حداقل مکانی باشد برای کسانی که می‌خواهند در خلق لحظات تئاتری با هم سهیم شوند.
تماشاخانه "سه نقطه" یکی از فعال‌ترین سالن‌های نمایش خصوصی است که درحال حاضر به یک مجموعه فرهنگی و هنری تبدیل شده است و در حوزه هنرهای نمایشی در ساختمانی واقع در بلوار کشاورز،خیابان کبکانیان فعالیت می‌کند.
محمد حسن نجفی مدیر این تماشاخانه در خصوص روند شکل‌گیری این تماشاخانه به خبرنگار هنرآنلاین می‌گوید: استارت تاسیس این تماشاخانه در سال ۱۳۸۹ زده شد که آن را جنب بنیاد فارابی در حوزه آموزش فعال کردیم و طی برگزاری افتتاحیه‌ای عنوان سالن را استاد خسرو شکیبایی نام نهادیم که یک پلاتو بود و در آن زمان اساسا مجوزی برای راه‌اندازی تماشاخانه خصوصی وجود نداشت. در ادامه؛ کار آموزش شکل خیلی خاص و تخصصی به خود گرفت و ما در یک مسیر تخصصی افتادیم که این مسیر ادامه پیدا کرد تا اینکه تماشاخانه سه نقطه برای گسترش فعالیت خود به فضای بیشتری نیاز داشت؛ بنابراین به این آدرس کنونی نقل مکان کردیم و تماشاخانه و مدرسه تئاتر "سه نقطه" را در اینجا راه‌اندازی کردیم و در سال ۹۱ در همان مکان قبلی شروع به گرفتن مجوز برای گرفتن تماشاخانه خصوصی کردیم. در ۲۱ خردادماه سال ۹۲ که سالن استاد رکن الدین خسروی (واقع در طبقه همکف مجموعه تماشاخانه سه نقطه) با حضور تعداد کثیری از سه نسل از شاگردان استاد رکن الدین خسروی نام‌گذاری شد؛ شروع اتفاقی بود که فرایند تئاتر خصوصی در حوزه سالن‌های خصوصی را برنامه‌ریزی کرد تا امروز که پنجمین جلسه سندیکای تئاتر خصوصی با حضور مدیران بیست سالن خصوصی تئاتر برگزار شد و آیین نامه‌ای را به تصویب رساندیم تا در اولین فرصت با حمایت مرکز هنرهای نمایشی، مجموعه انجمن سالن‌های خصوصی تئاتر ایران را راه اندازی کنیم.
سال ۹۴ با رویکرد تجهیز و تکمیل امکانات تخصصی
مدیر تماشاخانه سه نقطه با اشاره به توقف اجرای نمایش در این تماشاخانه در سه ماهه نخست سال جاری دلیل آن را تکمیل تجهیزات فنی سالن‌های نمایش عنوان کرد و افزود: تماشاخانه و مدرسه تئاتر سه نقطه سال ۹۴ را با رویکرد تجهیز و تکمیل امکانات و لوازم تخصصی برای مجموعه یک سالن و یک فضای آموزشی و اجرایی آغاز کرد به این ترتیب ما به طور کلی در فصل بهار اجرایی نداشتیم و فعالیت‌های خود را کاملا تعطیل کردیم و تا اواسط تیرماه دو سالن تماشاخانه را تکمیل کردیم که به لحاظ فنی، تجهیزات کامل داشته باشیم. در حال حاضر سالن‌های ما امکانات لازم را برای اجرا دارند. بر این اساس سالن خسرو شکیبایی دارای ظرفیتی حدود ۵۴ نفر است و روی سکوها صندلی گذاشتیم و تماشاگران می‌توانند روی صندلی‌های مبله‌ای که جزء تجهیزات جدید ما است بنشینند و همچنین برای این سالن نورهای تئاتری و سیستم تهویه ایرکاندیشن تهیه کردیم.
نجفی با تاکید بر اهمیت فراهم کردن امکانات مناسب اجرایی در سالن‌های نمایش، خاطرنشان کرد: سالن‌های خصوصی به این دلیل که در خانه ساخته شده‌اند سالن‌های استاندارد تئاتر نیستند اما حالا که این امکان را نداریم که سالن‌های بزرگ‌تر بسازیم، این اتفاق که امکان و مجوزی فراهم شده که می‌توانیم سالن بزرگ یک خانه را به محل نمایش تبدیل کنیم و دست کم ۵۰ نفر تماشاگر به دنیای تئاتر اضافه کنیم خود غنیمتی است. به این ترتیب سالن شکیبایی با این تجهیزات و با سنی که حدود شش متر عمق و ۵ متر عرض دارد و شش ردیف سکوهایی که در مجموع ۵۴ نفز ظرفیت دارد و اتاق فرمانی که مجهز به سیستم صوت و نور است کار خود را آغاز کرد.
او همچنین در معرفی سالن استاد رکن الدین خسروی به لحاظ تجهیزات و امکانات ادامه داد: این سالن هم حدود ۷۵ نفر ظرفیت دارد و سالنی است که امکان اجرای آن به لحاظ سن متفاوت است به همین دلیل ما سکوهای این سالن را چرخ‌دار در نظر گرفتیم که به صورت دوسو، تک سو و سه سو مورد استفاده قرار بگیرد اما من به عنوان مدیر این مجموعه که دستی هم بر کارگردانی تئاتر دارم اگر بخواهم در این سالن، نمایش اجرا کنم ترجیحا آن را به صورت سه سو اجرا خواهم کرد.چرا که به این ترتیب عیب‌های این سالن که داشتن دو ستون است در محیط اجرایی کاملا برطرف می‌شود.
نجفی همچنین با تاکید بر ضرورت آگوستیک کردن سالن‌ها با وجود هزینه سنگین آن، یکی دیگر از امکاناتی که در سال ۹۴ به این تماشاخانه اضافه شده است را آگوستیک کردن سالن‌ها عنوان کرد.
اولین مجموعه خصوصی که میزبان جشنواره تئاتر فجر شد
مدیر تماشاخانه سه نقطه همچنین در خصوص دستاوردهای این تماشاخانه گفت: تماشاخانه سه نقطه اتفاقات بسیار خوبی را رقم زده است؛ مثلا ما در دو سال گذشته مجموعه‌ای بودیم که میزبان جشنواره تئاتر فجر بودیم و اولین مجموعه خصوصی هستیم که یک بخش مستقل از جشنواره تئاتر فجر را برگزار کردیم و رادیو تئاتر به طور مستقل در دو سال گذشته در تماشاخانه سه نقطه برگزار شده است. سال گذشته برای ما خیلی اتفاق خوبی بود که استعداد درخشان جشن شب بازیگر کسی بود که نمایش " نوعی داستان عاشقانه" را در سالن خسرو شکیبایی تماشاخانه سه نقطه اجرا کرده است و در همین مسیر ما در سال ۹۲ اجرای نمایش "ریچارد دوم " را از مهدی کوشکی و اجرای "در" را هم از مهدی مشهور داشتیم که بعد از اجرا در سالن استاد رکن الدین خسروی، در آمریکا این نمایش را اجرا کردند. از سویی دیگر مجموعه تماشاخانه سه نقطه در سال گذشته به طور میانگین هر ماه، سه اجرای تئاتر داشت و مجموعا در سال گذشته حدود ۳۵۰۰ تماشاگر داشتیم.
اجراهای ضعیف به اعتبار تماشاخانه‌ها لطمه می‌زند
او در توضیح دلیل کم شدن اجرا در تماشاخانه و رفتن بیشتر به سمت رویکرد آموزشی و پژوهشی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی گفت: اجرای نمایش در تماشاخانه سه نقطه کمتر شده است چون کارهایی که برای بازبینی رفته‌اند کارهای بی‌کیفیتی بوده‌اند و ما آنها را رد کردیم و به هر قیمتی اجازه اجرا در این سالن را نداده‌ایم. در حال حاضر هم به جز نمایش "مانیشکا" که برگزیده جشنواره تئاتر این تماشاخانه است به دلیل ضعیف بودن کارهای پیشنهادی، اجرای دیگری نداریم. چون اجراهای ضعیف هم مسئله‌ای است که به اعتبار تماشاخانه‌ها لطمه می زند.
روی آوردن به نمایش‌های ضعیف برای کسب درآمد تماشاخانه‌ها نیز اما خود نکته‌ای است که در صدمه زدن به تماشاخانه‌های خصوصی حائز اهمیت است. مدیر تماشاخانه سه نقطه با تایید این نکته، ضمن هشدار در خصوص آسیب‌های مسیر اشتباهی که برخی از سالن‌های خصوصی در پیش گرفته‌اند، می‌گوید: تماشاخانه‌های خصوصی به علت بعضا اجراهای ضعیف نمایش‌ها به مسیر اشتباهی می‌روند و علت آن هم این است که تماشاخانه باید هزینه‌های خود را تامین کند. از طرفی هم می‌بینیم که ناگزیر به این کار هستیم اما به هر قیمتی نمی‌توان هزینه‌های تماشاخانه خصوصی را تامین کرد. همه مجموعه‌های خصوصی هم سیستم آموزشی ندارند و بسیاری از آنها فقط سالن هستند. تماشاخانه سه نقطه اما پیش از آنکه تماشاخانه باشد مدرسه است و بیشتر به مدرسه "سه نقطه" معروف است تا تماشاخانه "سه نقطه" و به همین دلیل چون همواره کاربرد آموزشی هم داریم بنابراین امکان به دست آوردن درآمد از این سیستم برای ما وجود دارد اما بسیاری از سالن‌های دیگر نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
او در توضیح این مطلب ادامه داد: به دلیل وجود آموزشگاه، سالن، پلاتوی تمرین، کافه و کتابخانه به مانند تئاتر شهر هرچه که در تئاتر شهر وجود دارد اینجا هم در مقیاس یک صدم وجود دارد ولی نباید توقع داشت که مجموعه‌های خصوصی دیگر هم بتوانند این کار را انجام دهند، چون چنین چیزی امکان ندارد. البته نیمه اول سال ما ضرر هم دادیم اما امیدوار هستیم که در نیمه دوم سال کمی جبران شود چون اصولا موتور تئاتر در نیمه دوم سال روشن می‌شود.
تماشاخانه‌های خصوصی نیاز به ناظر دلسوز دارد
او بر ضرورت حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تماشاخانه‌های خصوصی تاکید کرد و افزود: ما توقع زیادی نداریم بلکه توقع داریم مصوبات قانونی موجود در این حوزه را اجرایی کنند. اگر می‌خواهیم یک سالن خصوصی با رونق و گسترش باعث یک اتفاق حرفه‌ای شود لازم است که حتما از این مسیر حمایت کنیم. معنی تئاتر خصوصی این است که ما مستقل فعالیت می‌کنیم و مدیریت دولتی از ما حمایت نظارتی می‌کند. تماشاخانه‌های خصوصی نیاز به پدر و ناظر دلسوز دارد نه قیم و مدیری که ما را اداره کند.
نجفی در خصوص نظارت و ارزشیابی آثاری که در این تماشاخانه به اجرا درمی‌آید توضیح داد: ما یک شورای هنری داریم که از مجموعه اساتید خود دانشگاه آنها را انتخاب کردیم، متن‌ها توسط این شورا خوانده می‌شود و کارها را بعد از بازبینی هنری چناچه تایید شد به شورای نظارت تحویل داده می‌شود و بعد در آخر مجوز اجرای آنها تایید می‌شود یعنی ما حتما اول خودمان در شورای هنری "سه نقطه" کارها را تایید می‌کنیم و بعد از شورای نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌خواهیم که کار را ببینند.
او در رابطه با نحوه کار این تماشاخانه با گروه‌های دانشجویی نیز خاطرنشان کرد: واقعیت این است که من خود همواره حمایت کننده از تئاتر دانشگاهی بودم. تئاتر دانشگاهی، تئاتر خود ما است و ما این تماشاخانه را دانشگاه می‌دانیم و کار آموزشی و پژوهشی انجام می‌دهیم.
هیچ چهارچوبی برای انتخاب کارها به جز کیفیت خوب وجود ندارد
مدیر تماشاخانه "سه نقطه" در خصوص نحوه کار با دیگر گروه‌های تئاتری و اولویت انتخاب آثار نیز بیان کرد: ما همان گونه که در فراخوان خود هم اعلام کردیم بیشتر علاقمند به اجرای نمایشنامه‌های معروف ایران و جهان در این تماشاخانه هستیم و خیلی تاکید داریم که نمایش‌ها دارای متن‌های خوبی باشند چون اغلب کسانی که کار تجربی انجام می‌دهند معمولا متن را به دوستان خود که اغلب کم تجربه هم هستند، سفارش می‌دهند و همه ما می‌دانیم که وقتی متن ضعیف باشد حتی کار کارگردان حرفه‌ای هم سخت خواهد شد چه برسد به کارگردانانی که در حال تجربه کردن هستند، اما تجربه ما در بخش خصوصی ثابت کرده که کارگردان‌ها هر زمان متن‌های عالی را انتخاب کرده‌اند حتی اگر کارگردانان متوسطی هم بودند توانسته‌اند یک اجرای خوبی داشته باشند چراکه یک متن خوب را انتخاب کرده‌اند و چون متن خوب است اگرچه ممکن است ضعیف اجرا شود اما نمی‌توانند آن را خراب کنند. بنابراین هوشمندانه‌تر این است که متن‌هایی را انتخاب کنیم که مطمئن هستیم نمایشنامه‌های خوبی هستند و این تنها چارچوب پیشنهادی ما است. اما باز هم اگر ببینیم که کاری انتخاب می‌شود از یک متن ناشناس که دارای استخوان‌بندی درستی است حتما در بازبینی‌ها آن را تایید می‌کنیم و هیچ چهارچوبی برای انتخاب به جز کار خوب وجود ندارد و ملاک ما تنها کیفیت است.
نجفی درباره نوع گروه‌های متقاضی اجرا در این تماشاخانه افزود: اغلب کسانی که در سالن‌های خصوصی اجرا می‌روند کسانی هستند که سعی می‌کنند تجربه کسب کنند و جزء دانشجوها و هنرجوهای علاقمند و کسانی هستند که در آموزشگاه‌ها تحصیل می‌کنند و کمتر کارگردان‌های مشهور و حرفه‌ای هستند در نتیجه بیشتر قشر تجربه‌گرا به سمت ما حرکت می‌کنند اما تماشاخانه "سه نقطه" به جهت قدیمی‌تر بودن، اندکی از این موضوع متمایز بوده است.
هزار شماره تلفن مربوط به مخاطبان محلی ما هستند
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از آنجا که تماشاخانه "سه نقطه" یک تماشاخانه خصوصی نسبتا قدیمی‌تر است، با توجه به اینکه اغلب نمایش‌های مدرن در آنجا اجرا می‌شود، آیا توانسته مخاطب محلی نیز جذب کند یا خیر؟ گفت: اتفاقا ما در اینجا دیدگاه هم ایجاد کردیم و خانواده‌های بسیار سنتی در این محله زندگی می‌کنند که هر ماه اجراهای ما را دنبال می‌کنند چون نمایش یک دنیای جدید و متفاوت از نگرش را برایشان باز می‌کند و ما یک بانک شماره تلفن داریم که حدود هزار شماره تلفن مربوط به مخاطبان محلی ما هستند و همه آنها حداقل یک بار برای دیدن نمایش به اینجا آمده‌اند و ما یک دفترچه‌ای داریم که شماره تماشاگران را در صورتی که تمایل داشته باشند در آن ثبت می‌کنیم.
انتهای پیام/