سرویس موسیقی هنرآنلاین: هفته گذشته بود که سالار عقیلی برای اجرایی ویژه معلمان و فرهنگیان شهر آمل به روی استیج سالن ورزشی پیامبر اعظم (ص) رفت و پس از دو ساعت اجرای مداوم، در پایان استیج سالن پیامبر اعظم (ص) در حضور 1500 تماشاگر ریزش کرد و تمامی اعضای ارکستر عقیلی نقش بر زمین شدند. در این بین اکثر هنرمندان روی صحنه آسیبی جزئی دیدند و بیشترین آسیب به حریر شریعت‌زاده همسر سالار عقیلی و نوازنده ارکستر تحمیل شد اما در نهایت اتفاق خیلی ناخوشایندی برای وضعیت سلامتی خواننده و نوازنده ارکستر نیفتاد.
سازها هم تا حدودی تخریب شدند و بعضی از سازهای حساس کارایی خود را از دست دادند. این اتفاق تلخ که به سرعت ویدئوی آن نیز در شبکه‌های مجازی به اشتراک گذاشته شد، همه را یک‌بار دیگر متوجه آن کرد که سالن‌های برگزاری کنسرت موسیقی در کشور مجهز به امکانات سخت‌افزاری ویژه برای یک اجرای باشکوه نیستند و لازم است که توجه بیشتری به این وضعیت شود.
همه خوانندگان موسیقی که اقدام به برگزاری کنسرت می‌کنند، بی‌شک علاقه‌مند هستند که اجرای‌شان در باشکوه و مجلل‌ترین سالن ممکن برگزار شود تا میزبان خوبی برای میهمانان و علاقه‌مندان به خود باشند. البته طبیعی است که سالن‌های مجلل به همه خوانندگان تعلق نگیرد اما این رویا و انگیزه در همه وجود دارد که روزی به سالن‌های مجلل برسند و از امکانات ویژه این سال‌ها برخوردار شوند. با این وجود، متأسفانه در کشور ما سالن‌های مناسبی برای برگزاری کنسرت وجود ندارند و حتی بهترین سالن‌های شهر تهران نیز نسبت به سالن‌های معمولی کنسرت در کشورهای مهم دنیا سالن‌های ضعیف‌تری هستند.
سالن‌های کنسرت در ایران مشکلات فراوانی دارند. یکی از مشکلات اصلی این سالن‌ها این است که اصلاً برای کنسرت ساخته نشده‌اند. درست است که امروز برخی از سالن‌ها صرفاً به اجرای موسیقی اختصاص داده شده‌اند اما طبیعتاً مهندسی ساخت و ساز آن‌ها برای اجرای موسیقی نبوده است. بنابراین هر کدام از این سال‌ها از یک سری استانداردهای لازم برای یک سالن تخصصی اجرای موسیقی به دور هستند. طبیعتاً وقتی سالنی اختصاصاً برای موسیقی طراحی می‌شود، خیلی از الزامات یک اجرای موسیقی اعم از ظرفیت، زاویه دید مخاطب، پهنای استیج، محل قرار گرفتن صندلی‌های وی‌آی‌پی، سیستم صدا، نمایشگر و... در آن در نظر گرفته می‌شود اما در غیر این صورت مشکلات زیادی برای گروه‌های اجراکننده بر روی صحنه وجود خواهد داشت.
ظرفیت سالن‌های برگزاری کنسرت در ایران با ظرفیت سالن‌های مطرح جهانی قابل قیاس نیست. در تهران سالن‌هایی چون سالن همایش‌های برج میلاد 1600، میلاد نمایشگاه بین‌المللی 2100، تالار وحدت 740 و اریکه ایرانیان 1450 صندلی را در خود گنجانده‌اند که ظرفیت بالایی نیست و همین باعث می‌شود که خوانندگان به جای برگزاری یک کنسرت 8 هزار نفره، 4 سانس 2 هزار نفره را برگزار کنند که خود به خود از کیفیت کارشان برای اجراهای بعدی می‌کاهد و جذابیت کنسرت‌های خاص هم با لو رفتن قطعات اجرایی و سورپرایزهای ویژه کنسرت از بین می‌رود. از طرفی، این تعداد صندلی فقط متعلق به چند سالن بزرگ شهر تهران است و بقیه سالن‌ها ظرفیت بسیار کمتری دارند. برای مثال سالن‌های فرهنگسرای نیاوران، مجموعه فرهنگی برج آزادی و تالار رودکی ظرفیت‌شان زیر 500 نفر است.
مشکل اساسی دیگر مربوط به امکانات سخت‌افزاری داخل و بیرون سالن‌هاست. در محوطه بیرونی بعضی از سالن‌ها مشکل محل پارک اتومبیل وجود دارد. تالار وزارت کشور که ظرفیت 5000 نفره دارد و بزرگترین سالن برای اجرای موسیقی است، به دلیل نداشتن پارکینگ با مشکل مواجه است. گرچه الان خیلی کمتر در این سالن کنسرتی برگزار می‌شود. بعضی از سالن‌ها هم در مکان‌های مناسبی از شهر قرار ندارند و دسترسی به آن‌ها کمی دشوار است. با این حال به محل استقرار سالن‌ها چندان نمی‌شود ایراد گرفت چراکه اکثر سالن‌های اصلی شهر همچون سالن‌های مجموعه بنیاد رودکی و سالن همایش‌های برج میلاد در مرکزیت شهر قرار دارند و هم مردم شمال و شرق و هم ساکنان جنوب و غرب شهر تهران می‌توانند به آن‌ها دسترسی راحت داشته باشند.
در داخل سالن‌های موسیقی هم مشکلات زیادی برای اجرای موسیقی وجود دارد. شاید بارها شنیده باشید که در اجرای موسیقی خوانندگان در سالن‌های مختلف شهر تهران چه معضلاتی برای اجرای درست موسیقی می‌افتد و چه دردسرهایی دچار گروه‌های اجرایی می‌شود. قطعی صدا، کیفیت صدا، قطع شدن صدای خواننده یا ساز از روی مانیتور و... مشکلاتی است که می‌تواند در داخل سالن‌های کنسرت در تهران رخ بدهد. مضاف بر آن‌که وضعیت بعضی از استیج‌ها نیز همچون استیج سالن برج آزادی برای استقرار نوازندگان و یا اجرای یک پرفورمنس مناسب نیست. بعضی از استیج‌ها عریض نیستند و بعضاً هم طول کمتری دارند. علاوه‌بر آن، وضعیت نورپردازی در سالن‌های کنسرت هم آنطور که باید نیست. در سالن‌های بزرگ‌تر چون سالن میلاد یا سالن همایش‌های برج میلاد، نورپردازی به شکل معمول ولی خوب انجام می‌شود اما در سالن برج آزادی خبری از نورپردازی حرفه‌ای نیست.
مبحث بعدی در خصوص سالن‌های کنسرت در تهران به شیک نبودن سالن‌ها بر می‌گردد. سالن همایش‌های برج میلاد سالن بسیار زیبایی است که شاید به همین خاطر اکثر خوانندگان علاقه‌مند هستند در این سالن اجرا کنند. سالن‌های میلاد و تالار وحدت هم سالن‌های زیبایی هستند اما برخی دیگر از سالن‌ها خیلی شیک و مجلل نیستند. البته اگر وضعیت سالن‌های برجسته دنیا مثل سالن O2 Arena، Manchester Arena، Hydro Arena و حتی سالن‌های معمولی‌تر که کوچک‌تر هستند را با سالن‌های خودمان مقایسه کنیم، می‌بینیم که حتی سالن همایش‌های برج میلاد هم به پای آن سالن‌ها زیبایی ندارد.
اما آن‌چه که گفته شد در مورد سالن‌های برجسته برگزاری موسیقی در پایتخت بود، وضعیت در شهرستان‌ها به طور دیگری است. به جز چند شهر کشور مانند قشم، کیش، ساری، شیراز، رشت، اصفهان، تبریز، قزوین و...، خیلی از شهرهای دیگر کشور یک سالن نیمه استاندارد هم برای برگزاری کنسرت ندارند. کنسرت‌ها در شهرستان‌های کم جمعیت‌تر معمولاً در سالن‌های ورزشی برگزار می‌شوند که استیج خاصی ندارند و باید برای‌شان یک سن تدارک دیده شود و معمولاً این سن هم آنقدر نامرتب و ناایمن است که نتیجه‌اش می‌شود همان اتفاقی که برای سالار عقیلی و ارکسترش رخ داد.
در شرایط نامناسب کنسرت در سالن‌های ورزشی، طبیعتاً دیگر خبری از نورپردازی و سایر امکانات ضروری برای برگزاری یک کنسرت مهیج وجود ندارد و کنسرت در وضعیت نچندان مناسبی برگزار می‌شود. صندلی‌های کنسرت هم معمولاً کیفیت مناسبی ندارند و در این طور برنامه‌ها از صندلی‌های غیر استاندارد استفاده می‌شود. گاهاً هم مشکلاتی در شهرستان‌ها به وجود می‌آید که اجرای خواننده‌ها را به دردسر می‌اندازد اما خوشبختانه این مشکلات در سال‌های اخیر کمتر شده و بر تعداد کنسرت شهرستان‌ها افزوده شده است؛ کما اینکه فقط در نوروز امسال بیش از صد کنسرت در شهرهای مختلف کشور برگزار شد. در نتیجه الان مشکل موجود، نبودن سالن‌های مناسب برای برگزاری کنسرت است.
معضل سالن کنسرت یک معضل چند ساله است که هنوز تصمیمی برای آن اتخاذ نشده. گاهاً هم صحبت‌هایی در این مورد می‌شود اما این صحبت‌ها ادامه‌دار نیست. البته پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ای نزدیک با افزایش شمار خوانندگان روی صحنه، فرصت اجرا به بعضی از خوانندگان کمتر برسد و همین پیش زمینه‌ای باشد برای یک اتفاق جدید در زمینه ساخت سالن. البته دولت در این زمینه تلاش‌هایی انجام داده و طی سال‌های اندک سال‌های خوبی همچون سالن شهید آوینی در فرهنگسرای بهمن را هم احداث کرده اما در صورتی که وضعیت افزوده شدن به شمار خوانندگان روی صحنه ادامه پیدا کند و هر کدام از آن‌ها همچنان بخواهند در ماه یک یا چند کنسرت برگزار کنند، احتمالاً نیاز به سالن‌های جدیدی باشد. کمااینکه سالن برج میلاد طی دو سه سال اخیر به کنسرت‌های پاپ داده نمی‌شد اما امسال دوباره به خاطر افزایش تقاضا برای اجرای روی صحنه، برج میلاد نیز همچون سالن میلاد و تالار وحدت به اجراهای پاپ تعلق می‌گیرد.
در صورتی که دولت نخواهد و یا به هر دلیلی نتواند اقدام به ساخت سالن‌های جدید برای برگزاری کنسرت کند و یا حداقل سالن‌های موجود را ارتقاء بدهد، بخش خصوصی می‌تواند وارد این حوزه شود و سالن‌های خصوصی را راه بیندازد که البته در این زمینه باید سیاست‌گذاری‌های درستی انجام شود تا سالن‌های خصوصی موسیقی شبیه به آن‌چه که برای تئاتر افتاد نشوند. در واقع این وضعیت باید طوری سازماندهی شود که سالن مختص موسیقی به اندازه کافی و با کیفیت ساخته شود و تعدد سالن‌های بی کیفیت باعث نشود که موسیقی به یک اتفاق دم دستی تبدیل شده و هر گروه تازه‌کاری به روی صحنه برود و برای چند نفر بخواند. البته همه این‌ها احتمالاتی است که می‌شود برای آینده کنسرت موسیقی متصور شد؛ گرچه همین حالا هم نیاز به داشتن حداقل یک سالن بسیار بزرگ در شهر تهران احساس می‌شود تا نقشی چون نقش استادیوم آزادی را برای اتفاقات بزرگ موسیقایی ایفا کند.
سالن‌های خصوصی در شهرستان‌ها هم می‌تواند احداث شود چراکه شهرستان‌های کشور نیز نیاز به وجود سالن‌های استاندارد برای کنسرت موسیقی دارند. به خصوص سالن‌های شهرهای شمالی و جنوبی کشور که محل سفر مردم اقصی نقاط ایران هستند و در آن‌جا تقاضا برای کنسرت بالا است. در شهرستان‌ها شهرداری‌ها و یا اداره ارشاد می‌تواند به افرادی قابل اعتماد که توانایی‌شان در زمینه احداث و مدیریت سخت‌افزارها ثابت شده و دغدغه فرهنگی هم دارند، امتیاز ساخت و اداره یک سالن خصوصی را به شخص حقیقی یا حقوقی خاصی بفروشد تا آن شخص بتواند از سالن مدنظر در جهت برگزاری کنسرت‌های موسیقی و فعالیت‌های فرهنگی بهره‌برداری کند.
با توجه به آن‌چه که عرض شد؛ امروز نیاز به ساخت و تجهیز سالن، بیش از هر زمان دیگری یک نیاز ضروری است که جامعه موسیقی باید کاملاً آگاه به آن باشد، در غیر این صورت نتیجه آن ممکن است روزی فاجعه‌بارتر از سقوط استیج یکی از خوانندگان مطرح موسیقی سنتی باشد. در نتیجه، در وهله اول، تجهیز سالن‌های موجود باید در دست اقدام قرار بگیرد و سپس در صورت نیاز، ساخت سالن‌های جدید مجهز در مناطق مختلف کشور. این امر تحقق نخواهد یافت، مگر آن‌که خود هنرمندان و فعالان حوزه موسیقی چنین چیزی را به جدیت بخواهند، در غیر این صورت و با برخوردهای متناقض و بی‌توجهی خود اهالی موسیقی، کسی به فکر تجهیز و ساخت سالن‌های تخصصی موسیقی نخواهد افتاد.