سرویس موسیقی هنرآنلاین: تالار رودکی شب‌های 25 و 26 آذرماه میزبان کسانی بود که مشتاقانه برای شنیدن آثار تعدادی از آهنگسازان معاصر ایرانی و ایتالیایی آمده بودند، آهنگ‌هایی که نخستین اجرای جهانی آن‌ها در این کنسرت انجام شد و پس از آن توسط آنسامبل نیواک در کشورهای مختلف به صحنه خواهد رفت.

آنسامبل نیواک متشکل از گلریز زربخش، نوازندۀ ویولن و ژابیز زربخش، نوازندۀ ویولنسل، در کنسرتی با عنوان "گفتاگوی" که تهیه‌کننده و مجری طرح آن موسسه نغمه سازخانه تهران بود، به اجرای آثاری از 9 آهنگساز معاصر ایرانی و 2 آهنگساز معاصر ایتالیایی پرداخت که همگی به سفارش این آنسامبل نوشته شده و به این دو نوازنده تقدیم شده‌اند. آهنگسازان این مجموعه همگی دارای تحصیلات و سوابق ارزشمندی در زمینه موسیقی معاصر هستند و اجرای آثاری از آن‌ها در کنار هم و در یک کنسرت، برای اولین بار اتفاق افتاد.

برنامه با اجرای قطعه "رقص زندگی" اثر بهزاد رنجبران آغاز شد. این آهنگساز که دارای دکترای آهنگسازی از دانشگاه جولیارد و مدرس این دانشگاه در امریکا است، آثار متعددی را با الهام از فرهنگ ایرانی نوشته است که توسط هنرمندان مختلف در فستیواهای بین‌المللی اجرا شده‌اند. در قطعه "رقص زندگی" او با الهام از غزل حافظ فضایی را به وجود آوره است که شباهت‌های دو ساز زهی و در عین حال اختلاف‌های آن‌ها را نمایان می‌کند.

پس از آن نوبت به قطعه" هولوگرافی1 " اثر آیدین صمیمی مفخم رسید. این آهنگساز جوان که کارشناسی ارشد آهنگسازی خود را از کنسرواتوار کمیتاس ارمنستان دریافت کرده است از فعالان موسیقی معاصر است که موفق به دریافت چندین جایزه بین‌المللی آهنگسازی شده و آثار او توسط آنسامبل‌های مختلف ضبط و اجرا شده است. صمیمی مفخم این قطعه را با توجه به دنیای بی‌کران اصوات و طیف‌های صوتی نوشته است.

 آنسامبل نیواک در تالار رودکی

 

قطعه بعدی "دوئت کوچک برای ویولن و ویولنسل" نام داشت که توسط امین هنرمند نوشته شده بود. هنرمند دکترای آهنگسازی خود را از دانشگاه تورنتو دریافت کرده و علاوه بر آثار متعددی که از او توسط ارکسترهای ایرانی و خارجی اجرا شده‌اند، آثاری هم در زمینه موسیقی فیلم تصنیف کرده است. هنرمند در این قطعه خاطراتی قدیمی را بازنمایی می‌کند که در میان هیاهو و تنش‌های روزمره گم می‌شود.

اجرای "آخرین قطعه صدا" اثر کارن کیهانی بخش بعدی برنامه بود. کیهانی نوازنده سنتور و کارشناس ارشد آهنگسازی از دانشگاه هنر تهران است. آثار او در فستیوال‌ها و کنسرت‌های زیادی در ایران، اروپا و امریکا اجرا شده است. او که مهرماه امسال در شصتمین دوسالانه موسیقی ونیز به عنوان آهنگساز و نوازنده حضور داشت، این قطعه را با الهام از بیتی از بیدل دهلوی نوشته است.

سپس اثری از آهنگساز ایتالیایی، الساندرو سلبیاتی، با نام "به همراه آوازی کهن" اجرا شد. از این آهنگساز که پروفسور کنسرواتوار جوزپه وردی میلان است آثار بسیار زیادی توسط ارکسترهای گوناگون اجرا شده است. سلبیاتی در این قطعه ابتدا سازها را بی‌اعتنا به هم نشان می‌دهد اما پس از مدتی صدای دو ساز با هم تلاقی پیدا می‌کند و زمینه را برای شنیده شدن دیگری فراهم می‌کنند.

آخرین قطعه‌ای که در بخش اول کنسرت اجرا شد "محور بی‌سایه" اثر کیاوش صاحب نسق بود. صاحب نسق که دکترای خود را از دانشگاه موسیقی گراتس اتریش دریافت کرده است تجربه‌های متعددی در زمینه موسیقی فیلم، موسیقی نقاشی متحرک و ویدئوآرت، موسیقی کامپیوتر و الکترونیک، و شرکت در فستیوال‌ها و سمینارهای مختلف دارد.

بخش دوم برنامه با اجرای "سه هایکو برای ویولن و ویولنسل" اثر روزبه رفیعی آغاز شد. رفیعی آهنگسازی را در دانشگاه هنر تهران و آکادمی سانتا چچیلیا شهر رم فرا گرفته و آثار او توسط آنسامبل‌های مختلف در بوداپست، رم، اتریش و... اجرا شده است. رفیعی این قطعه را با الهام از سه هایکوی ژاپنی، بیان موجز آن‌ها و ارتباط تنگاتنگ آن‌ها با طبیعت نوشته است.

اجرای "اچینگ 7" اثری از یک آهنگساز ایتالیایی دیگر با نام پائولو لونگو بخش بعدی برنامه بود و پس از آن نوبت به اجرای "آواز صلح" اثر مهدی خیامی رسید. خیامی که آهنگسازی را در کنسرواتوار میلان و آکادمی سانتا چچیلیای رم فرا گرفته است آثار بسیاری به سفارش ارکسترها و آنسامبل‌های مختلف خلق کرده و مهرماه گذشته در شصتمین دوسالانه موسیقی ونیز هم به عنوان آهنگساز حضور داشت. خیامی دراین قطعه ابتدا شخصیتی مهاجم و خشن و در پایان آرام و ثابت را نمایان کرده است.

 آنسامبل نیواک در تالار رودکی

پس از آن قطعه "هرا" اثر علیرضا فرهنگ اجرا شد. او آهنگسازی را در دانشگاه تهران، اکول نرمال موسیقی پاریس و کنسواتوار استراسبورگ فرا گرفت. او آهنگسازی به کمک کامپیوتر را در موسسه تحقیقاتی ایرکام فرا گرفت و در دانشگاه هنر برلین به کسب تجربه در موسیقی الکترونیک پرداخت. فرهنگ این قطعه را با الهام از جایگاه کوه البرز در فرهنگ کهن ایران ساخته است.

آخرین قطعه‌ای که در این کنسرت اجرا شد " خاموشی" اثر ارشیا صمصامی‌نیا بود. او که جوانترین آهنگساز این مجموعه است آهنگسازی را در کنسرواتوار تفلیس و آکادمی موسیقی سیبلیوس فنلاند آموخت. آثار او در کشورهای مختلف مانند فرانسه، امریکا، ایتالیا، گرجستان، روسیه و... اجرا شده‌اند. او در این قطعه علاوه بر اصوات سازها از کلامی نامفهوم که توسط نوازندگان تکرار می‌شد هم بهره گرفته بود.

اجرای پر قدرت خواهران زربخش از آثاری که با رپرتوار معمول موسیقی کلاسیک تفاوت زیادی دارد نشان دهنده تسلط کامل آن‌ها بر ساز خود و شناخت صحیح آنان از نوع موسیقی اجرا شده بود. در اجرای این قطعات که بیشتر بر اساس شناخت فرکانس اصوات و تاکیدهای صدایی خاص نوشته شده‌اند، از تمام تکنیک‌های نوازندگی و همه امکانات صوتی سازها استفاده شده بود. آرشه کشی‌های متنوع، اجرای بالاترین تا پایین‌ترین نت‌های موجود، ضربه زدن با دست یا آرشه بر بدنه ساز، آرشه‌هایی که با قدرت و اصطکاک زیاد بر سیم‌ها کشیده می‌شوند و صدایی ناهنجار تولید می‌کنند، کندن با خشونت سیم‌ها و... بخشی از آن چیزی بود که در اجرای آهنگ‌های معاصر به کار رفت.


آهنگسازان در موسیقی‌‌ معاصر به دنبال نوآوری و کشف دنیای جدیدی از اصوات هستند و با وجود آنکه موسیقی معاصر در سراسر جهان مخاطبان محدودی دارد این کنسرت با استقبال خوب مخاطبان جدی موسیقی رو به رو شد. آنسامبل نیواک توانست رضایت علاقه‌مندان و مخاطبان را جلب کند و از سوی دیگر آهنگسازان این مجموعه هم که در تالار حضور داشتند از اجرای گلریز و ژابیز زربخش رضایت کامل داشتند و به تشویق آن‌ها پرداختند.