سرویس سینمایی هنرآنلاین: کانادا روز جمعه درام "فقط پایان دنیاست" (It's Only the End of the World) به کارگردانی زاویه دولان فیلمساز جوان را به عنوان نماینده خود در بخش فیلم خارجی‌زبان هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار انتخاب کرد.
این فیلم امسال جایزه بزرگ شصت و نهمین جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد و برنده جایزه داوران کلیسای جهانی هم شد.
"فقط پایان دنیاست" با الهام از نمایشنامه "Juste la fin du monde" نوشته ژان-لوک لاگارس ساخته شده است و ماریون کوتیار، لیا سیدو، ونسال کاسل، ناتالی بای و گاسپار یویل در آن بازی می‌کنند. داستان درباره نویسنده‌ای (یویل) است که بعد از 12 سال غیبت بدون توضیح، به خانه بازمی‌گردد تا خبر مرگ قریب‌الوقوع خود را به خانواده اعلام کند.
دولان در 2014 با درام خانوادگی "مامان" به طور مشترک با "خداحافظی با زبان" ساخته ژان لوک-گدار جایزه داوران جشنواره کن را برد و فیلم او نماینده کانادا در اسکار فیلم خارجی‌زبان بود، اما نتوانست نامزد شود. سال 2009 نیز "من مادرم را کشتم" اولین فیلم دولان نماینده کانادا در اسکار بود.
پشت صحنه فیلم "فقط پایان دنیاست"
دولان 27 ساله که با وجود سن کم سابقه طولانی در کن دارد، ماه مه پیش در حالی جایزه بزرگ جشنواره کن را به خود اختصاص داد که فیلم جدیدش به مذاق منتقدان خوش نیامد.
او با "من مادرم را کشتم" برنده سه جایزه هفته منتقدان کن شد و با دو فیلم "ضربان قلب" و "Laurence Anyways" نیز در بخش نوعی نگاه کن حضور داشت. دولان سال گذشته هم داور بخش مسابقه اصلی جشنواره کن بود.
کانادا در شش سال اخیر سه بار برای فیلم‌های "آتش‌افروزان" دنی ویلنو، "آقای لازار" فیلیپ فالاردو، و "جادوگر جنگ" کیم نگوین در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد اسکار بوده است. درام مستقل "تهاجم بربرها" (2003) به کارگردانی دنی ارکان تنها فیلم کانادایی است که برنده اسکار فیلم خارجی‌زبان شده است.
در روزهای اخیر لتونی، اسلواکی، بولیوی، هند، اسرائیل، اندونزی، مونته‌نگرو، پاکستان و تایوان هم نمایندگان خود را به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرده‌اند.
لتونی فیلم سیاه و سفید "سپیده‌دم" (Dawn) به کارگردانی لایلا پاکالنینا را که هم منتقد دوران کمونیسم است و هم نوعی ادای احترام به فیلمسازی در آن دوران، به نمایندگی از خود به اسکار فرستاد.
فیلم بر مبنای داستان واقعی پاول موروزوف یک کمونیست نوجوان در دهه 1930 ساخته شده است که پدر فاسدش را به مقامات لو داد و به خاطر عقاید ایدئولوژیک خود توسط خانواده‌اش به قتل رسید. پاکالنینا برای ساخت "سپیده‌دم" از فیلم ناتمام "دشت بژین" (1937) ساخته سرگئی آیزنشتاین، فیلمساز روس هم الهام گرفت. آن فیلم نیز از روی داستان موروزوف ساخته شد، اما به دلایل نامشخص هیچ‌گاه به سرانجام نرسید.
"سپیده‌دم"
پاکالنینا که خودش در دوران شوروی سابق بزرگ شده است، داستان را به مزرعه‌ای در لتونی در دهه 1960 منتقل کرده و نام شخصیت اصلی خود را به یانیس تغییر داده است.
لتونی اولین بار در 1992 فیلم به آکادمی معرفی کرد و از 2008 تاکنون هر سال فیلم به اسکار می‌فرستد، اما هیچ‌وقت نامزد نشده است.
فیلم "ایوا نووا" (Eva Nova) به کارگردانی مارکو اسکوپ درباره یک بازیگر زن پا به سن گذاشته نماینده اسلواکی در بخش فیلم خارجی‌زبان است.
"ایوا نووا" اولین فیلم بلند داستانی اسکوپ بعد از چند سال فعالیت به عنوان یک مستندساز است. فیلم او اولین بار در دنیا سال پیش در جشنواره تورنتو روی پرده رفت و از آن زمان تاکنون در جشنواره‌های مختلف از جمله در جشنواره فیلم کارلووی واری در جمهوری چک نمایش داده شده است.
"ایوا نووا"
امیلیا واساریووا بازیگر کهنه‌کار که در صنعت فیلمسازی اسلواکی و چک سابقه طولانی دارد، نقش اصلی "ایوا نووا" را بازی می‌کند. اسکوپ گفت فیلمنامه را بعد از گفت‌وگویی نوشت که زمانی با آنی ژیراردو بازیگر فرانسوی داشت. او هرچند بازیگری تلخ، دائم‌الخمر و متوهم بود، اما به شهرت رسید و همیشه نسخه‌ای از خود را روی پرده بازی می‌کرد. "ایوا نووا" سال گذشته در جشنواره تورنتو جایزه فیپرشی را برد و نامزد جوایز سالانه آکادمی فیلم اروپا هم هست.
اسلواکی از 1993 بعد از جدایی از چکسلواکی فیلم به اسکار می‌فرستد، اما هنوز نامزد نشده است.
"بار مهر و موم شده" (Sealed cargo) به کارگردانی خولیا بارگاس-وایسه تولید مشترک بولیوی و ونزوئلا به نمایندگی از بولیوی در رقابت اسکار حضور دارد. این فیلم در جشنواره بین‌المللی فیلم هند جایزه ویژه داوران را برد و در جشنواره فیلم آمریکای لاتین در کانادا هم روی پرده رفت.
داستان فیلم در یک قطار باری که تحت نظر سه پلیس قرار دارد روی می‌دهد. یکی از مسافران باری دارد که مشخص می‌شود نفرین‌شده است و...
بولیوی از 1995 فیلم به آکادمی معرفی می‌کند، اما تاکنون نامزد نشده است. در این سال‌ها دو فیلم بولیویایی هم به از نظر قوانین آکادمی واجد شرایط شناخته نشدند.
هند فیلم تامیل‌زبان "بازپرسی" (Interrogation) به کارگردانی وتریماران را به نمایندگی از خود اسکار معرفی کرد. فیلم درباره گروهی مهاجر است که توسط به پلیس بازداشت می‌شوند و تحت شکنجه قرار می‌گیرند تا به جرمی اعتراف کنند که مرتکب نشده‌اند.
"بازپرسی" اولین بار سال 2015 در جشنواره فیلم ونیز نمایش داده شد و جایزه عفو بین‌الملل را دریافت کرد. این فیلم از آن زمان تاکنون در جشنواره‌های سینمایی مختلف روی پرده رفته است. "بازپرسی" در جوایز ملی فیلم هند جایزه بهترین فیلم بلند تامیل، بهترین بازیگر مرد مکمل مرد و بهترین تدوین را برد.
هند از 1957 تاکنون در رقابت اسکار شرکت می‌کند و سه بار نامزد شده است: "مادر هند" (1957)، "سلام بمبئی" (1989) و "لاگان: روزی روزگاری در هند" (2002)، اما برنده نشده است.
اسرائیل با فیلم عرب‌زبان "توفان شن" (Sand Storm) اولین تجربه کارگردانی الیت زکسر در اسکار شرکت می‌کند. داستان فیلم درباره تلاش‌های زنان در یک جامعه مردسالار است.
"توفان شن" سال گذشته در سی و سومین دوره جشنواره فیلم ساندنس در بخش مسابقه فیلم‌های داستانی سینمای جهان، جایزه بزرگ داوران را دریافت کرد و بعداً در جشنواره‌های مختلف مانند برلین و تورنتو هم نمایش داده شد. اسرائیل تاکنون 49 بار فیلم به آکادمی معرفی کرده و 10 بار در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد شده، اما هیچ‌وقت برنده نشده است.
"نامه‌هایی از پراگ" (Letters from Prague) به کارگردانی آنگا دوئیماس ساسونکو نماینده اندونزی در اسکار است. فیلم با الهام از داستان دانشجویان اندونزیایی در پراگ ساخته شده است که به خاطر تغییر شرایط سیاسی در اندونزی در 1965 نتوانستند به کشور خود برگردند.
"نامه‌هایی از پراگ"
اندونزی از 1987 در رقابت اسکار شرکت می‌کند، اما هیچ‌گاه نامزد نشده است.
مونته‌نگرو کمدی درام "سوزن ته گرد" (The Black Pin) اولین فیلم بلند داستانی ایوان مارینوویچ را به نمایندگی از خود به آکادمی معرفی کرد.
"سوزن ته گرد"
اولین نمایش جهانی این فیلم در جشنواره سارایوو بود. داستان درباره یک کشیش است که مانعی در برابر فروشنده‌های یک ناحیه ساحلی کوچک می‌شود. مونته‌نگرو برای چهارمین بار است که فیلمی را به اسکار می‌فرستد.
"ماہ میر" (Mah e Mir) به کارگردانی انجم شهزاد نماینده پاکستان در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار امسال است.
"ماہ میر"
داستان درباره یک شاعر جوان آنارشیست است که از سنت‌ها دوری می‌کند و در عین حال از عشق، جدایی و فقر زجر می‌کشد. او که به مرز جنون رسیده است میر تقی میر شاعر اردو قرن هجدهم را کشف می‌کند و... پاکستان تا پیش از این پنج بار فیلم به آکادمی معرفی کرده است.
تایوان با فیلم "صبور باشید بچه‌ها!" (Hang in There, Kids!) به کارگردانی لاها مبو بخت خود را در جوایز اسکار امسال امتحان می‌کند. این فیلم درباره سه بچه است که در قبیله‌ای در یک دهکده دورافتاده بزرگ می‌شوند.
"صبور باشید بچه‌ها!"
تایوان در سال 2000 برای فیلم "ببر غران، اژدهای پنهان" به کارگردانی آنگ لی برنده اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد و دو بار دیگر هم به فهرست پنج نامزد نهایی این بخش راه پیدا کرد. سال 2011 هم فیلم "جنگجویان رنگین‌کمان" از این کشور به فهرست کوتاه راه پیدا کرد، اما در نهایت نامزد اسکار نشد.
در همین حال تونس که پیش از این فیلم "گل حلب" (The Flower of Aleppo) به کارگردانی رضا الباهی به نمایندگی از این کشور معرفی کرده بود، تصمیم خود را عوض کرد و فیلم "همان‌طور که چشم‌هایم را باز می‌کنم" (As I Open My Eyes) به کارگردانی لیلا بوزید را جایگزین آن فیلم کرد.
اولین فیلم بلند داستانی بوزید که تولید مشترک تونس و فرانسه است، اولین بار سال گذشته در جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت و جایزه سینماهای اروپا را برد. این فیلم بعداً در جشنواره فیلم تورنتو هم نمایش داده شد.
داستان "همان‌طور که چشم‌هایم را باز می‌کنم" در تابستان 2010 کمی پیش از آغاز انقلاب تونس روی می‌دهد و درباره زنی جوان است که به عنوان خواننده اصلی به یک گروه راک می‌پیوندد. او در حالی که پلیس رفتارش را زیر نظر دارد به کار خود ادامه می‌دهد. تونس برای سومین بار است در رقابت اسکار شرکت می‌کند.
مهلت معرفی فیلم‌های خارجی‌زبان به آکادمی سوم اکتبر 2016 (12 مهر) به پایان می‌رسد. فیلم‌هایی می‌توانند در این بخش رقابت کنند که در فاصله 1 اکتبر 2015 تا 30 سپتامبر 2016 در کشور معرفی‌کننده اکران عمومی شده باشند.
رأی‌گیری برای انتخاب نامزدهای اسکار فیلم خارجی‌زبان در دو مرحله انجام می‌شود. ابتدا 9 فیلم به فهرست کوتاه راه پیدا می‌کنند و در نهایت پنج فیلم به عنوان نامزدهای نهایی معرفی می‌شوند که اسامی آن‌ها 24 ژانویه 2017 (5 بهمن) همراه نامزدهای دیگر بخش‌های جوایز اسکار اعلام خواهد شد.
برندگان هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار 26 فوریه (بامداد دوشنبه 9 اسفند به وقت ایران) در دالبی تیه‌تر در لس آنجلس معرفی می‌شوند.
علی افتخاری