سرویس تجسمی هنرآنلاین: نشست رسانه‎ای نمایشگاه جدید موزه هنرهای معاصر با عنوان "کارنامه" صبح سه‌شنبه 4 خرداد ماه با حضور احسان آقایی مشاور هنری و کیوریتور نمایشگاه‎های موزه هنرهای معاصر، علی بختیاری، پیمان پورحسین و یاشار صمیمی‎مفخم کیوریتورهای نمایشگاه "کارنامه"، در موزه هنرهای معاصر برگزار شد. در این نشست ابتدا احسان آقایی درباره این نمایشگاه گفت: موزه‎های طی دهه‎های اخیر رویکرد فعالیت‎های خود را تغییر داده و به برنامه‎های آرشیوی روی آورده‌اند. در واقع موزه‎های دیگر به دنبال نگاه سابق که تنها به نمایش تابلو خلاصه نمی‎شود و نمایشگاه‎ها حتما باید یک مانیفست داشته و مبانی نظری مشخصی داشته باشند. نمایشگاهی که فردا در موزه هنرهای معاصر رونمایی می‏‌شود نمونه‌ای از یک کار پژوهشی و آرشیوی است که نزدیک به 10 سال روی آن کار شده است و به فرهنگ بصری کودکان از ابتدای دهه 30 تا انتهای دهه 50 می‎پردازد. وی افزود: آموزش کودکان برای همه ما و برای حکومت‎ها موضوعی مهم است و این نمایشگاه نشان می‌‏دهد در دوره‎ای که افواه عوام شاخص به نظر می‎رسد اشباهات شاخصی نیز وجود داشته است. دوره‎ای که به جای تکیه بر فرهنگ بومی از تفکرات شرق و غرب در منابع آموزشی کودکان بهره گرفته شده است. این تفکر نشان می‏‌دهد که سیستم‎هایی که در تربیت کودکان و نوجوانان ما فعالیت داشته‎اند نتوانسته‎‌اند با فرهنگ بومی کار کنند. مشاور هنری موزه هنرهای معاصر همچنین اظهار کرد: مخاطب این نمایشگاه کودکان نیستند و آرشیوها بیشتر نگاهی به آینده دارند. بسیاری از کودکان امروز با زمان و مکان این آثار ارتباطی برقرار نمی‎کنند ما به لحاظ بافتار تاریخی و ویژگی‎های فرهنگی یادگرفته‏‌ایم سفید و سیاه به مسائل نگاه کنیم اما مسئله این است که باید در تحلیل این نمایشگاه از هرگونه حب و بغض بپرهیزیم. این نمایشگاه در پی آن است تا از آنچه واقعی است صحبت کند. در این نمایشگاه کتاب‎هایی هستند که مستقیما در آمریکا یا شوروی سابق به زبان فارسی تولید شده‎اند و نشان می‏‌دهند که کودکان چه اندازه هدف تئوری‌های فکری آنان بوده‌اند. همچنین علی بختیاری نیز در این نشست گفت: نمایشگاه ما دو رویکرد دارد، نخست آنکه به معرفی و بیان اهمیت نمایشگاه‎های آرشیوی می‏‌پردازد و از سوی دیگر رویکردی انتقادی دارد که بر پایه مبانی تئوریک است. این نمایشگاه به فاصله تاریخی دهه 30 تا 50 می‏‌پردازد دهه‌ای که در پی جایگزینی سیستم آمریکایی در طی سه دهه، یک هجمه فرهنگی بزرگ و برنامه‎ریزی شده در کشور به وجد آمد. وی ادامه داد: تلاش ما این بوده است که تجربه تاریخی این دوران را بر اساس آثار آرشیوی و اسناد به جا مانده نشان دهیم و به این موضوع بپردازیم که نیروهای غربی پس از کودتای 28 مرداد و نیروهای شرقی از سوی مسکو چگونه فرهنگ دیداری کودکان ایرانی را تحت تاثیر قرار داده‌اند. کیوریتور نمایشگاه کارنامه همچنین درباره بخش نمایش فیلم این نمایشگاه نیز اظهار کرد: از 6 خرداد ماه به مدت هفت روز بخش فیلم این نمایشگاه فعالیت خواهد کرد. در این هر شب فیلم‏‌هایی به نمایش گذاشته خواهد شد که در ایران برای کودکان یا درباره کودکان ساخته شده‏‎اند و بیشتر آنها فیلم‏‌های نادری هستند که یا نادیده‎اند یا کمتر دیده شده‎اند. این لطف فیلم‎خانه ملی بود که این آثار را در اختیار ما قرار داد تا ما بتوانیم آنها را در معرض دید عموم قرار دهیم. به علاوه این آثار با نسخه 35 میلی متری نمایش داده می‏‌شود که می‎تواند برای علاقه‎مندان به سینما جذاب باشد. بختیاری درباره این بخش همچنین گفت: از میان آثار جالب این بخش می‏‌توان به "یک قطره خون، یک قطره نفت" ساخته فرشید مثقالی، "آزادی آمریکایی" ساخته پرویز کلانتری، "راه حل" ساخته عباس کیارستمی و اولین انیمیشن رسمی ایران به نام "موش و گربه" اثر اسفندیار احمدیه اشاره کرد. یاشار صمیمی مفخم نیز گفت: جمع آوری این آرشیو 10 سال طول کشید و دو سال زمان صرف کردیم که آنها را جمع‌بندی کنیم. در این مدت 3 هزار نسخه بررسی شد که چکیده آن در این نمایشگاه برای عموم مردم به نمایش گذاشته می‎شود. این نخستین نمایشگاه آرشیوی در ایران است که که به جای قطعات موزه‎ای و فاخر اسنادی مانند روزنامه، بریده جراید، عکس‌های خانوادگی، کارنامه‎های درسی و همه چیزهایی که در خانه مردم یافت می‏‌شود در آن به نمایش گذاشته می‎شود. این اسناد در رویکردی جدید به اندازه یک تابلوی نقاشی ارزش معنوی و هنری پیدا کرده‎اند. وی ادامه داد: بازه زمانی که از دهه 30 اتخاب شد است دوره‎ای است که پول نفت به شدت به ایران تزریق شده و آمریکا پس از بیرون راندن انگلیس از ایران، به قدرت رسیده است و تلاش دارد هژمونی خود را به فرهنگ بومی ایران تحمیل کند. از سوی دیگر در جنگ سرد آن سوی جبهه نیز بیکار نمانده و تلاش دارد سیستم فکری خود را ارائه کند. من امیدوارم که نگاه انتفادی ما در خلال این نمایشگاه عیان باشد. پیمان پورحسین نیز در این نشست و درباره نمایشگاه کارنامه اظهار کرد: چیزی که خواهید دید، نمایشگاهی متفاوت از دیگر نمایشگاه‎هاست. ما سعی کرده‎ایم اهمیت را به نوعی از تصویر دهیم که شاید کمتر به آن اهمیت داده شده باشد، تصاویر و محصولاتی که برای کودکان تولید شده است. اینکه چنین آثاری در موزه هنرهای معاصر بررسی می‎شوند نشان دهنده روشن بینی موزه است زیرا این کودکان به عنوان بزرگسالان آینده نگاه کرده است. وی ادامه داد: ما سعی کرده‎ایم این خوراک را هم از نظر تاریخی و هم از نظر زیبایی‎شناسی بررسی کنیم. اینکه در ایران و پس از توسعه سواد تصویری برای کودکان تصاویری تولید می‏‌شود که از الگوهای خارجی و با تاثیر از غرب شکل گرفته است. به علاوه به تلاش ایرانیان در زمانی اشاره داریم که می‌کوشند فرهنگ تصویری ایران را که قبلا وجود نداشته است تولید کنند. در نمایشگاه کارنامه که با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فیلم خانه ملی، شورای کتاب کودک، موزه سینما و موزه گرافیک برگزار شده است نزدیک به 2 هزار قطعه اثر آرشیوی از جمله آثاری از علی اکبر صادقی، فرشید مثقالی، اسفندیار احمدیه، جعفر تجارتچی، صادق صندوقی، مرتضی ممیز، فرشید مثقالی، قباد شیوا و ... از 5 خرداد تا 25 مرداد ماه به نمایش گذاشته خواهد شد.

گزارش تصویری مرتبط