سرویس مد و لباس هنرآنلاین : مانکن یک عروسک است که استفادههای متعددی در زمینههای مختلف علمی و هنری دارد. این ابزار توسط هنرمندان، خیاطها، طراحان لباس، طراحان ویترین و... برای نمایش مناسب لباس استفاده میشود. همچنین مانکن در آزمایش شبیهسازی سفرهای هوایی، آموزش کمکهای اولیه، شبیهسازی کامپیوتری برای مدلسازی از بدن انسان و... استفاده میشود. در طول دهه 1950 نیز انواع مانکن در آزمایشهای هستهای برای کمک به نشان دادن اثرات سلاحهای هستهای بر روی انسان مورد استفاده قرار گرفت.
مانکن از یک کلمه مانکن فرانسوی به معنای "مدل دارای مفصلهای کاذب" میآید که به نوبه خود از یک کلمه فلاندری به معنی "مرد کوچک" به دست آمده است. اما این کلمه از آغاز استفاده در انگلستان به معنای مدل فشن به کار رفت و از زمان جنگ جهانی دوم گسترش یافت.
استفاده از انواع مانکن به قرن 15 برمیگردد، زمانی که مانکنهای کوچک برای نشان دادن فرم کلاه به مشتریان مورد استفاده قرار میگرفت. مانکنهایی در مقیاس طبیعی از اواسط قرن 18 به وجود آمد و برای ساخت آنها از حصیر استفاده میشد. انواع مانکنهای سیمی هم از سال 1835 در پاریس تولید شد.
اولین مانکنهای فشن اواسط قرن 19 در فرانسه و به شیوه پاپیه ماشه ساخته شد. پس از آن از موم برای ساخت مانکن استفاده شد تا ظاهر آن بیشتر شبیه انسان باشد. در دهه 1920 یک کامپوزیت با دوامتر ساخته شده از گچ جایگزین موم شد.
بیشترین استفاده از مانکن توسط فروشگاههای خردهفروشی است که از آن به عنوان وسیله نمایش لباس در داخل فروشگاه یا داخل ویترین استفاده میکنند. فروشندگان پارچه یا لباس به استفاده از مانکن رو آوردند چون مانکن میتوانست به مدت طولانی و بدون حرکت، لباس یا پارچه را نمایش دهد در حالی که مدل زنده امکان چنین کاری را ندارد.
مانکنهای فروشگاهی امروز برگرفته از آن فرمی هستند که خانههای مد برای ساخت لباس استفاده میکردند. مانکنهای مدرن از انواع مواد با کیفیت مختلف ساخته میشوند و نمونههای ساده آنها از پشم شیشه و پلاستیک ساخته شده است. انواع مانکنهای فایبرگلاس معمولاً گرانتر از مانکن پلاستیکی است و اگرچه دوام پلاستیک را ندارد اما به میزان قابل توجهی واقعگرایانه است. از سوی دیگر انواع مانکنهای پلاستیکی یک نوآوری نسبتاً جدید در زمینه مانکن است که در برابر فشار ناشی از ترافیک مشتری و ضربات تنه آنها در فروشگاهها مقاومت میکند.
ولی امروزه در دنیای مد مانکن نقشی مهمتر از نمایش لباس دارد. با به وجود آمدن تکنیک مولاژ و ارتباط مستقیم آن با مانکن، فرم دقیق بدن با ابعاد درست در ساخت مانکن رعایت میشود. در این تکنیک طراح مستقیماً پارچه را روی بدن مانکن قرار داده و چین، تا و انواع مدلها را با سوزن روی آن ایجاد میکند. بنابراین مانکنهای جدید با استفاده از مواد دارای خاصیت الاستیک ساخته میشوند تا قابلیت سوزن خوردن داشته باشند.
مانکن یک موتیف بسیار تکرار شده در آثار بسیاری از هنرمندان اوایل قرن 20 است، به ویژه در آثار نقاشان متافیزیکی مانند جورجیو دچیریکو، آلبرتو ساوینیو و کارلو کارا این نماد بارها استفاده شده است. همچنین مانکنهای داخل ویترین بارها سوژه عکاسی اوژن آتژه شدند. در دنیای سینما هم مانکن حضور ویژهای دارد و بارها در فیلمهای ترسناک به عنوان عنصری مرموز مورد استفاده قرار گرفته است.