سرویس تئاتر هنرآنلاین: علی نقی رزاقی کارگردان با سابقه تئاتر در شیراز می‌گوید: همواره عاشقانه نوشتم، کارگردانی کردم و مردم را دوست داشته‌ام. امسال هم وارد چهل و یکمین سال فعالیت خود شده‌ام. او که از پیشکسوتان هنر نمایشی استان فارس استاز 20 دی ماه نمایش "نوایی" را در تالار احسان شهر شیراز به صحنه خواهد برد. به همین بهانه گپ کوتاهی با او داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
این روزها مشغول چه کاری هستید؟
راستش من بعد از به صحنه آوردن چندین نمایش که نشانگر عظمت فرهنگ ایران زمین و زبان پارسی بود این بار به این نگاه بگونه‌ای دیگر پرداختم و این بدین لحاظ بود که جهان مصیبت‌های زیادی را همواره تحمل کرده مثل جنگ، بی عدالتی، کشتارهای وحشتناک که همگی می‌دانیم چه تأثیراتی را در جهان باصطلاح متمدن امروز بجای گذاشته که در رسانه‌های مختلف می‌بینم و می‌شنویم. زمانی مهاجرت ایجاد حرکت‌های بسیار ارزشمند را باعث شد و اکنون هم چنین است اما متأسفانه تأثیرات منفی نیز بر جای گذاشته و آن اینکه در تمام طول تاریخ باعث ویرانی بسیار و ظلم بی‌پایان در جهان شده که باعث گردیده مهاجرت‌ها نیز دسته بندی شود و تحت تأثیر تعریف خاص قرار نگیرد و بدین لحاظ سعی کردم که تحلیلی عاطفی از مهاجرت را بروی صحنه بیاورم که خود بسیار مشکل بود؛ زیرا باید جاذبه داستانی برگشتی را برایش فراهم می‌نمودم و از کسانی استفاده می‌کردم که سن‌شان با واقعه نمایش هماهنگ باشد.
لطفاً از داستان نمایش برایمان بگوئید؟
داستان بسیار ساده است و هشت بازیگر آن را بازی می‌کنند. پدر خانواده که بعد از سال‌ها انتظار با خواهر خویش چشم به راه آمدن فرزند هستند که با دختری از دیار دور دست ازدواج کرده و می‌خواهد همسرش را به پدر نشان دهد و از سوئی دو فرزند دیگرش که یکی دختر و یکی پسر هستند در حال ازدواج هستند. به ظاهر آنها یک خانواده خوشبخت را ترسیم می‌کنند اما همچنان بی‌حد پدر و شادی او از اینکه به زودی فرزند را می‌بیند دچار مشکل قلبی می‌شود و به CCU منتقل می‌گردد، خانواده همه ناراحت می‌شوند و این ماجرائی دیدنی را باعث می‌شود که نشانگر پذیرش، دگرگونی در خصلت‌های رفتاری و ارزشی قهرمانان داستان شده و مروری بی‌غرضانه بدون هیچگونه داوری خاص را باعث می‌گردد و نهایتاً محور همه این نمایش آهنگ معروف "نوائی" است که برای همه ایرانیان به خوبی شناخته شده است...
شیوه اجرائی این نمایش چگونه است؟
شیوه اجرائی بسیار ساده است داستان راحت پیش می‌رود اما در حین اجرای نمایش موضوع اصلی قطع شده و بازیگران تأثیرات عاطفی مهاجرت را از زبان تمام مردم چه آنها که در ایران هستند و چه آنهائی که در خارج‌اند را مطرح می‌کنند و باصطلاح از فن "فاصله گذاری" استفاده می‌شود.
از نوشته تا اجرا چه تحولاتی در این اثر به وجود آمد؟
از آنجا که هر نوشته به دست کارگردان که می‌افتد نسبت به دریافت و پرداخت ممکن است تحولاتی را به وجود آورد بعضی از جاها تغییراتی پیش آمد و حتی بازیگران نیز در بعضی از جملات و ساخت آن مشارکت داشتند.
همچون گذشته منابع فرهنگی و اجتماعی در این کار شما تأثیراتی داشته یا نه؟
بگونه‌ای می‌توان گفت آری وقتی شما یک زن آمریکائی از فرهنگی دیگر را می‌بینید که پای به درون این فرهنگ می‌گذارد طبیعتاً برخورد فرهنگ‌ها و ارزش آنها را می‌توانید شاهد باشید و شاید باعث این تفکر شود که شخصیتی منفی پای به این نمایش گذاشته، اما همه آدم‌های نمایش گاهی مثبت و گاهی منفی جلوه می‌کنند چون تضاد فرهنگی قضاوت‌های نامتعادل خویش را دارد خوشبختانه اینجا لازم به ذکر است که این نمایش را من چند سالی کار نکردم زیرا دو شخصیت این اثر باید از صدائی خوب برخوردار می‌بودند و اهل موسیقی که این اتفاق افتاد و نقش آذر و مرتضی را دو بازیگر به خوبی انجام می‌دهند. اما باید اضافه کرد که همچون کارهای قبلی مثل "بوی خوش سیمرغ" این نمایش موسیقائی نیست اما تأثیر از خاطرات این ترانه بسیار چشمگیر است.
دو زبان بودن این نمایش مشکلی را برای تماشاچیان ایجاد نمی‌کند؟
نه حتی جذاب‌تر هم می‌کند زیرا به نحوی نامحسوس سعی شده که بگونه‌ای ترجمه آن را سریعاً تماشاچی دریافت کند و در این ارتباط از استاد زبان هم استفاده شد تا دقیقا تلفظ مطالب نمایش منطقی باشد.
مراحل آموزش بازیگران در درک شخصیت و کسب ریزه کاری‌هایی زبان انگلیسی مشکلی در حوزه کار نمایش به وجود نمی‌آورد؟
خیر، بازیگران استقبال هم می‌کردند چون به هرحال مقداری زیان را در شکل محاوره‌ای ساده نیز آموزش دیدند و مدتی برایشان یک کلاس زبان آموزی بود و در ارتباط با ایده کار تئاتر، من فکر می‌کنم دانش هر بازیگر و مقطع تحصیلی آنها، درک بهتری از شخصیت شناسی در نمایش را باعث می‌شود.
فصول مشترک فرهنگی با زبان نمایش را چگونه و با چه هدفی به صحنه آورده‌اید؟
قضاوت ما در مورد فرهنگ باید جامعیت خویش را داشته باشد اندیشه ما در این سوی جهان و اندیشه دیگران درجای دیگر باید یک‌دلی را باعث شود انسان‌ها همه دردشان مشترک است اما مسایل اقتصادی در هر جا معنای خود را دارد که شاید در این نمایش به صورت جدی فاصله بین عاطفه‌ها و اقتصاد بدون نقد اجتماعی یکطرفه بررسی نمی‌شود.
فرهنگ اصیل ایران که همواره دل مشغولی شما بوده چگونه با ما سخن می‌گوید؟
شاید بهترین سخن موسیقی است. استفاده از سه تار و یک ترانه با مفهوم عمیقی از عاطفه و انطباق آن با تفکر یک خارجی و تأثیر آن، و برخورد زیبای دو فرهنگ می‌تواند نگاه منفی را به تفکری مثبت تبدیل کند.
مطالعات پیشینه شما برای این کار کافی بود یا باز هم چون همیشه به سراغ پژوهش و تحقیق جدید رفتید تا این نمایش شکل گیرد؟
البته هیچ تحقیقی کافی نیست اما این بار باید سراغ نوع دریافت از زندگی آنها که می‌روند و آنها که مانده‌اند می‌رفتم و وقتی خودم عزیزانم در آنسوی جهان در دو نقطه شرق و غرب از من دور شده‌اند حس این مهاجرت‌ها را داشتم و برایم بسیار سازنده بود که نگاهی بی‌طرفانه داشته باشم.
نیاز اصلی مخاطب امروز برای آشتی با تئاتر و فرهنگ خویش، را در چه شاخصه‌هایی بررسی می‌کنید؟
راستش من در ارتباط با تماشاگران آثارم همیشه توانسته‌ام آنها را به سالن نمایش بکشانم اما الان می‌دانم که یک غول بزرگ مثل فیلم‌های مختلف از ماهواره و همه رسانه‌ها وجود دارد. تئاتر در اوج ضعف خودش از نظر درآمد و هزینه بعضی وقت‌ها مثل پهلوان پنبه‌ای می‌شود که می‌خواهد با غول آهنی مبارزه کند اما امروز در دنیا شاهد این اتفاق چشمگیر هستیم که تئاتر روزبه روز طرفداران زیادی را جذب می‌کند و می‌بینید نمایشی که در تهران اجرا می‌شد در آمدش به یک میلیارد رسیده اما باید ذائقه مردم را شناخت. نمی‌شود با ژست‌های بیهوده تماشاچی را نادیده گرفت امروز، روز جاذبه‌های نمایشی است و باید خوب کار کرد. دلخوشی به تالارهای شصت هفتاد نفری نباید داشت بلکه باید کار را آنچنان انجام داد که تالارهائی مثل حافظ و احسان پر از تماشاچی شود که این نیاز به بحث فراوان دارد.
لام به ذکر است؛ نمایش "نوایی" از 20 تا 25 دی‌ماه در تالار احسان به روی صحنه خواهد رفت و عبدالحمید زارع، فاطمه (زیبا) مهرعلیزاه، نیلوفر آریا، گالیا حیدری، سعید طهمورثی، پریا فخرپور، مهدی روحانی، علیرضا قاسمی، دست اندرکاران این نمایش هستند.