سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین : در این آیین که به مناسبت یادواره لسان‌الغیب در تالار حافظ برگزار شد و صدها نفر از فرهیختگان، ادبا و اندیشمندان به همراه مردم، مخاطب این رویداد فرهنگی بزرگ بودند، بهزاد مریدی، گفت: شاید بتوان هر یک از کتاب‌های مقدس را تفسیر کرد و در آن مرواریدی از سخن یافت، اما آیا می‌شود همه این کتاب‌ها را تأویل نمود؟

همذات پنداری از تأویل پیرامون حافظ ادامه یافته است

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در هفتمین روز از دهه فرهنگ ابراز کرد: با بررسی کتاب‌های گوناگون از دیرزمان تاکنون آن‌ها که از اساطیر و رسولان وحی هستند هریک آثاری مقدس‌اند.

وی با اشاره به دیوان و آثار به‌جای مانده از حافظ با تأکید بر اینکه تأویل برگشتن به ابتدای خویش است، افزود: آنچه ما از تأویل پیرامون آثار حافظ دوست داریم آن همذات‌پنداری و همسانی است. شاید بدین خاطر است که حافظ همواره در قلب ایرانی‌ها جای دارد زیرا می‌توان خود را در آن جستجو کرد.

مدیر فرهنگ و ارشاد فارس عنوان کرد: حافظی که بنا نیست ما به جهانیان معرفی کنیم، بلکه او ما را به جهان معرفی کرده است.

دهه فرهنگ پیشنهادی برای ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی است

در ادامه مدیرکل امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی به بهانه دهه فرهنگ که خاستگاه آن در شیراز نهفته است، گفت: ظرفیت‌های فرهنگی ایران و فارس را به بهانه این دهه می‌توان با پشتوانه‌ای که از این سرزمین سراغ می‌رود فراهم کرد.

محمدمهدی احمدی در باب دهه فرهنگ که برای نخستین بار به نام و عنوان حافظ شیرازی برگزار می‌شود، ابراز کرد: به صاحب‌نظران و پژوهشگران پیشنهاد می‌کنم که چون بخشی از پژوهش‌های فرهنگی معضل و مشکلی از جامعه حل نمی‌کنند مناسب است در حوزه فرهنگ از منظر معضلات فرهنگی و مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی کاری بنیادی انجام گیرد.

وی برخی مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی را در نبود امکانات و رفتارهای ناهنجار دانست و افزود: ایجاد فضاهای مناسب برای بروز احساسات نسل جوان کاری است که با رفع مشکلات فرهنگی فراهم می‌شود.

احمدی با تأکید بر اینکه با احیای ظرفیت‌ها برای نسل کنونی ظرفیت فرهنگی نیز ایجاد می‌شود، ادامه داد: اگر پیوند نسل نوپای کنونی با پیشکسوتان و گذشتگان منقطع شود با بحرانی هویتی در سطح کلان مواجه می‌شویم.

مهم‌ترین بخش این مراسم که در ادامه با اجرای موسیقی و تجلیل از ادبا و شاعران برجسته فارس همراه شد، سخنرانی مبسوط میرجلال الدین کزازی در پیوند با شاعران پارسی گوی ایرانی بود.

ایران ما در طول تاریخ هماره سرزمین سپند و سردار و سخن بوده است

وی با بیان اینکه ایران ما در طول تاریخ هماره سرزمین سپند و سردار و سخن بوده است به‌نحوی‌که در کتابخانه اسکندریه یک‌میلیون سطر از نوشته‌های زرتشت وجود داشته است، ادامه داد: اگر سخن پارسی شیرین و مایه شگفتی جهانیان می‌شود از آن است که دنباله فرهنگ ایرانی از دوره کهن بوده است.

کزازی با ابراز اینکه ایران در همه بخش دل‌انگیز و دلنواز است، افزود: فرهنگ ایران یک فرهنگ یگانه است و هر دم این فرهنگ برای ما گرامی و گران‌بهاست؛ این فرهنگ مانند دانه‌های زنجیر به‌هم‌پیوسته است.

این سخن‌سرای پارسی‌گوی با اشاره به اینکه سخن پارسی اگر آن پیشینه شکوهمند را نمی‌داشت هرگز سخن پارسی نمی‌شد، عنوان کرد: چگونه در شور بوم رودکی سر برآورد که به‌گونه‌ای پدر زبان پارسی معرفی می‌شود. ایران تنها سرزمین سپند سخن نبوده است، بلکه ایران سرزمین خجسته و خرم خنیانی است.

کزازی درباره روزگاری که فرهنگ‌ها با خنیا بیگانه بودند، گفت: در این هنگام در ایران هم‌نوازی و ارکستر بود. از سویی، بنایان ایران در زمان‌های گذشته به هنگام ساخت ابنیه آواز می‌خواندند.

در سده‌های نخستین هجری سخنور و خنیاگر همراه بوده‌اند

این استاد زبان فارسی دانشگاه، ابراز کرد: هنر سخن و خنیا به کودکان دوقلو می‌مانند که هنوز این دو نتوانسته‌اند از به هم بگسلند. در سده‌های نخستین هجری سخنور و خنیاگر همراه بوده‌اند که رودکی از سخنوران خنیاگراست.

کزازی با بیان اینکه فرخی سیستانی نیز چون رودکی بود، اشاره کرد: هنوز خنیای ایرانی نتوانسته است خود را از بند و دام سخن پارسی برهاند. پاره‌ای از سروده‌های گذشته ترانه است و امروز به آن تصنیف می‌گویند؛ از سوی دیگر پاره‌ای سروده‌های پارسی خنیا است اما خنیایی که با آواهای زبان گفته شده است.

وی با برشمردن فردوسی در میان سرآمدان شاعران پارسی گوی، گفت: از سپیده‌دم سخن پارسی شاهنامه سروده می‌شود که به هیچ گزافه‌ای گرانبهاترین رزم‌نامه جهان است. ازاین‌رو، بزرگان دنیا به این اذعان دارند که فردوسی پارسی را نگاه داشت.

کزازی آنچه دشمن به ستایش می‌گوید را استوارتر، برتر و گمان‌زداترین سخن دانست و گفت: این سخنی است از سر ناچاری که دشمن به آن اعتراف می‌کند.

وی خیام را شاعر چارانه‌سرای، شگفتی‌زای ایران و جهان عنوان کرد و افزود: پیرهژیر نیشابور در کودکی او را دید به پدرش گوشزد کرد این کودک آتش در سوختگان جهان خواهد زد. زیرا، آتش زدن در سوخته کار خرد و خام نیست.

این زبان‌پژوه نامور ایرانی، ادامه داد: شور سخن مولانا چنان است که با ترجمه اشعارش در کشور آمریکا سخنور روز می‌شود. به حدی که هنرمندان نامدار سینما برگردان بیت‌های مولانا را به تن خود خال می‌کوبند.

وی در باب سعدی نیز گفت: سعدی، یگانه روزگار و فرزانه آموزگاری شگفتی‌انگیز است که در زمینه‌های گوناگون سخن پارسی شاهکار مگر در رزم‌نامه آفریده است.

حافظ تنها سخنور نیست، گره‌گشای و راه رو است

مهم‌ترین بخش سخن کزازی درباره شاعر پارسی گوی شیراز بود که در ادامه او حافظ را سخنوری فسون کار در آفرینش ادبی و ترجمان جهان نهان شده عنوان کرد و گفت: حافظ تنها سخنور نیست، زیرا او گره‌گشای و راه رو است. اگر ایرانیان با دیوان او تفأل می‌زنند به خاطر یگانگی زبان اوست. زیرا تنها دیوان شعری که در سراسر جهان که با آن فال می‌زنند دیوان حافظ است؛ درحالی‌که گاهی مریدان مولوی با مثنوی او تفأل می‌زنند.

کزازی فال گرفتن را در گرو سخن سپند و مینوی بودن شعر حافظ دانست و افزود: کدام سخنور را می‌شناسید در دل‌وجان مردم خود جای گرفته باشد که مانند حافظ باشد.

وی هر سروده و آفریده ادبی را بر پایه دو بنیاد عنوان کرد و گفت: پیکره و پیام این دو بنیاد است. دبستان خراسانی پیکره است که گویی از پولاد ساخته شده و ابتدا پیکره و سپس پیام به دنبال دارد که نمونه آن شاهنامه است.

کزازی ادامه داد: در دبستان عراقی نیز اندکی ترازمندی در میانه پیکره و پیام روی می‌دهد به‌ویژه آنکه پس از صناعی که پیام را فربه می‌بخشد.

وی به دبستان سپاهانی یا هندی هم اشاره کرد و گفت: در این دبستان ترازمندی به‌سوی پیام تغییر می کند و پیام پیکره را به بند می‌کشد. گونه‌ای ویرانه‌ای بزرگ در سخن پارسی رخ می‌دهد که این سخن در بیراهه می‌افتد و دچار پدیده‌ای ناساز می‌شود که بازگشت ادبی به آن می‌گویند. هنر در هر دبستانی که باشد بندگسل و هنجارشکن است. از واژه هنجارشکن به‌غلط استفاده می‌شود که اگر هنجاری شکست باید هنجاری نو دراندازد.

در ادامه این همایش که با استقبال گرم مردم شیراز و اهالی فرهنگ سراسر فارس در تالار حافظ فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس روبه‌رو شد از ۳۲ ادیب، سخنور، شاعر، نویسنده، حافظ‌‌پژوه و زبان‌شناس پارسی تجلیل شد.

انتهای پیام/