سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: شروین وکیلی درباره کتاب تازه چاپ شده اش - زندگاهان- گفت: این کتاب در واقع جلد نخست از یک مجموعه بزرگتر است که به شرح و تحلیل سیر تحول اندیشهی فلسفی با محور گرفتن حوزهی تمدن ایرانی میپردازد. این کتاب حدود شش سال پیش نوشته شد .
او گفت: چون خوانش من از گاهان در نقاطی با ترجمههای کلاسیک تفاوت داشت، به پیشنهاد دوست گرامیام مسعود لقمان ترجمهای از گاهان را هم به کتاب افزودم و نامش به این ترتیب کمی درازتر شده است!
وکیلی در ادامه گفت: در واقع تمام کتابهایی که در این چند ساله از من منتشر شده به یک پروژه بزرگِ بازخوانی و بازسازی ساخت معنایی حوزهی تمدن ایرانی مربوط میشود. شاید خبر داشته باشید که من از درون دستگاه نظریای به مسائل جامعهشناسانه مینگرم که در سرمشق نظریهی سیستمهای پیچیده صورتبندی شده است؛ دستگاه نظریای با عنوان زروان.
او افزود: زروان اسمی است که بیشتر میان دانشجویانم باب شده، چون زروان نام باستانی ایزد زمان در ایران است و مفهوم زمان در این مدل برای تعریف مفهوم سوژه یا "من" اهمیتی بنیادین دارد.
وکیلی ادامه داد: در همان حدود سال 1389 بود که کتابهای این دیدگاه زروان منتشر شد. بدنهاش پنج کتاب است به اسم "نظریهی سیستمهای پیچیده"، "نظریهی منشها"، "روانشناسی خودانگاره"، "نظریهی قدرت" و "جام جم زروان". البته این آخری به بلای مجوز دچار آمده بود و تازه پارسال منتشر شد. دو کتاب دیگر هم هست به اسم "دربارهی زمان" و "زبان، زمان، زنان" که مفهوم زمان را در آن واشکافی میکند. اینها در واقع یک دستگاه نظری برای توضیح ساختار و کارکردِ "من" (یا سوژه، خود یا عامل انسانی) هستند و شیوهی چفت و بست شدناش با نهادهای اجتماعی را نشان می دهند.
او در باب "زندگاهان" گفت:ماجرای نوشتن "زند گاهان" از آنجا شروع شد که برای مرزبندی متون فلسفی از متنهایی که غیرفلسفی (ادبی، دینی، سیاسی، حقوقی، اساطیری و...) هستند، چهار شاخصِ پرسشمداری، دقت، فراگیری، و مستدل بودن را تعریف کردم و بر آن مبنا در جستجوی خاستگاه فلسفه به متون باستانی نگریستم.
او ادامه داد: بر خلاف تصور مرسوم، به این نتیجه رسیدم که متون یونان باستان و رسالههای افلاطون کهنترین متون منظم فلسفی نیستند. در واقع کهنترین متون فلسفیای که یافتم گاهان یعنی سرودههای زرتشت بود و بخشهایی از هفت هات و یسنهها که به زبان اوستایی تدوین شده بودند. از نظر زمانی پس از آنها متون بودایی سانسکریت و پالی ماهیت فلسفی داشتند و در نهایت نوبت به متون یونانی میرسید.
وکیلی افزود: برای به کرسی نشاندن این حرف شروع کردم به بازخوانی دقیق گاهان و استخراج نظام گفتمانی حاکم بر آن، و توانستم نشان دهم که با وجود شعر بودنِ این متن، یک دستگاه منظم فلسفی با حدود پنجاه کلیدواژهی دقیق در آن وجود دارد و بسیاری از پرسشهای بنیادین اخلاقی و هستیشناسانه در کنار مجموعهای از مفاهیم و جفتهای متضاد معنایی مهم در آن وجود دارند.
او در پایان گفت:زندهایی که امروز ما در دست داریم در دوران ساسانی و چند قرن نخست هجری نوشته شدهاند و زبانشان پهلوی است. اما به هر روی از نظر سبک و ردهی متنی این کتاب هم در ردهی زندها جای میگیرد، هرچند بر اساس معیارها و چارچوب علمی اوستاپژوهی مدرن نوشته شده است.
انتهای پیام/