سرویس تجسمی هنرآنلاین: در تمام طول تاریخ، تکنولوژی 3 ارمغان بزرگ برای بشر به همراه داشته است که شامل دقت، سهولت و سرعت میشود. عکاسی دیجیتال نیز محصول پیشرفتهای تکنولوژیک این رشته است که توانسته این امکان را فراهم کند تا با دقت، سرعت و سهولت بیشتر به ثبت تصاویر دنیای اطرافمان بپردازیم. دنیایی که روز به روز پیچیدهتر میشود، در آن به سرعت نیازمندیم و از این منظر عکاسی دیجیتال توانسته به دلیل همین سه خصلت خود همگانیتر شود و بین مردم بیشتر اشاعه یافته و فرهنگ تصویری مردم را ارتقاء دهد. وجود دوربینهای دیجیتال باعث شده تا دیگر نتوانیم از واژه عکاسی دیجیتال استفاده کنیم بلکه باید بگوییم انقلاب دیجیتال که یکی از مهمترین نتایج آن، عکاسی است. با وجود این انقلابی که در عرصه عکاسی شد انتقال اطلاعات سرعت گرفت و عکسها قابلیتهای بیشتری پیدا کردند. عکسها امروز بیش از نیمی از فضای شهر را در شکلهای مختلف به خود اختصاص دادهاند از عکسهای بزرگ در بخش تبلیغات تا استفاده از عکس در گرافیک شهری و... آنچه مهم است، این است که هنوز عکس به عنوان یک مدیای هنری در فضای شهر جایش خالی است و این خالی بودن به وضوح احساس میشود. انقلابی به نام دیجیتال سیفالله صمدیان درباره تأثیر عکاسی در فضای شهری میگوید: تأثیر عکاسی دیجیتال در فضای شهری بسیار زیاد است، تکنولوژی دیجیتالی همانطور که در عکاسی به ما امکانات بیشتری میدهد، در فضاسازیهای خاص دنیای مدرن نیز چه بخواهیم چه نخواهیم بسیار تأثیرگذار است و تنها بُعدی که در مقیاس هماندازه و هم کیفیت میتواند به شهرها بخشیده شود، بیلبوردها و تصاویری است که امروزه در سطح بسیار حرفهای در تمام شهرهای جهان دیده میشود و در تهران نیز کمابیش شاهد آن هستیم، اما هنوز تا رسیدن به سطح ایدهال فاصله زیادی داریم. چرا که مدیران بخشهای مختلف فرهنگی شهرداری هنوز در سطح ایدهآل با این مسئله برخورد خوبی نمیکنند. از سوی دیگر آرمان استپانیان معتقد است به طور کلی عکاسان در ایران کمتر به عکاسی در محیط شهری گرایش دارند و بیشتر عکسهایی که در نمایشگاهها میبینیم حاصل کار در محیطی بسته است. از عکاسی مستند اجتماعی و خبری چندان خبری نیست زیرا من اعتقاد دارم که این نوع عکاسی را کشتهاند. به علاوه یک عکاس با یک دوربین چند میلیونی ترجیح میدهد اصلاً به خیابان نرود، دوربین همه سرمایه زندگی من به عنوان یک عکاس است و ما هر لحظه ممکن است از سوی مردم یا یک پلیس مورد بازخواست قرار بگیریم چرا که هنوز جامعه به درستی عکس و عکاسی را نمیشناسد. استپانیان از سوی دیگر با اشاره به اینکه مردم ایران با عکس غریبه هستند افزود: عکاسی در ایران نوعی تابو است مثلاً شما نمیتوانید از افراد به راحتی عکس بگیرید، به ویژه زنان به دلیل شکل خاص فرهنگ ایران کمتر اجازه میدهند شما هنگامی که کار مستند اجتماعی میکنید از آنها عکاسی کنید. این موضوع فقط مخصوص ایران هم نیست و مثلاً در آمریکا این تابو در مورد عکاسی از کودکان وجود دارد. با این حال در ایران هنوز نسبت به دوربین نوعی بدبینی وجود دارد و آدمها در هر سن و جنسی که باشند کمتر میپذیرند از آنها عکاسی شود. عکس و مشکلات آن کوروش ادیم نیز با بیان اینکه از عکس در فضای شهری بسیار کم استفاده میشود، اظهار کرد: متأسفانه امروز از عکس در فضای شهری کم استفاده میشود و آن هم دلایل خودش را دارد. اینکه چرا از عکس در سطح شهر استفاده نمیکنیم به این دلیل است که تولید عکس در ابعاد بزرگ دو دلیل دارد. اول اینکه دوربینهای بزرگ بسیار گرانقیمت هستند و تجهیزات گرانی را برای عکاس به همراه دارند و این برای هر کسی مقدور نیست. بنابراین این اولین مانع برای هنرمند است. از سوی دیگر وقتی عکس تولید میشود یا باید حامی داشته باشد یا سفارشدهنده؛ برای عکاسی تبلیغاتی فضای قابل قبولی برای عکاسان وجود دارد که امکان تولید عکس را با حمایت سفارشدهنده میدهد و در ابعاد بزرگ به وفور این نوع از عکاسی در سطح شهر دیده میشود. اما این دو مانع ممانعت میکند که هنرمند هرچند خلاق نتواند آثار خود را ارائه دهد. مسعود زنده روح کرمانی نیز دراینباره اینطور بیان کرد: شما بیشتر از آنکه هنر و فرهنگ در سطح شهر ببینید، تابلوهای تبلیغاتی میبینید و لزوماً خود عکس وجود ندارد. اگر در پاریس نمایشگاه پوسترهای تئاتر چند دهه قبل را میتوانید در متروهای این شهر ببینید به این دلیل است که آنها چیدمان و فضای شهر خود را تعریف کردهاند و در تعریف گرافیک شهری همهچیز گنجانده شده است، اما ما درست در نقطه مقابل آنها قرار داریم؛ متأسفانه در تهران اینگونه نیست و هر کسی کار خودش را انجام میدهد، چرا که نظارت درستی در این زمینه نیست و تخصصی به اسم گرافیک شهری وجود ندارد. عکس مینیمال یا عکس ماکسیمال اما کیارنگ علایی درباره رویکرد هنری به عکس در فضای شهری عنوان کرد: وجود پل- گالریها یکی از پدیدههای در حال رشد است. این پلها، فضاهایی هستند که شرایط تبدیل شدن به گالری را دارند و مثلاً دارای طول زیاد یا فضای بسته هستند. آنها میتوانند مکان خاص و ویژه عکس باشند به شرط آنکه از سوی نهادهای اجرایی درک درستی از عکس وجود داشته باشد. علایی با بیان اینکه هرگاه عکس به چنین محیطی میآید ناگزیر تبدیل به اثری مینیمال میشود گفت: حتی عکسی که در ایستگاه اتوبوس استفاده میشود باید دارای ویژگیهای مینیمالیستی باشد. متأسفانه در اکثر پل-گالریهای ایران عکسهای ماکسیمال استفاده میشود در حالی که چنین اثری به زبان ساده گرافیکی نیاز دارند تا عابر بتواند در زمانه ۳ ثانیهای که از کنار عکس عبور میکند با آن ارتباط برقرار کند. مهدی مقیمنژاد با اشاره به اینکه باید از عکس به عنوان عنصر اصلی در فضای شهری استفاده شود، اظهار کرد: ذائقه مخاطب را میتوان با عکس خوب بالا برد، اما منظور خود عکس است نه عکسی که به همراه گرافیک و در بخشی از کار استفاده میشود. از خود عکاسی با کاربردهای متفاوت و از زاویه زیباییشناسی بسیار میتوان بهره گرفت. ما امروز با آثار گرافیکی مختلفی روبهرو هستیم که عکس بخشی از آن را شکل میدهد نه همه آن را. وی افزود: از سوی دیگر کاربرد عکاسی در بین عموم مردم با رشد چشمگیری مواجه شده است و کاربرد بسیاری دارد. اما کاربرد عکاسی در نزد مدیریت فرهنگی کلانشهر هنوز آنطور که باید جا نیفتاده است. میلیونها عکس روزانه در حال تولید است، اما اینکه چقدر مصرف میشود و به چه شکل مصرف میشود متفاوت است. عکس چشم آگاه جامعه افشین شاهرودی نیز با بیان اینکه عکاسی نمیتواند زشتیهای فضای شهری را بپوشاند، عنوان کرد: عکاسی وظیفه یا نقش اصلیاش این نیست که زشتیها را بپوشاند، بلکه وظیفه عکاسی، عریان کردن واقعیتهاست. ما در تهران، طبیعت را گم کردهایم و میتوانیم از عکاسی برای عریان کردن یا نشان دادن آن چیزی که داریم از دست میدهیم، استفاده کنیم نه برای پوشاندن ضعفها و زشتیهایی که داریم، نوع نگاهمان باید متفاوت باشد. عکاسی چشم آگاه جامعه بشری امروز است و میتواند واقعیتهای امروز را نشان دهد یا تلخیها و ناگواریها را بپوشاند. این نگاه ماست که چطور از عکاسی استفاده کنیم و وظیفه مسئولین است که از عکاسی به عنوان چشم آگاهی که میتواند واقعیتها را عریان یا بر روی تلخیها پردهپوشی کند، استفاده کنند. انتهای پیام/
کد خبر:
70500
وقتی عکس در شهر تنها میماند / شهر و عکس از دیدگاه هنرمندان عکاس
هفته گذشته همزمان با 19 اوت روز جهانی عکاسی با چند تن از استادان عرصه عکاسی در زمینه ˝کاربرد عکس در فضای شهری˝ به گفتوگو نشستیم که ماحصل این گفتوگوها در این گزارش میخوانید: