سرویس تئا‌تر هنرآنلاین: نشست خبری و رسانه‌ای نمایش "دژاوو" به کارگردانی مسعود دلخواه، با حضور کارگردان و سیامک صفری، فرخ نعمتی و بیژن زرین بازیگران این نمایش امروز در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر برگزار شد.
مسعود دلخواه در ابتدای این نشست خبری در خصوص ویژگی‌های این متن گفت: اگر کارهای قبلی من را دیده باشید متوجه علاقه من به تداخل واقعیت و تخیل در نمایش‌ها خواهید شد. ۷ سال قبل هم که نمایشنامه "ناکجا آباد" هارولد پینتر را خواندم به نظرم متن متفاوتی آمد و بنابراین به فضای آن علاقمند شدم. هم زمان وقتی که این متن را به فارسی ترجمه می‌کردم نیز به این نتیجه رسیدم که این نمایشنامه قابلیت اجرا دارد.
او با یادآوری اینکه ابتدا این نمایشنامه "از اینجا تا ابدیت" نام داشت اما سرانجام تصمیم گرفتم که نام "دژاوو" را برای اثر برگزینم، افزود: در این نمایش از "دژاوو" به عنوان یک تکنیک استفاده می‌شود که در طول کار در متن و اجرا گسترش می‌یابد. "دژاوو" این امکان را برای کارگردان به وجود می‌آورد که ایده‌های اجرایی مدنظرش را به درستی وارد کار کند. این نمایشنامه بعد از چندبار بازنویسی با حفظ چارچوب کلی اثر تغییرات بسیاری کرد به این ترتیب که یک چهارم متن کوتاه شد و برخی صحنه‌ها و دیالوگ‌ها نیز به نمایش اضافه شد.
دلخواه در توضیح عنوان نمایش خاطرنشان کرد: دژاوو می‌تواند گذشته و حال را به هم پیوند بزند و معنای این کلمه به این مفهوم است که انگار چیزی کمتر دیده شده به نظر می‌رسد که قبلا دیده شده است. در اجرا نیز تلاش کردیم لحظات تکرار شونده بسیاری در بازی بازیگران به نمایش بگذاریم تا به تماشاگر یادآور شود که آن لحظه‌ها را قبلا دیده است.
کارگردان نمایش "دژاوو" با این توضیح که این نمایشنامه یکی از سخت‌ترین متن‌های پینتر چه از لحاظ زبان و بازی و چه از نظر شخصیت‌پردازی است که توسط خود او ساده سازی شده است، در خصوص طراحی صحنه این نمایش توضیح داد: ایده‌های مختلفی درباره طراحی صحنه نمایش داشتم چون این متن را می‌توان در شکل‌های مختلفی اجرا کرد و حتی در یک فضای خالی نیز آن را به صحنه برد اما با وجودی که پینتر متعلق به فضای ابزورد است اما طراحی و فضاسازی آثارش رئالیستی بوده، من نیز سعی کردم در نمایش به این رئالیست شسته رفته و مینیمال دست پیدا کنم.
در ادامه سیامک صفری بازیگر نقش هریس، درباره نقش خود توضیح داد: این شخصیت ذهن منسجمی ندارد و بسیار پراکنده فکر می‌کند و واکنشی که در مقابل دیگر کاراکتر نمایش بوریس از خود نشان می‌دهد وضعیتش را در اثر تعریف می‌کند. او به خاطر گذشته‌ای که داشته در سکون قرار گرفته است و وجدان ناراحت و دل شکسته‌ای دارد اما در عین حال شاعر نیز هست. او مرتکب قتل شده و از ترس این موضوع به الکل پناه برده است در واقع او مرتکب حذف کردن یک انسان شده که تراژدی امروز همه ما در دنیای معاصر است.
فرخ نعمتی بازیگر دیگر نمایش "دژاوو" در واکنش به نقدهای مثبتی که درباره بازی‌اش در این نمایش نوشته شده است، با بیان اینکه نقدهای مثبت خیلی من را خوشحال نمی‌کند، افزود: این کار به قدری به انسجام بازیگران و مجموعه عوامل و گروه وابسته است که نمی‌توانم بپذیرم تنها من در این کار خوب بازی کرده‌ام.
او ادامه داد: اجرای یک اثر نمایشی به یک مقدمه احتیاج دارد و آن هم این است که باید یک گروه تئاتری منسجم شکل بگیرد اما این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد با این حال من تلاش کردم هر یکی دو سال یک بار تئا‌تر کار کنم.
این بازیگر با بیان اینکه تئا‌تر یک پدیده غیرانتفاعی است و ما به شکلی ایثارگونه از خودمان و خانواده‌مان مجوز می‌گیریم که چند ماه درآمدی نداشته باشیم و در عوض بتوانیم تئا‌تر کار کنیم، خاطرنشان کرد: زمانی که کار تصویری انجام می‌دهیم که کمی ما را تامین می‌کند می‌توانیم به سراغ تئا‌تر و کاری که دوست داریم، بیاییم. برای من و بسیاری از همکارانم فضای پشت صحنه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بسیار خوشحالم که با این گروه همراه بوده‌ام.
در جریان این نشست رسانه‌ای سیامک صفری در پاسخ به سوالی در رابطه با نحوه ارتباط برقرار کردن با نقش‌هایی که ایفا می‌کند، تاکید کرد: اولین کاری که برای ارتباط برقرار کردن با یک نقش انجام می‌دهم این است که با تخیل نویسنده و فضای پرسوناژ ارتباط می‌گیرم. البته این اتفاق‌ها در ذهن من رخ می‌دهد چون برداشت تماشاگر از بازی من چیز دیگری است اما باید بگویم که درک فضای یک نقش به سادگی رخ نمی‌دهد.
بیژن زرین یکی دیگر از بازیگران نمایش هم با اشاره به اینکه هنوز نتوانسته با کاراکتر مدنظرش ارتباط برقرار کند، بیان کرد: من از سال ۷۵ به این طرف نقش‌های زیادی را در تئا‌تر و گروه آقای دلخواه بازی کردم اما این نقش تنها نقشی است که نمی‌توانم با آن ارتباط برقرار کنم و هرشب دارم بازیگر و پارتنر‌هایم را اذیت می‌کنم.
دلخواه در ادامه و در واکنش به صحبت‌های این بازیگر گفت: بیژن زرین نزدیک به ۱۱ سال است که در گروه من حضور دارد و دوره‌های متداکتینگ را گذرانده اما این نمایش مثل آثار رئالیستی نیست که شخصیت‌ها در آن شناسنامه داشته باشند بنابراین ارتباط برقرار کردن بازیگر با کاراکتر مورد نظرش کار سختی است. پینتر در آثارش فضای ناامنی را به وجود می‌آورد و آدم‌ها در آثارش تنها هستند و به یکدیگر اعتماد ندارند. پینتر به مساله عدم امنیت فردی و تنهایی آدم‌ها اشاره می‌کند و به این ترتیب شخصیت‌هایش انتزاعی می‌شود اما به نظرم در این نمایش همه بازیگران با هم هماهنگ هستند.
کارگردان نمایش "دژاوو" همچنین در رابطه با چگونگی استقبال از این نمایش تاکنون، تصریح کرد: با وجود زمان نامناسبی که این نمایش در آن اجرا می‌شود استقبال مخاطبان بیشتر از انتظار ما بوده. ما با بودجه شخصی اجرا می‌رویم و اگر هم هر شب سالن نمایش پر باشد منفعتی برایمان ندارد و شاید فقط بتوانم از پس مخارج و قول‌هایی که به بازیگران دادم، بر بیایم.
او با یادآوری اینکه در کشورهای پیشرفته دولت اجازه نمی‌دهد که یک تئا‌تر خصوصی ورشکست شود، افزود: در ایران نیز حداقل دولت باید به مدت ۱۰ سال کاری کند که تئاترهای خصوصی ضرر نکنند و بتوانند روی پای خود بایستند.
دلخواه همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص مکث‌ها و سکوت‌های موجود در نمایش "دژاوو" توضیح داد: موضوع می‌تواند سکوت باشد اما سکوت با خود یک نوع انرژی به همراه دارد و باید این نکته را هم در نظر گرفت که سکوت کردن با حرفی برای گفتن نداشتن متفاوت است. در بعضی مواقع ما سکوت می‌کنیم چون چیزی برای گفتن نداریم و انرژی هم وجود ندارد اما گاهی هم ما سکوت می‌کنیم اما در آن سکوت پروسه ذهنی‌مان در حال فعالیت است و ما انرژی آن را احساس می‌کنیم. این مکث‌ها هم در متن‌های پینتر معروف هستند و چون خود این کار پر از تعلیق است این سکوت‌ها و مکث‌ها می‌تواند به این تعلیق کمک کند و وقتی بازیگر دلیل این سکوت را درک می‌کند، مخاطب هم این انرژی را دریافت می‌کند. در این نمایش، سکوت سرشار از ناگفته‌ها است.
انتهای پیام/