سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین : آتوسا صالحی شاعر، نویسنده و مترجم کتاب های کودکان و نوجوانان، سال ۱۳۵۱در تهران به دنیا آمد. از سال ۱۳۶۹ فعالیت حرفه‌ای خود را با مجله سروش نوجوان آغاز کرد و بعدها در نشریه‌هایی چون مجله همشهری، هفته‌نامه و روزنامه آفتابگردان، روزنامه شرق و ایران قلم زده است.
از صالحی تا کنون بیش از 30 عنوان کتاب برای کودکان و نوجوانان منتشر شده است که از میان آنها می‌توان به آثاری چون "مثل همه، مثل هیچ‌کس"، "دلم برای تو تنگ است" (مجموعه شعر برای نوجوانان)، "کسی خواب میمون کوچولو را ندیده" (داستان کودک)، "افسانه‌های شاهنامه" (در 9 جلد)، "دریای عزیز" (شعر به زبان ساده) و"سی و پنج کیلو امیدواری" (داستان ترجمه) اشاره کرد.
صالحی جوایزی نیز از جشنواره‌های کتاب و مطبوعات دریافت کرده است که جایزه بانوی فرهنگ وزارت ارشاد و تندیس و لوح تقدیر سلام بچه‌ها برای کتاب "مثل همه مثل هیچ کس"، لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره مطبوعات کانون پرورش فکری و کتاب سال سلام بچه‌ها برای روایت قصه‌های شاهنامه، قلم بلورین و دیپلم افتخار جشنواره مطبوعات وزارت ارشاد (۲ بار)، و لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره کتاب کانون پرورش فکری برای کتاب "دریای عزیز" از آن جمله اند.
این نویسنده اخیرا با کتاب "سیاوش" از سری داستان‌های شاهنامه برنده جایزه کتاب برگزیده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در بخش اقتباس شده است. از او به خاطر مناسب‌سازی سوژه مکرر استفاده‌شده برای مخاطب و باورپذیری آن تقدیر بعمل آمد. آنچه می‌خوانید گفت و گوی هنرآنلاین با آتوسا صالحی نویسنده و مترجم کتاب کودک و نوجوان است:
از کتاب "سیاوش" بگویید. آیا این کار هم مثل سری کارهای پیشین شما بازگویی داستانی از شاهنامه فردوسی است؟
بله. سال گذشته کانون پرورش فکری کودک و نوجوان یک سری 12 جلدی از داستان های شاهنامه منتشر کرد که نگارش هر جلد از این کتاب‌ها را یکی از نویسندگان کتاب کودک و نوجوان برعهده داشت. داستان "سیاوش" هم از همین سری بود که بازآفرینی داستان سیاوش شاهنامه است. این کار یک روایت غیرخطی است که داستان از نگاه عناصر چهارگانه یعنی آب و باد و آتش و خاک روایت می‌شود. مثلا از لحظه‌ای که خون سیاوش روی خاک می‌ریزد، داستان از زبان خاک تعریف می‌شود.
خانم صالحی، باتوجه به اینکه جنابعالی یکی از نویسنده‌هایی هستید که به بازآفرینی متون ادبیات کهن فارسی توجه ویژه داشتید، بفرمایید این اقتباس و بازآفرینی چه آموزه‌های مثبتی می تواند برای کودکان به همراه داشته باشد؟
بازآفرینی و استفاده از ادبیات کهن از مناظر مختلف مزایا و زیبایی های خودش را دارد. اگر مثلث اثر، مخاطب، نویسنده را در نظر بگیریم، از دیدگاه مخاطب باتوجه به اینکه بچه ها در سنی هستند که الگوپذیرند و قهرمان ها را دوست دارند، این آثار می تواند این قهرمان‌ها را برایشان زنده کند و بچه ها را تشویق کند تا در زندگی خود همیشه رو به جلو حرکت کنند و در پی کسب فضایل اخلاقی همچون فداکاری، مهربانی، بخشش و جوانمردی باشند که این موضوع به بلوغ ذهنی آنها بسیار کمک می کند. همچنین از دیدگاه اثر، در اساطیر و ادبیات کهن ما خصوصا در اسطوره های شاهنامه درام بسیار قوی است و حتی در استفاده مکرر از سوژه واحد می‌تواند به اثر جانی دوباره دهد. در واقع این اسطوره ها پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به آثار داستانی متفاوت دارند.
گویا اثر تازه‌ای در همین ژانر در دست انتشار دارید؟
بله یک مجموعه سه جلدی آماده انتشار دارم به نام "شاهان شاهنامه" که به سه پادشاه اساطیری یعنی جمشید، ایرج و کیخسرو می‌پردازد و قرار است از سو انتشارات افق منتشر شود.
در مجموعه شاهان شاهنامه، از چه منظری به این سه شخصیت نگاه می‌کنید؟
نگاه متفاوتی که در این مجموعه هست این است که به عنصر قدرت از 3 منظر متفاوت نگاه می کنیم. جمشید پادشاهی است که اسیر تکبر ناشی از قدرت می‌شود و ادعای خدایی می‌کند؛ ایرج پادشاهی است که در بازی های قدرت خانواده اش را از دست می‌دهد و در نهایت خودش را از قدرت جدا می‌کند؛ کیخسرو پادشاهی است که قدرت او را به مقامات روحانی می‌رساند. نتیجه اینکه قدرت می تواند وجه مثبت و منفی داشته باشد و منجر به صعود یا نزول انسان شود.
آیا اخیرا در حوزه ترجمه هم فعالیتی داشتید؟
بله، یک مجموعه سه جلدی باز هم از انتشارات افق به نام "تام گیتس" که نویسنده آن لیز پیشون است. این کار چندین جایزه بین‌المللی از جمله جایزه واترسپون و ردهاوس را برنده شده است. کتاب ها مصور هستند و نگاه تازه‌ای در ترکیب داستان و تصویر ارائه می‌کنند.
با توجه به اینکه دو نهاد خانواده و مدرسه بیشترین نقش را در شکل‌گیری شخصیت افراد از زمان کودکی تا جوانی ایفا می کنند، به نظر جنابعالی خانواده‌ها و نظام آموزش و پرورش چگونه می توانند در اقبال نسل نوپای جامعه به کتاب و کتابخوانی مثمرثمر واقع شوند؟
در مدارس ما کتاب باید یک منبع درسی محسوب شود. همانطور که علوم و ریاضی و جغرافی و ... مواد درسی مدارس ما هستند، داستان هم می تواند یک ماده درسی برای بچه ها باشد. بچه ها باید در مدرسه داستان ها را بخوانند و درباره درباره آنها با معلمان و سایر دانش آموزان در کلاس ها صحبت کنند. در بسیاری از جوامع پیشرفته، بچه‌ها طی 6 سال دوره ابتدایی باید 50 داستان از آثار شناخته شده تاریخ ادبیات را خوانده باشند؛ درحالی که در اینجا هم خانواده‌ها و هم مسئولان مدارس بچه‌ها را از خواندن چنین کتاب‌هایی برحذر می دارند. البته این روزها بعضی از خانواده‌ها بچه‌ها را به خواندن تشویق می‌کنند و بودجه‌ای هم به خرید کتاب اختصاص می‌دهند، اما بازهم بیشتر جنبه تفننی دارد. من امیدوارم روزی موضوع کتابخوانی خصوصا داستان‌خوانی برای بچه‌ها از حالت تفننی خارج شود و جزئی از آموزش آنها به حساب بیاید؛ چرا که داستان یعنی زندگی و مهم ترین درس‌های زندگی را از همین داستان‌ها می‌شود آموخت.
انتهای پیام/
عاطفه بزرگ‌نیا