سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین؛ هشتمین جشنواره شعر فجر به عنوان اولین دوره این جشنواره در دولت یازدهم بود و قصد داشت چندصدایی شاعران طیفهای گوناگون را میزبانی کند اما یک صدای بلند مقابل آن ایستاد. هنوز جدال نوشتاری عبدالجبار کاکایی؛ دبیر جشنواره هشتم و علیرضا قزوه را به یاد داریم که چگونه شعر فجر بستر و بهانهای شد تا رفقای دیروز نشان دهند که سیاست از رفاقت هم پرزورتر است و اختلافشان چنان هست که مقابل هم بایستند.
خبر حضور یدالله رویایی هجمه گستردهای را از قبل از جشنواره تا بعد از آن روانه شعر فجر کرد. هرچه دبیر جشنواره و دستاندرکاران تلاش کردند شعر فجر چندصدایی نشد. عدهای هنوز با این رویداد به تجربه دورههای قبل و مسوولاناش بیاعتماد و بیاعتنا بودند و برای حضور افرادی هم سنگ و مانع ایجاد شد. هرچند نامهایی آشنا در شعر برای نخستین بار در شعر فجر دیده و شنیده شد اما چندصدایی حاصل نشد. حالا دبیر جشنواره نهم شعر فجر گفته میخواهد با مشورتی که با اهل ادبیات و دبیران دورههای قبل داشته و با تهیه آییننامه علمی تجربیات ناموفق گذشته را تکرار نکند. چارهای که برای گریز آن انتخاب کرده این است که بخش رقابتی جشنواره فقط به کتابهای شعر منتشر شده در سال گذشته بپردازد و سرودهها و اشعاری که کتاب نشدهاند در رقابت جشنواره نیایند. حرکتی موازی با کتاب سال شعر.
کتاب سال شعر هم که چند روز پیش نامزدهای دریافت جایزه را معرفی کرد آثار شعر منتشر شده سال گذشته را بررسی و داوری میکند. چه ضرورتی هست که در جشنواره شعر فجر هم همان روند تکرار شود تازه هر دو رویداد هم که از سوی یک بخش دولتی واحد برگزار میشود و از نظر زمانی هم با فاصله چند روز از یکدیگر برگزار میشوند. شاید این رویکرد و تصمیم هم یک تجربه ناموفق دیگر را با موازی کاری رقم بزند. گزارشهای نشست خبری دبیر جشنواره شعر فجر را که در سایتهای خبری و خبرگزاریها مروز کردم، دیدم خبرنگاری درباره این موازیکاری سوالی کرده باشد تا دبیر هم توضیح دهد و شاید افرادی مثل من قانع شوند.
دبیر جشنواره شعر فجر گفته از سیاست بیبهره است و ملاک انتخاب آثار یا حضور افراد برای شعرخوانی در جشنواره ادبیات است نه سیاست. این عبارت تازهای نیست و به گوش ما آشناست، پیش از دبیر امسال شعر فجر بارها از زبان مسوولان فرهنگی و دبیران جشنوارهها بیان شده که اهل فرهنگاند و نه سیاست اما چنانکه خود اسماعیل امینی هم گفته سایه سیاست بر دوستیها هم میافتد چه برسد به جشنواره شعر فجر که زمینهها و سوابقی هم برای پذیرایی و تاثیر گرفتن از سیاست دارد و شاید نتوان به این زودیها شر سیاست را از سر فرهنگ و هنر و ادبیات و جشنواره شعر فجر کم کرد. رویکردی هم که جشنواره امسال برای جلوگیری از تکرار تجربههای گذشته برگزیده و حاصلاش حرکت در موازات کتاب سال شعر است، چندان قابلیت و توانایی سایهزدایی سیاست از سر شعر فجر ندارد.