سرویس تجسمی هنرآنلاین: هنر خاستگاه‌های خود را در دوران مختلف از میان گفتمان‌های رایج جوامع می‌یابد؛ بازسازی نشانه‌های تصویری زبان گفتمان اولیه هنر بود که انسان بدان پرداخت و به مدد آن توانستند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؛ در اعصار دیگر توجه به جنبه‌های یادمانی، بازسازی جهان عینی، برون‌ریزی احساس درونی و به اشتراک گذاشتن احساسات مشترک انسانی و... سبب شد تا انسان از هنر درک‌های متقابل در عصر خود بیاید.

در دنیای معاصر که مرزها در ورای عصر اطلاعات کمرنگ‌تر از همیشه، خود می‌نمایند؛ توجه به زاد بوم هنرمند یکی از موضوعات هنر معاصر شده است. اینکه هنرمند بتواند در گفتمان هنری خود بر مبنای جغرافیای بومی احساس مشترکی را در سطحی وسیعی به نمایش بگذارد؛ گفتمانی است که امروز در زیر مجموعه هنر معاصر (Contemporary art) قرار می‌گیرد.

آثار هنری احمد خلیلی‌فرد را می‌توان در ذیل این مجموعه بررسی کرد؛ او همواره به منطقه جغرافیایی و قومی خود که شامل مناطق کردنشین است در آثارش توجه نشان داده و از پس اندیشه‌های عرفانی و عاشقانه رایج در این جغرافیا با تکیه بر تکنیک نقاشی ایرانی سعی در بازشناسی جنبه‌های یادمانی و به اشتراک گذاشتن احساس نوستالژیک در این منطقه گذاشته است.

در نگاهی اجمالی به آثار متاخر خلیلی فرد که در گالری والی به نمایش درآمده با دو گفتمان در سطح دو بعدی بوم‌های او روبرو هستیم. این هنرمند سنندجی بر اساس واکنشی که در ماه‌های جاری بر منطقه کردنشین به ویژه کوبانی رفته؛ سعی کرده با جستجو در خاطرات کودکی خود، موقعیتی فراتر را در احساس‌های انسانی پیش روی مخاطب قرار دهد.

خلیلی‌فرد در این آثار بوم‌های خود را در دو سطح متفاوت و با گفتمانی مختلف به نمایش درآورده است. او در پس زمینه آثارش همچون گذشته‌ با ایجاد فرم‌های دورانی به بازنمایی زن‌ها، مردها، اسب‌ها و منطقه سرسبز کوهستانی کردنشین اشاره دارد و نوعی تقدس‌گرایی از روحیه عارفانه و عاشقانه مردمان این دیار را از دریچه ذهنی و احساسی خود بازنمایی کرده است. اما در کنار همین فیگورها و منظره‌ها هنرمند با ارائه پرتره و حتی بازنمایی صرف از پرندگان که هنرمند سعی در نشان دادن الصاق آن به تابلوها با چسب برآمده است؛ نوعی جنبه یادمانی به آنها داده است. خلیلی‌فرد در این گفتمان دولایه آثار گویی تلاش دارد که به مخاطب القا کند که شاهد تقدیم اثر هنری خود به یاد و خاطرات خود است که امروز یا کمرنگ شده‌اند و یا دیگر وجود ندارد. از سویی دیگر این گفتمان دولایه که در پس زمینه نگاه تجریدی هنرمند به اقلیم خود و در سطح بازنمایی یادمان ذهنی هنرمند است، سعی دارد مخاطب را درگیر پس زمینه‌های ذهنی خود کند تا او نیز مروری بر احساس نوستالژیک‌ا و جنبه‌های احساس انسانی‌‌اش داشته باشد.

آثار خلیلی فرد اگرچه در زمینه بیان‌گرایی توجه خاصی و ویژه‌ای به گفتمان‌های هنر معاصر دارد و حتی در برخی از آثارش با قدرت تمام این گفتمان هنری را با مخاطب به اشتراک گذاشته است؛ اما در زمینه تکنیکی آثار تکیه بر بازسازی نقاشی ایرانی به ویژه تلفیق نگاه هنرمدرن و نقاشی ایرانی که به اساس گفتمان‌های جنبش سقاخانه پدید آمد، دارد. خلیلی فرد همچون دیگر هنرمندان هم عصرش که پس از انقلاب ظهور کردند و تحت تاثیر آموزه های نسل اول مدرنیست‌های ایران قرار گرفتند، این تکنیک را در شیوه دورانی ضربه قلم‌ها، نبود پرسپکتیو، خلاصه کرد فیگور در سطح و ... رعایت کرده است.

با در کنار هم قرار دادن جنبه تکنیکی آثار و گفتمان کانسبت هنری، احمدی خلیلی فرد توانسته بیان هنری خود را فراتر از منطقه خود با تعداد وسیعی از انسان‌ها به اشتراک بگذارد و با مخاطبان وسیعی به گفت و گو نشیند.

گزارش تصویری مرتبط

این یادداشت امروز یازدهم آذر در صفحه 10 روزنامه شرق به چاپ رسیده است.